نحوه ورود به مخفیگاه متهم در خصوص جرایم مشهود توسط ضابطان 

در جرایم مشهود ورود به مخفیگاه توسط ضابطان چگونه باید انجام شود؟ جرایمی که به صورت مشهود هم انجام می‌شود آیا باید مامورین و ضابطین قضایی قبل از آن که به مخفیگاه متهم وارد شوند از قاضی باز هم نامه دریافت کنند و در واقع اجازه قاضی برای چنین امری لازم است یا خیر؟

مقدمه

زمانی که شاکی اقدام به آغاز پرونده می نماید و آن را هم پیگیری می کند ممکن است که منجر به صدور دستور علیه متهم گردد. پس توصیه ما حضوربه موقع و اولیه متهم در نزد قاضی رسیدگی کننده است چرا که نبود او می تواند موجب سواستفاده شاکی و بیان اغراق آمیز جرم گردد.اگر متهم در نزد قاضی با 3 بار ابلاغ حاضر نشود قاضی ناچار است که جلب او را صادر کند اما جلب این چنینی نشاندهنده اقناع قاضی به مجرمیت متهم نیست. همچنین اگر پس از صدور محکومیت متهم ،شاکی درخواست دهد که پرونده به اجرای احکام برود و نیاز باشد که متهم دستگیر شود و او مخفی شده باشد باید ضوابط قانونی درخصوص مخفی شدن او رعایت گردد.

در مقالات سابق بیان نمودیم که اگر بخواهیم به مخفیگاه متهم دسترسی پیدا کنیم باید از قاضی نامه قضایی دریافت نماییم که حاوی مجوز ورود با قفل ساز باشد. اما سوال این جاست که در خصوص جرایمی که به صورت مشهود هم انجام می‌شود آیا باید مامورین و ضابطین قضایی قبل از آن که به مخفیگاه متهم وارد شوند از قاضی باز هم نامه دریافت کنند و در واقع اجازه قاضی برای چنین امری لازم است یا خیر؟ پاسخ به چنین سوالاتی در این مقاله توضیح داده شده ست.

تعریف جرایم مشروط

برای پاسخ به سوال موجود در این مقاله ابتدا باید به طور مختصر جریم مشود را توضیح دهیم.جرم در صورت وجود هر یک از موارد زیر مشهود می گردد:

 اگر جرمی انجام شود و ماموران در آن محل حاضر باشند.

 اگر چندین نفر شاهد وقوع جرم باشند و سریع آن را گزارش دهند. 

اگر مجرم بعد از این که جرم را انجام داده است فرار کند در همین حال دستگیر شود.

اگر مجرم بعد از این که جرم را انجام داده در همان لحظه خود را معرفی نماید.

 اگر فردی گدایی می‌کند یا ولگرد است.

اگه در منزل بزه دیده جرمی انجام شود و در همان زمان سریع پلیس در آن محل حاضر شود .

اگر نشانه‌های وقوع جرم یا ادله آن ها در محل جرم،بلافاصله بعد از انجام جرم  یافت شود.

در صورتی که هر یک ز موارد فوق موجود باشد جرم مشهود است. 

تکلیف ضابطان در خصوص ورود به مخفگیاه متهم بدون اجازه قاضی 

پرسش : 

آیا ضابطان در صورت مشاهده جرایم مشهود می‌توانند بدون اجازه قاضی به مخفیگاه متهم وارد شوند؟ 

نظریه اول در خصوص ورود به مخفیگاه متهم بدون اجازه قاضی توسط ضابطان

ماده ۵۵ بیان نموده ورود به منازل و اماکن تعطیل و بسته و بررسی و تفتیش آن ها با اجازه قاضی باید صورت بگیرد در این ماده فرقی بین جرایم مشهود و غیر مشهود قائل نشده و به صورت مطلق این مورد را بیان نموده است. 

اما نکته بسیار مهم این است که ورود به این اماکن و بررسی آن ها باید با اجازه قاضی باشد چه در جرایم مشهود و چه غیر مشهود. ولی باید این را بدانید که طبق این نظر صرفاً بازرسی و بررسی وسایل در جرایم مشهود نیاز به اجازه قاضی ندارد ولی برعکس در جرایم غیر مشهود در صورتی که قاضی دستور دهد می‌توانیم وسایل متهم را تفتیش و بازرسی نماییم همچنین اصل ۲۲ قانون اساسی را باید رعایت کرد مطابق این اصل مسکن و محل زندگی هر فرد باید مصون از هرگونه تعرض باشد همچنین ماده ۷ قانون آیین دادرسی کیفری این امر را تاکید نموده است.

نظریه دوم در خصوص ورود به مخفیگاه متهم بدون اجازه قاضی توسط ضابطان

 در این نظریه بیان می‌شود که ضابطان و مامورین قضایی اگر جرم مشهودی را مشاهده نمایند نیازی نیست که منتظر اجازه قاضی باشند و باید هرچه سریع تر تمام اقدامات لازم را در خصوص چنین جرمی انجام دهند اصل ۲۲ قانون اساسی صرفاً ورود به در خصوص منزل و مسکن اشخاص را با اجازه قاضی بیان کرده نه مخفیگاه پس اگر مخفیگاه متهم هر جایی باشد به غیر از مسکن درجرایم مشهود به نظر می‌رسد که ضابطان و ماموران قضایی می‌توانند بدون آن که از قاضی اجازه داشته باشند به این مکان وارد شوند. 

البته اگر در همان منزل و مسکن هم متهم مخفی شده باشد و حکم مخفیگاه را داشته باشد در این صورت نیز نیازی به اجازه قضات برای ورود به چنین مکانی در جرایم مشهود وجود ندارد همچنین طرفداران نظریه بیان می‌کنند که قانونگذار در ماده ۴۴ به ضابط دستور داده است که به هر شکلی که شده همه اقدامات لازم را برای آن که متهم فرار نکند یا مخفی نشود انجام دهد و این جملات را در خصوص جریان مشهود بیان کرده پس اگر جرم مشهودی رخ دهد نیازی به اذن قاضی برای انجام هرگونه اقدام جهت جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم باید انجام گردد.

 نظر غالب در خصوص ورود به مخفیگاه متهم بدون اجازه قاضی توسط ضابطان

همچنان این مسئله اختلافی است اما اگر بخواهیم نظر غالب را بیان کنیم باید بدانید که  استدلال طرفداران نظریه اول منطقی تر و قوی تر به نظر می رسد و در رویه عملی نیز مانند نظریه اول عمل خواهد شد.

نتیجه گیری

اگر جرم مشودی رخ دهد هر یک از ضابطان صالح می توانند با اجازه کتبی یا شفاهی از قاضی اقدام به ورود در مخفیگاه نمایند. پیشنهاد می شود از یک وکیل متخصص در دعاوی کیفری راهنمایی و بهره ببرید.