زمان اخذ آخرین دفاع  متهم و ارتباط آخرین دفاع با رسیدگی غیابی و اتهام جدید

در خصوص آخرین دفاع مطالبی که باید عنوان شود بسیار گسترده است بنابراین در این مقاله سعی نمودیم درخصوص زمان اخذ چنین جلسه ای و انواع آرایی که قاضی ممکن است صادر کند مطالبی را عنوان نماییم. همچنین در خصوص ارتباط میان دفاع آخر متهم و رسیدگجی غیابی مخوارد مهمی وجود داد که باید ذکر گردد. سوال مهمی در خصوص آخرین دفاع در این مقاله بیان شده است که پاسخ به آن کاربردی است.پس باهم به مطالعه ی این مقاله خواهیم پرداخت.

زمان اخذ آخرین دفاع

 در واقع اخذ آخرین دفاع برای زمانی است که قاضی تقریباً اقناع شده و دیگر تحقیقات نیاز نباشد و بعد از این که آخرین دفاع توسط متهم یا وکیل او داده شد پرونده آماده صدور رای می‌شود.

رای بعد از اخذ آخرین دفاع به چه معناست؟

این رای می‌تواند برائت،منع و موقوفی تعقیب یا حکم محکومیت متهم باشد.

آیا وکیل می‌تواند به جای متهم آخرین دفاع او را بیان کند؟

بله منعی در قانون بابت این مسئله وجود ندارد و همچنین مواد ۲۶۲ و ۲۶۳ قانون آیین دادرسی کیفری این موارد را تایید می‌نماید.

رسیدگی غیابی و اخذ آخرین دفاع

پرسش: 

اگر متهم را از ابتدای پرونده پیدا ننموده باشیم و در واقع دادرسی به شکل غیابی صورت گرفته باشد باز هم جلسه اخذ آخرین دفاع وجود دارد؟

 پاسخ خیر می‌باشد چرا که متهم در هیچ یک از جلسات حضور پیدا ننموده پس چگونه می‌تواند اخذ آخرین دفاع را از او گرفت در چنین جلساتی دسترسی به متهم امکان‌پذیر نیست و اخذ آخرین دفاع از متهم پروسه بیهوده و فاقد وجاهت قانونی می‌باشد چرا که متهم مجهول المکان است.

تکلیف تغییر نوع اتهام پس از اخذ آخرین دفاعیات چیست؟

پرسش : 

اگر در اخذ آخرین دفاع بر اساس دفاعیات متهم نوع اتهام تغییر کند تکلیف چیست؟

در این صورت نیازی نیست که قاضی مجدداً تفهیم اتهام به متهم نماید زیرا متهم دفاعیات خود را  نسبت به چنین عملی که از ابتدا بیان شده عنوان نموده و آن چه ملاک مجازات هست رفتار ارتکابی است نه عنوان اتهام. 

فرض کنید که ابتدا اتهام کلاهبرداری را به متهم تفهیم اتهام نموده باشید اما پس از اخذ آخرین دفاع متوجه شوید که پرونده دیگر کلاهبرداری نیست و باید عنوان آن تحصیل مال از طریق نامشروع باشد در این صورت هیچ نیازی به اخذ آخرین دفاع از متهم نمی‌باشد و نهایتاً قرار نهایی باید صادر شود.

پرسش :

آیا می‌توانیم برای این که آخرین دفاع از متهم اخذ گردد از قاضی بخواهیم که او را به پرونده جلب نماید؟

پاسخ خیر است چرا که آخرین دفاع برای متهم یک حق است که او می‌تواند از آن استفاده نکند و نمی‌توانیم او را مجبور کنیم که از حق خود استفاده کند برای او تکلیف نیست که او ناچار به انجام آن باشد اما اگر خود بخواهد می‌تواند بعد از آن که ابلاغ به او صادر شد آن حق را اسقاط کند یا در جلسه حضور پیدا کند. اگر متهم در جلسه حضور پیدا ننماید به معنای آن است که آخرین دفاع خود را نتوانسته است مستند بیان کند

تکلیف عنوان ابتدایی پس از اتهام جدید چیست؟ 

در این صورت نیاز به تحقیقات و بررسی از ابتدای پرونده می‌باشد اما اگر تفهیم اتهام مجدد نسبت به همان جرم یا عنوان جرم می‌باشد که به عنوان ابتدایی اضافه نشده باشد در این صورت تخلف انتظامی است و برای قاضی عواقب و مسئولیت دارد اما اگر کلاً جرم عوض شود مثلاً متهم تفهیم اتهام سرقت شده باشد اما بعدها این تفهیم اتهام به کلاهبرداری تغییر نماید در این جا  نوع اتهام به صورت کلی تغییر نموده‌ است و نیاز به تفهیم اتهام مجدد است.

وضعیت قرار تامین صادره ضده بعد از تغییر عنوان اتهامی چیست؟

پرسش :

آیا قرار تامین صادر شده بعد از تغییر عنوان اتهامی باید تغییر نماید یا کلاً رفع شود؟

 در این خصوص معمولاً در رویه‌های عملی قرار تامین کیفری سابق را مجدداً اخذ می‌نمایند و نیازی به قرار تامین متفاوت نیست تغییر عنوان اتهامی موجب نمی‌شود که قرار تامین کیفری از بین برود همچنین در این زمان اگر ضامنی از قبل برای متهم ضمانت نموده نمی‌تواند صرفاً به دلیل تغییر عنوان اتهامی از خود سلب مسئولیت نماید و باید مسئولیت ضمانت خود را بپذیرد.

تکلیف صادر نکردن آخرین ابلاغیه برای متهم توسط قاضی

پرسش:

اگر قاضی ابلاغ آخرین دفاع را برای متهم یا وکیل او صادر ننماید تکلیف چیست؟ 

باید این را بدانید که اگر در پرونده شما اخذ آخرین دفاع انجام نشده و بدون آن رای صادر شده پس قاضی تخلف نموده است و به موجب بند ب ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری می‌توانیم همین مورد را یکی از موارد شکستن رای در دیوان عالی کشور بیان نماییم پس اگر در چنین مرحله‌ای هستید و آخرین دفاع از شما گرفته نشده ولی رای صادر شده باید بدانید که می‌توانید از طریق دیوان عالی کشور به دلیل برگزار نشدن چنین جلسه‌ای رای صادره را نقض نمایید این مطلب به دلیل اهمیت زیاد این نوع جلسه می‌باشد.

نتیجه گیری

زمانی که تمام دلایل موجود در پرونده حاکی از مجرم بودن متهم می باشند قاضی موظف است که حتما به متهم ابلاغ کند که جلسه ی آخر را هم حضور پیدا نماید و اگر دفاع یا نکته ای دارد حتما بیان کند. اگر متهم غایب باشد امکان تشکیل این نوع جلسه ومجود ندارد و در صورتی که اتهامات متهم افزوده شود یا تغییر نماید تکالیف فوق که بیان نمودیم بر آن بار خواهد شد.