تجدیدنظرخواهی توسط دادستان

اگر تجدیدنظرخواهی توسط دادستان انجام شده باشد در این مواقع ممکن است دادگاه تجدیدنظر متهم را قابل تعقیب نداند در این زمان رای دادگاه بدوی باید نقض شود و رای ای که از نظر دادگاه تجدیدنظر صحیح است باید صادر شود و در این مورد فرقی نمی‌کند که خود محکوم علیه تجدیدنظرخواهی نموده باشد و یا که ایشان این امر را درخواست ننموده باشد.

امکان یا عدم امکان تشدید مجازات در دادگاه تجدیدنظر

 ماده ۴۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌نماید که دادگاه تجدیدنظر نمی‌تواند مجازات محکوم علیه را در رای تشدید کند اما همانطور که همیشه بیان می‌نماییم در این امر نیز استثنا وجود دارد و استثنای آن این است که دادگاه بدوی در زمان صدور رای ، مجازات محکوم علیه را از حداقلی که در قانون برای آن تعیین شده است کم تر تعیین نموده باشد در این مورد بله رای تشدید می‌شود اما منظور از اضافه شدن مجازات، تشدید مجازات نیست بلکه تعیین مجازات صحیح می‌باشد چرا که دادگاه بدوی حق این را نداشته است که جهات تخفیف را بیش از حد در مجازات موثر نماید و نباید از حداقل میزانی که در قانون برای آن مشخص شده کم تر باشد در این صورت اعتراض شاکی‌ و دادستان پذیرفته خواهد شد پس این که بسیاری از افراد از وکلا سوال می‌نمایند که مجازات بنده در دادگاه بدوی کم تر از مجازاتی بود که دادگاه تجدید نظر تعیین کرد آیا این امکان پذیر است یا خیر؟ باید به این مورد توجه نمایند اما نسبت به برائت متهم ،دست قاضی کاملاً باز می‌باشد یا ممکن است این رای جدید مجازات شدیدتری داشته باشد که به معنای رای تشدید مجازات محسوب نمی‌شود.

آیا ممکن است دادگاه تجدیدنظر رای بدوی را خلاف قانون بداند؟

 در این مورد دادگاه تجدیدنظر موظف است که رای بدوی را نقض نماید و حتما باید دلایل نقض را در رای خود ذکر کند و سپس خود رای صالح و شایسته صادر نماید.

اگر متهم رضایت شاکی را در مرحله تجدیدنظر بگیرد تکلیف چیست؟

اگر حکمی که صادر شده با موازین حقوقی منطبق باشد اما مطابق تشخیص دادگاه تجدیدنظر تخفیف شامل حال محکوم علیه می‌شود مثلاً رضایت شاکی را اخذ کرده است در این صورت رای اصلی تایید می‌شود و ولی در خصوص مجازات باید مجازات تخفیف داده شود.

در صورتی که دادگاه تجدید نظر برای رفع نقص پرونده را به دادگاه بدوی بفرستد آیا دادگاه بدوی می‌تواند برای انجام تحقیقات، پرونده را به دادسرا بفرستد یا باید خود تعیین تکلیف نماید؟

 در این خصوص برخی افراد معتقدند که دادگاه تجدیدنظر در صورتی که می‌خواست دادسرا به پرونده رسیدگی کند از ابتدا باید پرونده را به دادسرا می‌فرستاد نه به دادگاه بدوی پس دادگاه بدوی نمی‌تواند پرونده را به دادسرا بفرستد برخی دیگه معتقد هستند که در صورتی که موضوع پرونده در خصوص جرایمی باشد که باید مستقیماً به دادگاه ارجاع شوند در این مورد دادگاه بدوی موظف است که خود رفع نقص نماید و تحقیقات را کامل کند و نباید پرونده را به دادسرا بفرستد اما در خصوص بقیه جرایم چون مرجع تحقیقات دادسرا می‌باشد دادگاه بدوی بعد از این که فرصت ۳۰ روزه تمام می‌شود پرونده را ملاحظه می‌کند و برای انجام تحقیقات کامل به دادسرا ارسال می‌نماید که این نظریه دوم در رویه عملی کارسازتر است.

ماده ۴۸۳ در دادگاه تجدید نظر

 فرض کنیم بعد از این که دادگاه بدوی رای صادر نمود و به دادگاه تجدیدنظر پرونده ارسال شد دادگاه تجدیدنظر آن را نقض کند و رای صادر کند یا آن را تایید کند در همین زمان محکوم علیه بتواند شاکی را راضی کند که از شکایت خود گذشت کند در اینجا آن دادگاهی که باید تخفیف را بدهد کدام دادگاه است دادگاه بدوی یا دادگاه تجدید نظر؟

 پاسخ دادگاه تجدید نظر است و فرقی نمی‌کند که پرونده به دادگاه صادر کننده اعاده شده باشد یا خیر توضیح آن چیست؟ توضیح آن این است که اگر پرونده به دادگاه بدوی برگردانده نشده باشد با تقاضایی که محکوم علیه می‌دهد و ماده ۴۸۳ را خواستار است دادگاه تجدید نظر دستور دعوت دادستان را خواهد داد و در وقت فوق العاده‌ای و بدون نیاز به این که طرفین حاضر باشند جلسه مهمی تشکیل می‌شود و این تخفیف اعمال خواهد شد اما در صورتی که پرونده به دادگاه بدوی اجرای احکام ارسال شده باشد فرق نمی‌کند که حکم شروع به اجرا شده باشد و یا هنوز اجرای آن انجام نشده باشد در صورتی که محکوم علیه تقاضای تخفیف نماید و رضایت شاکی را گرفته باشد در این صورت باید حتماً پرونده به دادگاه تجدید نظر برگردانده شود و دادگاه تجدید نظر مطابق ماده ۴۸۳ قانون اساسی کیفری تخفیف را اعمال نماید.

نکات مهم در خصوص قوانین دادگاه تجدید نظر

 همانطور که در فوق بیان نمودیم قاضی جلسه و دو مستشار آن و دادستان یا نماینده او مطابق ماده ۳۰۰ قانون  باید در جلسه حاضر شوند در جلسه اولین کار قرائت گزارش پرونده می‌باشد سپس تجدیدنظرخواه باید اظهارات خود را بیان نماید و در مقابل او تجدید نظرخوانده نیز باید دفاع کند اگر شاهد یا مطلع برای اثبات ادعای خود دارید حتماً در روز جلسه آن ها را حاضر نمایید و در نهایت دادستان در صورتی که اظهاری داشته باشد باید آن را بیان نماید ممکن است دادستان یا رئیس دادگاه و مستشاران البته در صورت اجازه رئیس سوالاتی که لازم می‌باشد از تجدیدنظرخواه و یا تجدیدنظر خوانده بپرسند و در نهایت در صورتی که متهم را مجرم بداند از او آخرین دفاع را در همان جلسه خواهند گرفت در صورتی که دادگاه لازم بداند می‌تواند قرار تامین کیفری مناسب صادر نماید ماده ۲۱۹ قانون دادرسی کیفری بیان می‌نماید که اگر قرار تامین کیفری که از دادگاه نخستین صادر شده است نامناسب باشد دادگاه تجدیدنظر قادر به صدور قرار تامین مناسب و نقض قرار تامین نامناسب می‌باشد. 

همچنین در مورد ۲۵۱ این قانون بیان شده است که در صورتی که قرار تامین کیفری به هر دلیلی منتفی شده باشد دادگاه تجدیدنظر می‌تواند تامین مناسب از متهم بگیرد برای این امر می‌تواند وقت احتیاطی تعیین نماید ممکن است دفاعیات متهم منجر به کشف حقیقت شود و در واقع ممکن است متهم با بیان مواردی و دفاع از خود بتواند اقناع موجبات اقناع قضات دادگاه تجدیدنظر را فراهم آورد در این صورت رای دادگاه بدوی نقض و رای شایسته صادر می‌شود در غیر این صورت دادگاه اعلام می‌کند که دادرسی ختم شده است.