عواقب عدم حضور متهم در محاکم قضایی

در مقاله عواقب عدم حضور متهم در محاکم قضایی در خصوص دسترسی به متهم و حضور او بحث می‌نماییم و نکات راجع به زمانی که متهم مکان مشخصی ندارد بیان می‌شود. دانستن این موارد موجب تسریع در روند رسیدگی به پرونده خواهد شد همچنین از پیگیری‌های بیجا و طولانی مدت و هزینه بر شکات به مراجع قضایی جلوگیری خواهد شد.

 زمان دقیق دسترسی به متهم چه زمانی است؟

 بعد از آن که شکواییه ثبت شد و به شعبه ارجاع گردید قاضی پرونده چه دادیار باشد یا بازپرس دلایل و منضمات پرونده را بررسی می‌نماید و اگر به این نتیجه رسید که باید متهم را احضار نموده و از او اظهارات بگیرد. 

پس او را احضار می‌کند پس مهم ترین نکته این است که بازپرس الزامی برای احضار کردن متهم پرونده ندارد فرض کنید فردی که شاکی است ادعای جعل مطرح نموده اما در شکواییه به صورت کامل بیان نکرده است که چه نوع سندی جعل شده است و هیچ ادله و مدارک مشخصی در پرونده قرار نداده و برای پیگیری نیز حاضر نشده است در این صورت اگر بعد از ابلاغ قاضی به شاکی ،برای حضور و توضیح او در نزد قاضی حاضر نگردد دلیلی برای احضار متهم وجود ندارد چرا که دلایل موجود در پرونده ناقص بوده و امکان نسبت این اتهام را متهم ندارد.

 اگر آدرسی از متهم یافت نشود تکلیف چیست ؟

اگر متهم در سامانه ثنا ثبت نام نموده باشد و شاکی کد ملی یا شماره تلفنی از او داشته باشد مدیر دفتر می‌تواند از این طریق به او دسترسی پیدا کند اما اگر هیچ گونه اطلاعاتی از متهم در دسترس نباشد نه شماره تلفن و نه کد ملی و یا در برخی مواقع حتی نام صحیح و واقعی از متهم در دسترس نیست در این صورت متهم مجهول المکان اعلام خواهد شد. 

اما اگر متهم مکان مشخصی داشته باشد ابلاغ به او در همان مکان صورت می‌گیرد این در صورتی است که متهم سامانه ثنا ثبت نام ننموده باشد که از طریق کلانتری ابلاغ به او صورت خواهد گرفت ابلاغ به صورت روش سنتی و دستی منظور است اگر متهم نزد قاضی حاضر نشد ولی برای این قصور خود عذر موجهی ذکر نمود که نیازی به جلب او نیست ولی در غیر این صورت جلب به دادرسی صورت خواهد گرفت.

 جلب به دادرسی متهم به چه معناست؟

جلب به دادرسی به این معناست که اگر بعد از 3 بار احضار کردن متهم، او حاضر نشد قاضی با درخواست شاکی می تواند او را جلب نماید اما این جلب به معنای محکومیت متهم نیست بلکه جلب می شود تا در جلسه رسیدگی حاضر شود. 

نکته مهم در خصوص جلب چه جلب به دادرسی و چه جلب در خصوص محکوم شدن این است که جلب نباید در شب انجام شود و ابتدا دستور ورود به محلی که مخفی شده است داده نمی‌شود مگر در موارد و جرایم بسیار مهم مانند قتل که بدون ابلاغ ممکن است به او جلب داده شود اما پس از این که ماموران صرفا یک بار در محل حاضر شده و امکان یافتن متهم به دلیل قفل بودن درب ورودی فراهم نبود در این صورت شاکی می‌تواند از قاضی دستور ورود به مخفیگاه وی را بخواهد همچنین مورد دیگری وجود دارد به نام جلب سیار که هم می‌تواند در خصوص جلب محکومیت و هم جلب به دادرسی صورت پذیرد.

جلب سیار چیست؟

 جلب سیار بدین معنی است که هیچ گونه آدرسی از متهم در مراجع قضایی وجود ندارد و مدیر دفتر نامه‌ای به اسم جلب سیار به شاکی می‌دهد و شاکی بر اساس آن می‌تواند در هر کجای کشور که متهم را ببیند آن را از طریق ماموران کلانتری جلب نمایند.

عدم دسترسی به متهم بعد از امتحان کردن همه روش ها

 اگر همه این موارد انجام شد اما باز هم به متهم دسترسی پیدا نکردیم ناچار می‌باشیم که رسیدگی را بدون حضور او ادامه دهیم در این صورت رای که صادر می‌شود رای غیابی است و رای غیابی تفاوتی که با رای حضوری دارد این است که متهم که در دادسرا یا رای مرحله نخستین محکوم شود فرصت دارد بعد از صدور رای ۴۴ روز از زمانی که نسبت به این رای مطلع شده واخواهی نماید.

 نشر آگهی در خصوص مجهول المکان بودن متهم

در سایر مقالات در خصوص نشر آگهی توضیحات مفصل تری دادیم. اگر متهم آدرس مشخصی نداشت همانطور که بیان نمودیم مجهول المکان محسوب شده و ابتدا نام او در روزنامه رسمی ذکر شده و به این طریق به او اعلام خواهد شد که باید در نزد مقام قضایی به شعبه رسیدگی کننده حاضر گردد نام این اقدام نشر آگهی است که اگر نشر آگهی نیز همچنان در خصوص متهم بی ‌فایده باشد رسیدگی به همان شکل غیابی ادامه می ‌یابد. 

نشر آگهی معمولاً دو ماه فرصت دارد و در گذشته از فرد تقاضا دهنده ابلاغ از طریق نشر آگهی ،مبلغی اخذ می‌شد اما هم اکنون چنین مبلغی از شاکی گرفته نخواهد شد و به صورت رایگان انجام می‌شود نکته مهم در خصوص جلب این است که بهتر است جلب متهم منوط و منحصر به آدرس خاصی نشده باشد چرا که اگر این چنین باشد که صرفا بتوان در همان آدرس متهم را جلب نمود موجب اطاله ی دادرسی و تالی فاسد شده و متهم می ‌تواند در کوچه بغلی همان آدرس به راحتی رفت و آمد نماید حال آن که فلسفه جلب دسترسی سریع به متهم است. 

پس رویه قضایی معمولا بدین شکل است که در خصوص متهم جلب سیار داده خواهد شد. البته شاکی باید این مورد را از قاضی درخواست کند در جلب سیار هر کجا که مامورین قضایی متهم را ببینند باید او را دستگیر نمایند که البته منوط به این است که نامه دادگاه که در دست شاکی موجود است به دست آن ها رسیده باشد.

نتیجه گیری

بنابراین درصورتی که شاکی نتواند متهم را پیدا کند قاضی وظیفه دارد که بلغ درخصوص جلسه رسیدگی را نشر آگهی نماید و درنهایت پس از اتمام مهلت آن اگر متهم یافت نشد رسیدگی غیابی آغاز می گردد.همچنین اگر متهم سامانه ثنا داشته باشد قاضی می تواند بعد از این که 3 بار او را احضار نمود ولی او اعتنا ننمود و حاضر نشد او را به دادرسی جلب نماید.