آخرین دفاع متهم

جلسه آخرین دفاع متهم بسیار مهم می باشد اگر این نوع ابلاغ صادر شده باشد، به این معنی است که متهم نتوانسته قاضی را قانع ساز و مجرمیت متهم به برائت اون نزدیک تر است، در این حال جلسه آخرین برای متهم گذاشته می شود.

مقدمه

پس از آن که متهم نتوانست قاضی را اقناع کند که جرمی نکرده است مرحله بعد گرفتن دفاع آخر از متهم است اگر وکیل هستید و این مقاله را می‌خوانید و یا اگر شاکی یا متهم هستید باید بدانید که زمانی که در ابلاغ به شما بیان شده که شما را برای اخذ آخرین دفاع دعوت می‌نمایند که البته این نوع ابلاغ صرفاً مخصوص متهمی است که نتوانسته قاضی را اقناع کند و از نظر قاضی او به مجرمیت نزدیک‌تر است تا حکم برائت خود را از قاضی بگیرد. در این زمان جلسه آخری که برای متهم گذاشته شده است. 

آخرین فرصت اوست او باید در این جلسه هر آن چه که در خصوص جرم می داند و لازم است بگوید تا از خود دفاع کند .اگر شما وکیل نیستید و این مطلب را می‌خوانید باید بدانید که گاهی برای خلاصی و نجات از پیچ و خم‌های پرونده ،نیاز است که وکیلی همراه شما باشد مثلاً در همین زمان گرفتن دفاع آخر از متهم این آخرین فرصت متهم است تا بتواند از خود دفاع کند و برائت بگیرد و شاکی هم در این جلسه بسیار مهم، باید حضور پیدا کند و دفاعیات متهم را بشنود این جلسه جلسه بسیار مهمی می‌باشد.

هرچند که ۸۰ درصد ذهن قاضی بر مجرمیت متهم است وگرنه برای او آخرین دفاع ابلاغ نمی‌نمود پس بعد از این که اتهام به متهم تفهیم شد و برای او قرار تامین صادر شد پرونده آماده صدور قرار اظهار نظر نهایی می‌شود و در این صورت مطابق ماده ۲۶۲ قاضی ممکن است به متهم یا وکیل او ابلاغ نماید که هر نوع دفاع دیگری دارند در این جلسه آخر بیان نمایند.

قوانین مخصوص گرفتن آخرین دفاع از متهم

اقناع وجدانی قاضی جهت اخذ آخرین دفاع از متهم

اتمام تحقیقات و اخذ آخرین اظهارات متهم

بیان مجدد ادله اثبات جرم در آخرین جلسه دفاع متهم

عدم امکان اسقاط حق آخرین دفاع متهم از طرف سایر افراد غیر از متهم

اتهامات متعدد متهم و تکلیف آخرین دفاع متهم

در خصوص اخذ آخرین دفاع قوانین مخصوصی وجود دارد که باید حتماً رعایت شود این قوانین عبارتند از :

1-اقناع وجدانی قاضی جهت اخذ آخرین دفاع از متهم

نکته ی اولیه ی بسیار مهم این است که حتماً باید قاضی قانع شده باشد که متهم جرم نموده است یعنی نظر قاضی بر جلب به دادرسی باشد نه صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب چون می‌دانیم در دو قرار پیش گفته ،دیگر قرار تامین کیفری صادر نمی‌شود و نیازی به اخذ آخرین دفاع نیست پس چنین ابلاغی در زمانی که قرار است متهم آزاد شود و ادله موجود در پرونده در حدی نیست که او مجرم گردد وجاهت قانونی ندارد اما به این نکته هم دقت نمایید که ممکن است با دفاعیاتی که متهم در این جلسه آخر از خود ارائه می‌دهد ذهن قاضی را به صدور قرار منع تعقیب موقوفی تعقیب و کلیه مواردی که متهم بری می‌شود ببرد و متهم آزاد شود.

 2- اتمام تحقیقات و اخذ آخرین اظهارات متهم

اظهارات متهم در این جلسه آخرین اظهارات او برای دفاع از خود است بنابراین زمانی که هیچ گونه تحقیق و بررسی باقی نمانده است این جلسه برگزار خواهد شد وظیفه قاضی در این جلسه این است که تمامی تحقیقات و بازرسی‌های کامل را انجام دهد و سپس این جلسه را برگزار نماید.

سوال مهم:

اگر در همان جلسه‌ای که آخرین دفاع از متهم گرفته می‌شود متهم دفاعیاتی را بیان کند که نیاز باشد بر روی دفاعیات او بررسی و تحقیقات دیگری انجام شود آیا در این صورت مجدداً قاضی باید بررسی کند و اگر به این اقرار رسید که متهم مجرم است باز هم برای او آخرین دفاع صادر کند و یا اگر به این نتیجه رسید که او بی‌گناه است برای او برائت منع تعقیب موقوفی تعقیب و هر نوع رای که او آزاد می‌شود را صادر کند و یا این که دیگر چون ابلاغ آخرین دفاع صادر نموده است دیگر نمی‌تواند آن را تغییر دهد ؟

در چنین صورتی وظیفه شرعی قاضی تحقیق و بررسی مجدد می‌باشد اما باید بدانید که قانون تکلیف مجددی در این خصوص برای قاضی قائل نشده‌اند و این مسئله به معنای این نیست که قاضی از آخرین دفاع عدول نموده باشد اما اگر انصاف را رعایت نماییم متوجه خواهیم شد که زمانی که تحقیقات و بازرسی‌های بیش تری لازم باشد موردی ندارد که قاضی آن را انجام دهد تا به کشف حقیقت نزدیک ‌تر شود و شاید بعد از انجام این مورد متوجه شویم که متهم واقعاً مجرم نیست پس نمی‌توانیم صرفاً به این دلیل که در قانون در این خصوص سکوت شده و تصمیم گیری نشدهاست  متهم را بر بالای دار ببریم  یا سالیان سال او را  در حبس نگه داریم.

3- بیان مجدد ادله اثبات جرم در آخرین جلسه دفاع متهم

آیا قاضی موظف است ادله ی احراز جرم را در جلسه آخرین دفاع برای متهم بیان نماید؟

در جلسه اخذ آخرین دفاع باید مجدداً تمامی دلایل برای متهم بیان شود هرچند رویه ی عملی این است که در جلسات صرفاً قاضی برگه‌ای بر جلوی متهم می‌گذارد و از او می پرسد که اگر دفاع دیگری دارد بیان کند و متاسفانه دیگر قاضی زحمت بیان دوباره ذکر و توضیح ادله را برای متهم نخواهد کشید اما در این زمان هم بهتر است مجدداً به وی تفهیم اتهام شود چون ممکن است او اتهام خود را به طور کامل متوجه نشده باشد و محض احتیاط چنین مرحله‌ای واجب است.

4-عدم امکان اسقاط حق آخرین دفاع متهم از طرف سایر افراد غیر از متهم

آیا می توان حق آخرین دفاع  را  از متهم سلب نماییم؟

متهم صرفاً خود می‌تواند این حق را از خود ساقط نماید ولی سایر افراد تحت هیچ عنوانی نمی‌توانند چنین حقی را از متهم اسقاط کنند مگر این که او رضایت کامل به این امر داشته باشد چرا که این آخرین دفاع ،حق متهم است و او باید برای آخرین بار حق دفاع از خود داشته باشد حتی اگر پرونده چندین سال طول بکشد؟

5- اتهامات متعدد متهم و تکلیف آخرین دفاع متهم

اگر متهم به دلیل چندین اتهام به جلسه ی آخرین دفاع رسیده باشد تکلیف چیست؟

اتهامات متهم چندین مورد باشد یعنی شامل تعدد مادی باشد در این صورت جلسه آخری که برای اخذ آخرین دفاع متهم صورت می گیرد بدین شکل تشکیل می شود که برای هر جرم یک جلسه مستقل تشکیل خواهد شد اما اگر تعدد معنوی در جرم او صورت گرفته است باید صرفاً در یک جلسه آخرین دفاع برگزار شود.

نتیجه نهایی

آخرین دفاع جلسه ی فوق العاده سرنوشت سازی مخصوصا برای متهم است توصیه می نماییم که حنما این جلسه را با وکیل متخصص همراه باشید تا در بیان دفاعیات خود بتوانید قاضی را اقناع نمایید.