توقیف طلبی که محکوم علیه از شخص ثالث دارد

ممکن است در فرایند اجرای حکمی محکوم له، به وجود مال محکوم علیه نزد شخص دیگری علم و اطلاع حاصل کرده و بخواهد آن را بازداشت کند. اگر ثالث وجود مال را نزد خود بپذیرد مکلف است ان را تسلیم نماید. این مال می تواند یک عین معین، طلب و یا وجه نقد باشد در این مقاله قصد داریم تکلیف ثالث را در مقابل دستور بازداشت این اموال بررسی کنیم.

بازداشت عین معین چیست؟

ماده 89 قانون اجرای احکام مدنی مقرر داشته: چنانچه مالی که نزد شخص ثالث است از نوع عین معین باشد، وی باید پس از دستور توقیف و مطالبه ، ان را به مامور مجری حکم داده و در مقابل رسید اخذ کند. ماده حکایت روشنی از تکلیف ثالث در مقابل چنین توقیفی دارد اما ذکر دو نکته لازم است؛ ابتدا اینکه مال باید در صورتی به مامور اجرا تسلیم شود که شخص ثالث به دنبال ابلاغ دستور توقیف و پذیرش وجود مال نزد خود، ادعا و حقی نسبت به ان نداشته باشد به طور مثال چنانچه مال در اجاره ثالث باشد، در فرض مطالبه دادورز اجرا در شرایطی باید تسلیم وی گردد که مدت اجاره و در نتیجه حق وی نسبت به ان مال منقضی گشته باشد. 

دوم انکه هرچند ماده 89 تکلیف ثالث را منوط به مطالبه دادورز مجری حکم دانسته لکن وی می تواند خود پیش دستی نموده و قبل از مطالبه ان را به قسمت اجرا اعلام نموده تا ترتیبات تسلیم مال به  واحد اجرا یا هر شخصی که اجرا تعیین می کند داده شود.

مقاله های مرتبط با بازداشت اموال

اگر عین معین نزد ثالث تلف شده باشد تکلیف وی در تسلیم مال چیست؟

باید گفت تکلیف ثالث جهت تسلیم عین معین در صورتی است که ان مال موجود باشد چرا که اگر عین معین پس از بازداشت تلف شود شخص ثالث مسئولیتی در این خصوص ندارد جز انکه اگر تعدی و تفریط نموده باشد. اگر مال کلا از بین نرفته بلکه نسبت به ان نواقصی وارد ششده باشد باز هم ثالث ضامن نبوده و باید ان را در همان حالتی که هست تسلیم مامور اجرا کند.

بازداشت وجه نقد چیست؟

ممکن است مال نزد شخص ثالث از نوع وجه نقد باشد در این مورد نیز ثالث باید در صورت مطالبه دادورز ان را تودیع نموده و در مقابل نیز رسید دریافت کند چنین رسیدی سند پرداخت وجه از جانب ثالث به محکوم علیه است.

بازداشت طلب چیست؟

مالی که نزد شخص ثالث به عنوان مال متعلق به محکوم علیه توقیف می شود ممکن است از نوع طلب باشد این طلب از لحاظ موعد پرداخت اقسام گوناگونی دارد: حال، موجل و یا تدریجی.

طلب حال چیست؟

چنانچه مالی که نزد شخص ثالث توقیف می شود از نوع طلب حال و نقد باشد و موضع وی در برابر دستور توقیف آن "پذیرش" باشد، در صورت مطالبه مامور اجرا باید ان را تسلیم نموده و رسید اخذ کند . شخص ثالث باید وجهی را به مامور اجرا پرداخت کند که نزد وی بازداشت شده است و نه تمام طلبی را که محکوم علیه از وی دارد یعنی اگر ثالث در مقابل محکوم علیه تعهد به پرداخت مبلغی بیش از اصل طلب داشته، چنانچه فقط اصل طلب توقیف شده باشد ثالث نمی تواند بیش از مقدار طلب وجهی را به دادورز تادیه کند. 

به عنوان مثال اگر محکوم علیه در قالب قرارداد مضاربه وجهی را به ثالث به عنوان سرمایه نقد داده باشد و تنها همین وجه پرداختی به عنوان اصل طلب نزد ثالث توقیف گردد وی نباید سودی که به دنبال مضاربه نصیب محکوم علیه می شود را به مامور اجرا بدهد و الا در برابر محکوم علیه ضامن است چرا که اصل طلب بازداشت شده و نه سود ان مگر انکه سود متعلق به محکوم علیه نیز بازداشت شده باشد. 

طلب اقساطی یا تدریجی چیست؟

ماده 90 قانون اجرای احکام بیان نموده است هرگاه دین شخص ثالث به گونه ای باشد که باید طی اقساط یا عوایدی به تدریج به محکوم علیه پرداخت شود دادورز مجری حکم به شخص ثالث ابلاغ می نماید که اقساط ، عواید یا اجور تعیین شده را به واحد اجرا تحویل دهد. به طور مثال ممکن است ثالث مالی را از محکوم علیه خریده باشد و طبق توافق طرفین مقرر شده باشد که ثمن معامله طی بیست قسط و ماهیانه پرداخت شود.

در صورتی که محکوم له چنین طلبی را نزد ثالث به واحد اجرا معرفی نموده و تقاضای توقیف ان را نماید و شخص ثالث پس از دستور بازداشت وجود چنین طلبی را نزد خود بپذیرد ، چون طلب محقق گردیده لکن زمان مطالبه هر جزئی از ان ماهانه فرا می رسد ، با توقیف اقساط، شخص ثالث مکلف است با مطالبه اجرا هر قسط را در مواعد مقرر به قسمت اجرا تسلیم کند.

طلب موجل چیست؟

طلب موجل یا وعده دار طلبی است که حق داین یا همان طلبکار متحقق گردیده لکن زمان تادیه ان فرا نرسیده است مانند آنکه شخصی در برابر دیگری متعهد به پرداخت وجهی شده باشد که ان را یک سال بعد باید ادا نماید طلب موجل محکوم علیه از شخص ثالث قابل توقیف است چون حقی است که مسجل شده فقط زمان ادای ان موکول به زمان دیگری گشته است در صورت بازداشت طلب موجل محکوم علیه از شخص ثالث، با فرا رسیدن زمان پرداخت دین و حال شدن طلب ، ثالث موظف است ان را تحویل واحد اجرا بدهد. 

سخن پایانی

به همراهان عزیز توصیه می شود در صورت وجود هر گونه ابهام یا سوال پیرامون موضوع حاضر جهت اخذ پاسخ جامع و کامل تر با وکیل دادگستری متخصص در امر اجرا مشورت نمایند.