اقدامات شاکی بعد از ارجاع پرونده به دادگاه

در این مقاله می خواهیم به این سوال مهم پاسخ دهیم که پس از آن که پرونده به دادگاه ارجاع می‌شود شاکی باید چه اقداماتی انجام دهد؟

باید بدانید که این طور نیست که پرونده را شروع نماییم و بعد پیگیری نکنیم تا خود به نتیجه برسد بلکه برای صدور رای شایسته نیاز به پیگیری های پی درپی شاکی و یا وکیل او می باشد. 

شاکی باید بداند که پس از این که پرونده از دادسرا به دادگاه رفت باید چه سلسله اقداماتی را انجام دهد تا پرونده به نتیجه برسد. 

منظور از ارجاع پرونده چیست؟

بسیاری از مواقع پیش آمده است که موکل به شعبه مراجعه می کند و شعبه به اوپاسخ می دهد که پرونده هنوز به دادگاه ارجاع نشده است. 

زمانی که پرونده ثبت می‌شود باید به شعبه‌ای ارائه داده شود تا شعبه به آن تصمیم گیری و رسیدگی کند. آنکه کدام شعبه به این پرونده رسیدگی کند از طریق معاونت ارجاع مشخص خواهد شد و ارجاع است که پرونده‌ای را به یک شعبه‌ای ارسال می‌کند تا آن شعبه به آن رسیدگی کند.

ارجاع پرونده به شعبه

اولین اقدام ارجاع می‌باشد یعنی شاکی محترم وقتی پرونده شما از دادسرا به دادگاه ارسال شد شما باید صبر نمایید تا شعبه دادگاهی که پرونده به آن ارجاع شده مشخص گردد ودر این مرحله نیازی به حضور شما نیست تا این که شماره شعبه مشخص شود.

معمولاً در هر دادگاه و هر دادسرایی دفتری تحت عنوان ارجاع وجود دارد که در آن معاون ارجاع و حداقل یک یا دو نفر کارمند وجود دارند که اقدامات مربوط به ارجاع به شعب را انجام می‌دهند 

آیا می توانیم پس از ارجاع پرونده به شعبه می توانیم شعبه رسیدگی را تغییردهیم؟

جالب است بدانید که بعد از ارجاع پرونده به یک شعبه به هیچ عنوان نمی‌توان آن را به شعبه دیگری ارجاع داد مگر در موارد خاص .یکی از موارد مهم و خاص این می‌باشد که پرونده قبلاً در شعبه دیگری مطرح شده باشد یا آن که پرونده دوم به پرونده اول لف شود. 

یعنی در شعبه دیگری پرونده مطرح شده باشد و معاونت ارجاع بر حسب اشتباه یا عدم آگاهی از وجود پرونده اول ،پرونده دوم را به شعبه دیگری بفرستد و پس از آن که به این امر مطلع شدند پرونده باید به شعبه قبلی ارسال شود.در صورتی که دادگاه‌ها در حوزه ای متعدد باشند و ماده ۱۳۹ هم تاکید فوق را بیان نموده است که نمی‌توانیم پرونده‌ای از شعبه بگیریم و به شعبه دیگری ارجاع بدهیم

آیا رسیدگی به پرونده نیازمند ارجاع پرونده به شعبه است؟

درواقع اگر بدون ارجاع پرونده‌ای به شعبه،درخصوص آن پرونده رسیدگی انجام شود این رسیدگی اعتبار ندارد حتی اگه رای کاملاً صحیح انشا و صادر شده باشد ماده قانونی ماده ۳۳۸ قانون آیین دادرسی کیفری نیز این امر را تایید نموده که ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی می باشد.

ارجاع پرونده درخصوص جرایمی که مستقیم به دادگاه می روند چگونه است؟

در خصوص پرونده‌هایی که باید مستقیماً به دادگاه ارجاع شوند مانند جرایمی که درجه ۷ و ۸ است در مطابق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی و جرایمی که منافی عفت می‌باشند که در سایر مقالات بیان نمودیم که این چنین جرایم باید مستقیماً در دادگاه مطرح شود. 

در خصوص این موارد بعد از این که پرونده به قاضی دادگاه ارجاع داده شد ابتدا صلاحیت ذاتی و صلاحیت محلی و شخصی پرونده را بررسی می کند و در صورتی که صلاحیت نداشته باشد باید قاضی خیلی سریع قرار عدم صلاحیت‌ صادر نمایند این امر در ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است اما در صورتی که دادگاه صالح باشد ابتدا بررسی می‌کند اگه پرونده از موارد منع تعقیب باشد مثل این که از نظر دادگاه آن عمل انجام شده جرم نباشد این قرار صادر می شود و یا قرار موقوفی تعقیب صادرمی کند مثل زمانی که در جرایم قائم به شخصی شاکی فوت نموده باشد یا در جرایم خاصی متهم فوت نموده باشد. 

اگر پرونده شامل این مواردی که بیان نمودیم نباشد در صورتی که صحاب دعوا حضور داشته باشند و اگر متهم تقاضا کند که به او مهلت داده شود برای این که بتواند از خود دفاع کند و مدارک را آماده نماید یا این که شاکی تقاضا نماید که بابت تقدیم دادخواست ضرر و زیان مهلت می‌خواهد باید بلافاصله جلسه تشکیل شود و به این موارد رسیدگی شود در خصوص این دو تقاضایی که بیان نمودیم باید جلسه فوق العاده تشکیل شود .

چرا بعد از ارجاع پرونده به دادگاه متهم آزاد می شود؟

بعد از این که این جلسه تشکیل می‌شود ابتدا از تمام طرفین مشخصات اخذ خواهد شد و ماده ۱۹۴ و ۳۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری که دو مورد فوق هستند به طرفین تفهیم خواهد شد در خصوص هرنوع موضوع پرونده نیز قاضی سوالات مختص به همان موضوع از متهم و شاکی میپرسد باید بدانید که سوال ها باید منجز و به دور از تردید پاسخ داده شوند.

در صورتی که متهم در جلسه رسیدگی حاضر نباشد یا آن که حاضر باشد یعنی در جلسه حضور داشته باشد ولی ادله کافی در همان زمان برای محکومیت او موجود نباشد و در واقع هیچ مستند و دلیلی برای توجه اتهام به او نداشته باشیم. 

در این صورت باید بدون این که قرار تامین صادر شود او آزاد گردد ولی در صورتی که متهم حاضر باشد و ادله‌ای که در پرونده موجود است بیان کننده مجرمیت او باشد یعنی او را مجرم شمارد اما مهلت داشته باشد که وکیل بگیرد یا از خود دفاع کند یا شاکی مهلت بگیرد که دادخواست ضرر و زیان مطرح کند. 

در این زمان دادگاه بعد از متهم از تامین مناسب بگیرد و متهم را آزاد کند در این جلسه رسیدگی هر کسی را که دادگاه نیاز بداند می‌تواند دعوت کند اعم از شهود و افرادی که مطلع هستند پس اگر شما شاکی هستید و این مطلب را می خوانید شهود خود را در جریان قرار بدهید که در صورتی که پرونده از دادسرا به دادگاه برود امکان این که قاضی شهود و مطلعین را دعوت کند و از آن ها هم سوال بپرسد وجود دارد.

آیا قبل از این که قاضی تصمیم بگیرد که به متهم تفهیم اتهام کند متهم می تواند تقاضا کند که وثیقه دهد و آزاد شود؟

برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که صدور قرار تامین کیفری بدون تفهیم اتهام در چنین زمانی امکان‌پذیر است ؟در ماده ۳۴۱ قانون آیین دادرسی کیفری این امر بیان شده است . 

در این ماده ذکر شده در صورتی که پرونده به صورت مستقیم به دادگاه ارجاع ‌شود دادگاه کلیه ی تحقیقات و بررسی هایی را که توسط بازپرس در دادسرا باید انجام شود رعایت می‌کند و ماده ۲۱۷ نیز بیان نموده که یکی از موارد صدور قرار تامین این است که بازپرس حتماً به متهم تفهیم اتهام نماید و در صورتی که دلایل کافی برای اتهام متهم وجود داشت قرار تامین صادر نماید پس نمی‌شود که قرار تامین را صادر کنیم.

درواقع بدون این که از متهم تفهیم اتهام گرفته باشیم نمی شود پرونده را به دادگاه ارسال کرد و قرار تامین کیفری صادر کرد.در خصوص دادگاه هم روش به همین صورت است یعنی باید حتماً تفهیم اتهام انجام شده باشد و بعد از آن قرار تامین صادر شود در واقع در ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه فرض می‌نماید که دلایلی که در پرونده موجود است علیه متهم می‌باشد و به او تفهیم اتهام شده است. 

سپس بعد از این اقدام، باید از متهم قرار تامین بگیرند و به او مهلت دهند تا از خود دفاع کند در این مرحله دادگاه باید به رسیدگی ادامه دهد تا متهم برای تدارک دفاع آماده شود.