وکیل تسخیری کیست و نکات مهم وکالت تسخیری

در قانون آیین دادرسی کیفری پدیده جدیدی به نام وکیل تسخیری به وجود آمده است این پدیده هدف خاصی دارد در واقع قانونگذار به فکر افرادی بوده است که هزینه وکیل را نمی‌توانند پرداخت نمایند و البته شرح توضیحات این پدیده در این مقاله به صورت کامل بیان شده است و ترجیح ما این است که با خواندن و مطالعه این مقاله به کلیات و جزئیات وکالت تسخیری اطلاع کامل پیدا نمایید.

 وکیل تسخیری کیست؟

قانونگذار در قانون پدیده ی وکیل تسخیری را وضع نموده است به این معنا که وکیل تسخیری فردی است که پروانه وکالت پایه یک دارد و در پرونده‌های کیفری بدون دریافت هیچ گونه مبلغی و در واقع به صورت رایگان اقدام به دفاع از موکل می ‌نماید منظور از دفاع از موکل این است که تمام امور مربوط به وکالت از موکل را در تمامی مراجع قضایی را بر عهده می‌گیرد.

نکات مهم وکیل تسخیری

1-پس اولین نکته این است که وکیل تسخیری وکیلی است که تمام اقدامات مربوط به وکالت را در خصوص موکل می‌تواند انجام دهد.

2-دومین مورد این است که صرفاً در خصوص پرونده‌های کیفری، وکیل تسخیری می‌تواند به کمک متهم بیاید و وکالت او را بر عهده بگیرد پس در خصوص پرونده های حقوقی، وکیل تسخیری نمی‌تواند به موکل کمکی کند بلکه آن نهاد وکیل معاضدتی است که مقاله خاص در خصوص آن در سایت هم وکیل مکتوب نمودهایم.

 3-سومین نکته این است که وکیل تسخیری صرفاً می‌تواند امور وکالتی مربوط به مراجع قضایی را بر عهده بگیرد پس امور اداری و دولتی جداگانه از امور کیفری مربوط به پرونده ربطی به وکیل تسخیری شما ندارد و شما نمی‌توانید قانوناً از ایشان انجام چنین اموری را طلب نمایید.

هدف از انتخاب وکالت تسخیری چیست؟

 وکالت تسخیری مخصوص افرادی است که در پرونده‌های کیفری امکان هزینه کردن برای وکیل را ندارند اما موضوع پرونده آن ها به قدری اهمیت دارد که نمی‌توان بدون حضور وکیل به چنین پرونده‌ای رسیدگی نمود. مانند پرونده قتل البته این طور نیست که فقط در خصوص این موارد بتوانیم وکیل تسخیری بگیریم بلکه در خصوص این موارد وکیل تسخیری در صورتی که وکیل انتخابی در پرونده وجود نداشته باشد ، باید حتماً وکیل تسخیری گرفت پس قانونگذار در زمان وضع این پدیده به فکر افرادی بوده است که هزینه وکیل را نمی‌توانند پرداخت کنند اما در جلسات‌های کیفری نیز قدرت دفاع از خود را ندارند. 

ماده قانونی وکیل تسخیری

در ماده ۳۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است که متهم حق دارد وکیل تسخیری بگیرد مهلت این حق تا پایان اولین جلسه رسیدگی می‌باشد نحوه اخذ وکیل تسخیری این است که متهم باید از دادگاه بخواهد که برای او وکیل تسخیری تعیین گردد.

آیا دادگاه موظف است که تقاضای وکیل تسخیری را از متهم بپذیرد؟

در واقع دادگاه باید بررسی نماید تا قانع شود و احراز کند که متهم واقعا توانایی این که از لحاظ مالی وکیل بگیرد ندارد و شرایط پولی برای پرداخت هزینه‌های حق الوکاله را نخواهد داشت بعد از احراز این امر، دادگاه باید از طریق رئیس حوزه قضایی با کانون وکلا مکاتبه نماید یا آن که خود راسا با کانون وکلا مکاتبه کرده و تقاضای متهم را برای وکیل تسخیری به اطلاع آن ها برساند گاهی ممکن است دادگاه خود تشخیص دهد که متهم باید حتماً وکیل داشته باشد. 

مثل یکی از مواردی که در فوق بیان نمودیم پرونده قتل در چنین زمانی در صورتی که خود متهم امکان اخذ وکیل انتخابی نداشته باشد توانایی مالی برای انجام این کار نداشته باشد دادگاه بدون این که منتظر تقاضای متهم باشد وکیل تسخیری را برای او تعیین می‌نماید و در واقع با یک هماهنگی تلفنی وکیل را به پرونده دعوت می‌نماید.وکیل با حضور در جلسه دادرسی و شنیدن تمامی اظهارات هر دو طرف ،مطالبی که برای دفاع از متهم لازم است بیان شود را به عنوان دفاعی بیان می‌نماید.

 نظریه اداره حقوقی در سال ۹۴

این نظر بیان می‌نماید که هدف ماده ۳۴۷ آیین دادرسی کیفری این است که تعیین وکیل باید همراه با آثاری باشد از جمله این که حتماً وکیل دادگستری تمامی اقدامات وکالت را بتواند برای متهم انجام دهد اعم از این که از قبل از پرونده مطلع شده آن را از قبل مطالعه نموده باشد و دفاعیات خود را آماده نموده باشد و از همه مهم تر این که در جلسه دادرسی بتواند شرکت کند و دفاعیات خود را به صورت شفاهی و کتبی اعلام کند نه آن که صرفاً بتواند لایحه تقدیم کند و یا پرونده را مطالعه کند حتماً باید به وکیل فرصتی برای دفاع در جلسه دادرسی و شرکت در آن داده شود. 

پس مطابق این نظریه ماده ۳۴۷ حضور موثر وکیل تسخیری را لازمه ی دفاع از متهم می‌داند و بیان می‌نماید در صورتی که متهم چنین تقاضایی نماید باید جلسه تجدید شود تا هم عدم تمکن مالی متهم یا تمکن آن احراز شود و صرفاً بعد از این که این امر احراز شد وکیل فرصت داشته باشد که پرونده را مطالعه کند و خود را برای دفاع از متهم آماده نماید و سپس در جلسه دادرسی حاضر شود.

آیا جهات رد دادرس در خصوص وکیل تسخیری نیز جاری است؟

 بله در خصوص وکیل تسخیری نیز باید بررسی صورت بگیرد در صورتی که یکی از موارد و جهات رد دادرس با طرف مقابل و شرکا و معاونان جرم یا وکلای آن ها برقرار باشد باعث می‌شود که آن وکیل دادگستری از وکالت در آن پرونده ممنوع گردد.

در صورتی که قاضی تصمیم بگیرد که می‌خواهد برای متهم وکیل تسخیری‌ تعیین شود آیا تمامی تحقیقات متوقف می‌شود تا به صورت کامل وکیل تعیین شود در واقع سوال این جاست که آیا تمامی اقداماتی که باید از متهم در خصوص متهم انجام شود از جمله بازجویی از متهم، تفهیم اتهام به او یا صادر کردن قرار تامین کیفری و ماده ۲۱۷ در خصوص متهم آیا متوقف می‌شود تا وکیل تسخیری تعیین شود یا این که خیر باید این اقدام انجام شود تا وکیل تعیین گردد؟

 در خصوص این مواردی که تعیین وکیل تسخیری الزامی است با مواردی که این مورد اختیاری است متفاوت است اگر تعیین وکیل تسخیری الزامی باشد می دانید که بازپرس موظف می‌باشد ظرف ۲۴ ساعت بعد از این که متهم دستگیر شد به متهم تفهیم اتهام نماید یا او را آزاد کند ولی از طرف دیگر تعیین وکیل تسخیری حداقل چهار روز زمان خواهد برد و نمی‌توانیم متهم را رها کنیم و تحقیقات را معطل وکیل تسخیری کنیم یعنی نمی‌توانیم چهار روز معطلی داشته باشیم مخصوصاً در خصوص موضوع ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری که جرایم مهم در آن بیان شده است. 

در نتیجه به دلیل این که تحقیقات باید فوری انجام شود و مطابق ماده ۹۴ قانون مذکور که آن هم سرعت تحقیقات را بیان نموده که باید فوری باشد و همچنین ماده ۱۸۹ این قانون که بیان نموده باید حداکثر ظرف ۲۴ ساعت از زمانی که متهم دستگیر می‌شود توسط ضابطان به متهم تفهیم اتهام گردد. 

پس این نکته را باید بدانید که این که وکیل تسخیری الزامی است نمی‌تواند باعث شود که تحقیقات متوقف شود تا این وکیل تعیین شود. پس نظریه از اداره حقوقی در سال ۹۳ در خصوص این امر بیان شده است که عنوان نموده است. 

بازپرس موظف است تمامی تحقیقاتی که لازم می‌داند در خصوص متهم انجام دهد و همزمان وکیل تسخیری برای متهم انتخاب نماید و نمی‌تواند تا تعیین وکیل تسخیری متهم را رها نموده یا در بازداشتگاه بدون هیچ تحقیقی معطل گذارد.