پرونده شخصیت چیست؟

در این مقاله به موضوع پرونده شخصیت می پردازیم. در خصوص برخی از جرایم لازم است که حتما پرونده ی روانشناسی تشکیل گردد این پرونده پرونده شخصیت نامیده می شود. با وجود این پرونده ،قاضی متهم و خانواده ی او و وضعیت معیشتی آن ها را بیش تر می شناسد و صدور رای برای قضات کمی راحت تر خواهد شد..همچنین ممکن است در خلال تحمل مجازات یا زمانی که متهم در حبس به سرمی برد از زندان فرار کند یا بلایی بر سر خود بیاورد که با استفاده از همین پرونده می توانیم او را پیدا کنیم یا ابهامت موجود در پرونده اصلی را حل نماییم و یا مسئولیت اقدام به خودکشی متهم را بر دوش خود او قرار دهیم. 

مثلا ممکن است در پرونده روانشناسی متهم مشخص شود که او شبانه روز به خودکشی فکر می نموده است. به همین دلیل یک مقاله را به این موضوع تخصیص دادیم تا با این پدیده بیش تر آشنا شوید.

موارد مهم تشکیل پرونده شخصیت

 ابداع جدید قانونگذار تشکیل پرونده شخصیت می‌باشد این پرونده صرفاً برای متهم تشکیل خواهد شد پس برای شاکی ،شهود و مطلعین و دیگر افراد در پرونده به غیر از متهم یا متهمین چنین پرونده‌ای تشکیل نخواهد شد. هدف از تشکیل چنین پرونده ای شناخت بهتر متهمین برای صدور عادلانه تر رای می باشد.

ماده قانونی تشکیل پرونده شخصیت برای متهم

به متن مواد ۲۳ و ۲۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری دقت فرمایید که تشکیل این نوع پرونده را بیان نموده است. پرونده شخصیت در خصوص همه متهمین تشکیل نخواهد شد بلکه صرفاً برای بعضی از جرایم این پرونده تشکیل خواهد شد. در ادامه به این جرایم خواهیم پرداخت.

مجازات سلب حیات چیست؟

 اگر مجازات جرم ،سلب حیات باشد یعنی گرفتن جان متهم باشد قانونگذار تصمیم گرفته است که برای چنین مجرمینی باید حتما نوع پرونده تشکیل گردد. یعنی چه مجازات اعدام باشد و یا چه قصاص باشد در هر دو صورت چنین پرونده ای برای متهم تشکیل خواهد شد. چرا که نتیجه ی هر دو مجازات ازبین رفتن جان متهم است.

چه تفاوتی میان مجازات اعدام و قصاص موجود است؟

تفاوت آن دو  این است که زمانی مجازات متهمی اعدام است که قانونگذار برای او این تصمیم را بگیرد که باید از او سلب حیات شود یعنی جان هیچ مجنی علیه توسط متهم گرفته نشده باشد ولی به دلیل سنگین بودن جرم ارتکابی و عواقب خطرناک آن بری متهم مجازات سلب حیات درنظر گرفته اند چنین مجازاتی مانند اعدام در قصاص از طریق به دار آویختن متهم انجام می پذیرد.

مثلاً در جرایم خرید و فروش بیش از 30 گرم شیشیه ،مجازات اعدام دارد.ولی در جرایمی که مجازات آن  قصاص مجرم است درواقع مجرم با اعمال خود جان مجنی علیه را گرفته است و اولیای دم تصمیم گرفتند که او را قصاص کنند و از او سلب حیات نمایند.

مجازات قطع عضو چیست؟

 همچنین در جرایمی که اعضای بدن متهم باید قطع شود چه این تصمیم توسط قانون گرفته شده باشد مثل سرقت حدی برای چندمین بار و یا زمانی که مجنی علیه تصمیم گرفته باشد که برای مجازات مجرمی که اعضای او را قطع کرده، قطع عضو نماید تشکیل چنین پرونده ای لازم است.مانند جنایتی بریدن گوش یا مثلا دست مجنی علیه که البته در چنین مواقعی معمولاً حکم قاضی دیه است اما ممکن است در برخی موارد، قطع عضو برای متهم بر اساس درخواست مجنی علیه و شرایط پرونده حکم شود در این زمان است که باید تشکیل پرونده شخصیت حتما انجام شود.

مجازات حبس ابد و پرونده شخصیت

همچنین اگر مطابق مجازات جرمی که متهم انجام داده باید متهم را برای تا آخر عمر او زندانی نماییم یعنی حکم متهم حبس ابد باشد در این صورت نیز پرونده شخصیت باید حتما تشکیل بگردد.

جرم تعزیری در خصوص پرونده های شخصیت

اگر جرمی که مرتکب شده از نوع تعزیری باشد ممکن است جنایتی که متهم مرتکب شده از نوع جنایت عمدی باشد که علیه تمامیت جسمانی صورت گرفته پس جنایت باید حتما عمدی انجام شده باشد دوم این که علیه تمامیت جسمانی مجنی علیه ارتکاب یافته باشد یعنی جان انسان را نشانه گرفته باشد و سومین مورد که بسیار مهم است این است که میزان دیه باید یک سوم دیه باشد یا بیش تر از یک سوم از آن باشد.

در خصوص جرایم تعزیری اگر مجرم اطفال و نوجوانان باشند تکلیف چیست؟

 اگر مجرم اطفال یا نوجوان باشند در خصوص جرایم تعزیری درجه ۵ و ۶ آن ها باید پرونده شخصیت برای متهم تشکیل شود.

تکلیف بازپرس به تشکیل پرونده شخصیت

بازپرس مکلف می‌باشد که در زمانی که تحقیقات را انجام می‌دهد دستور تشکیل پرونده را دستور دهد. پس این مسئله برای بازپرس اختیاری نمی‌باشد و تکلیف اوست که در خصوص این که این نوع مجازات‌ها روی پرونده باشد حتماً دستور دهد که پرونده شخصیت تشکیل شود.

قدم بعدی برای تشکیل پرونده شخصیت چیست؟

قدم بعدی ارجاع پرونده به واحد مددکاری اجتماعی است پس باید قاضی دستور دهد که پرونده شخصیت رو تشکیل دهند و به واحد مددکاری اجتماعی ارسال کنند بعد از این که این به این واحد ارسال شد باید فردی به عنوان مددکار اجتماعی در روی این پرونده اعلام حضور نماید و گزارش خود را بیان کند.

گزارش مددکار اجتماعی باید دربرگیرنده چه مواردی باشد؟

 گزارش او شامل وضعیت اجتماعی و اخلاقی متهم و همچنین شامل وضعیت مادی و معیشتی او و خانواده ی او می‌باشد همچنین باید یک گزارش پزشکی و روانپزشکی از متهم نیز در پرونده شخصیت او قرار بگیرد این نکته را در نظر بگیرید که ماده ۴۸۶ قانون آیین دادرسی کیفری بیان نموده که قوه قضاییه وظیفه دارد تشکیلات مناسبی برای مددکار اجتماعی در حوزه هر شهرستان بنا نماید تا مددکاران اجتماعی بتوانند وظایف خود را بهتر انجام دهند.

نتیجه گیری

 نکته مهم این که بعد از دستگیری متهم بلافاصله باید این نوع پرونده تشکیل گردد پس نباید صبر کنیم ببینیم که اولیای دم یا مجنی علیه با متهم در خصوص دیه یا قصاص توافق می کنند یا خیر به هر حال اگر مجازات مجرم هر یکی از موارد فوق باشد برای او پرونده شخصیت تشکیل می دهند فارغ از این که  این مجازات را در خصوص مجرم اجرا نمایند یا خیر.