تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه

جرم تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه از مشتقات جرم تصرف عدوانی است که قانونگذار در ماده ۶۹۲ قانون تعزیرات به جرم انگاری آن پرداخته است. این ماده مقرر می دارد؛ “ هر گاه کسی ملک دیگری را به قهر و غلبه تصرف کند علاوه بر رفع تجاوز به حبس از ۴۵ روز تا ۶ ماه حبس محکوم خواهد شد.”

شرایط تحقق جرم تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه

۱. مرتکب جرم هر شخصی می‌تواند باشد به جز مالک ملک. در ماده پیش گفته قانونگذار گفته است " هرگاه کسی ملک دیگری ..." . مقنن بطور ویژه به واژه ی " ملک دیگری " اشاره کرده است. بنابراین منظور مالکیت ملک است پس اگر مالک ملک یا خانه ای، مستاجر را با قهر و غلبه از خانه یا ملک بیرون کند مشمول ماده ۶۹۲ نیست چرا که ماده پیش گفته منصرف از مالک ملک است و مرتکب هر شخصی غير از مالک ملک است.

رفتار فیزیکی جرم تصرف کردن ملک دیگری

۲. رفتار فیزیکی جرم " تصرف کردن " است. ماده ۶۹۲ قانون تعزیرات از مشتقات تصرف عدوانی موضوع ماده ۶۹۰ قانون اخیرالذکر است که در نحوه تصرف گه در این جا با قهر و غلبه است با ماده ۶۹۰ متفاوت است. در ماده ۶۹۲ برخلاف ماده ۶۹۱ (وارد شدن به ملک در تصرف دیگری با قهر و غلبه یا ماندن در ملک در تصرف دیگری با قهر و غلبه) صرف داخل شدن در ملک با قهر و غلبه کفایت نمی‌کند بلکه داخل شدن باید همراه با تصرف باشد. 

بنابراین یکی از تفاوت های این دو ماده در اینست که در ماده ۶۹۲ تصرف لازم است اما در ماده ۶۹۱ تصرف وجود ندارد و تنها مرتکب با قهر و غلبه وارد ملک در تصرف دیگری می شود یا در ملک در تصرف دیگری با قهر غلبه می ماند. نتیجه آنکه اگر شخصی داخل ملک دیگری با قهر و غلبه شد و بدون قصد تصرف و استیلا از ملک خارج شود جرم موضوع ماده ۶۹۱ تحقق یافته که جرمی غیر قابل گذشت است. اما اگر داخل ملکی شد و با قعر و غلبه تصرف کرد موضوع مشمول ماده ۶۹۲ بوده که جرمی قابل گذشت است.

نحوه ارتکاب جرم و رفتار فیزیکی تصرف با قهر و غلبه

۳. نحوه ارتکاب جرم و رفتار فیزیکی باید با " قهر و غلبه " باشد. تصرف ملک دیگری باید با قهر و غلبه باشد . لازم است سه واژه توضیح داده شود؛ الف) بدون اجازه؛ در جایی است که خشونت نباشد مانند اینکه درب خانه باز است و شخص بدون اجازه صاحب خانه وارد می شود . ب) عنف؛ هم در جایی است که با زور و خشونت باشد (مانند شکستن درب و شیشه، تخریب دیوار، کتک زدن دیگری و...) که موضوع آن می تواند شی یا انسان باشد و هم در جایی است که بصورت غیر متعارف رفتار باشد. 

(مانند وارد شدن از بالای در یا دیوار چون ورود بصورت غیر متعارف است از مصادیق عنف است.) ج) قهر و غلبه؛ به معنای خشونت و زور است که می تواند موضوع آن انسان باشد مثلا مرتکب با کتک زدن صاحب ملک، زمین او را تصرف کند و می تواند موضوع آن شی باشد مثلا مرتکب با تخریب حصار ملک زمین دیگری را تصرف کند. بنابراین قهر و غلبه از مصادیق عنف و مصداق اجلای آنست و عنف معنای وسیع تری نسبت به قهر و غلبه دارد بنابراین ممکن است ورودی به عنف باشد ولی به قهر و غلبه نباشد ولی اگر ورودی به قهر و غلبه باشد الزاما به عنف هم هست و رابطه آن ها عموم و خصوص مطلق است. 

مثلا ورود از بالای دیوار ملک از مصادیق ورود به عنف هست ولی به قهر و غلبه نیست. اما ورود با تخریب دیوار باشد هم به عنف است هم با قهر و غلبه.برای تحقق بزه ماده ۶۹۲ تصرف باید به قهر و غلبه باشد پس اگر تصرف بدون قهر و غلبه باشد و تنها بدون اجازه باشد مشمول تصرف عدوانی ماده ۶۹۰ است.

مجازات جرم تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه

۴: جرم پیش گفته جرمی مطلق است و صرف تصرف با قهر و غلبه کفایت می‌کند و نیاز به تحقق نتیجه خاصی نیست.

۳: جرم فوق الذکر از جمله جرایم قابل گذشت بوده که نیاز به شکایت شاکی جهت تعقیب دارد و با گذشت شاکی پرونده مختومه می شود. ضمنا چون درجه تعزیر جرم درجه ۷ می باشد بصورت مستقیم در دادگاه رسیدگی میشود و در دادسرا قابل طرح نیست.

توصیه آخر در مورد جرم تصرف عدوانی :

به طور کلی دعاوی ملکی حجم گسترده ای از پرونده های موجود در دادگستری را تشکیل می دهد ما به شما توصیه می کنیم قبل از هر اقدامی با وکیل متخصص در امور ملکی مشورت نمایید تا بتوانید برای پرونده خود بهترین راهکار را در پیش بگیرید.