مجازات زنای به عنف و اکراه:

تعریف زنای به عنف و اکراه :

در قوانین ما عنف یا اکراه تعریف نشده است اما مراد از عنف اجبار است به این معنا که مرد با اجبار مادی یا اعمال فیزیکی بر آلت تناسلی زن تسلط پیدا کند(برای مثال دست و پای زن را ببندد یا شروع به ضرب و شتم زن کند و یا زن را بیهوش و یا هیپنوتیزم کند و … ) و مراد از اکراه حالت روانی است که مرتکب شخص را بترساند که مثلا اگر فلان کار را نکند به او یا به کسی که به منزله‌ی خود اوست مثل پدر و مادر یا فرزندان ضرر و زیان یا آسیب وارد کند(به شرط تحقق شرایط اکراه که شامل تهدید غیر قانونی باشد و تهدید کننده نیز توانایی تهدید را داشته باشد مثلا اگر خانم بداند که مرد توانایی پیاده کردن تهدید را ندارد و حاضر به زنا شود اینجا زنای به عنف محقق نیست).

پس اکراه باید نوعا یا عادتا اکراه آمیز و غیر قابل تحمل باشد برای مثال اخراج شخص از محل کار، قطع رابطه‌ی عاطفی و برهم زدن نامزدی و … خارج از بحث شمول اکراه است.

فرض جالبی که وجود دارد این است که اکراه شخصی است و مردی که رابطه‌ی جنسی برقرار می‌کند باید اکراه کننده باشد. حال شخص الف خانمی را اکراه می‌کند که اگر با یرادر من رابطه‌ی جنسی برقرار نکنی، به خودت صدمه جسمی وارد می‌کنم یا مثلا اسید می‌پاشم.

در اینجا تکلیف چیست؟ در این فرض قطعا زن اکراه شده و مجازات ندارد و رفتار زانی هم زنای ساده است چرا که خود زانی اکراه نکرده است و شخصی که تهدید کرده حتی با وجود تبانی با برادر خود، زنای ساده را محقق کرده است. و کسی که اکراه کرده است(حتی با وجود تبانی قبلی) مشمول معاونت در زنا و بزه تهدید موضوع ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی شده است.

این مورد یکی از خلاهای قانونی ماست.

نکته‌ی دیگری که وجود دارد این است که برای احراز تحقق عنف یا اکراه آیا فقط باید به رفتار مرتکب اکراه(مرد)توجه کرد یا به تاثیر آن بر کسی که اکراه شده(زن) توجه کرد و یا هر دو ؟

چرا که گاهی پیش می‌آید که مرد یک رفتاری را مرتکب می‌شود و شاید روی زن تاثیری نگذارد، در اینجا بحث تجاوز و عنف و اکراه مطرح است؟ خیر دو شرط باید به صورت توامان وجود داشته باشد. الف) اکراه کننده اکراهی کرده باشد که عادتا غیر قابل تحمل بوده ب)این موضوع در اکراه شونده هم تاثیر گذاشته باشد.

اگر شروع یک رابطه‌ی جنسی با توافق و اراده‌ی طرفین بوده و دو طرف رضایت داشته باشند ولی در استمرار این رابطه‌ی جنسی زن رضایت نداشته باشد، اینجا هم بحث زنای به عنف پیش می‌آید؟ و یا برعکس ابتدائا رضایتی نبوده و با اکراه و یا عنف صورت گرفته و در ادامه زن رضایت داده است، زنای به عنف محقق است؟ به نظر ما پاسخ مثبت است به این دلیل که آمیزش جنسی عملی مستمر است و به محض احراز نارضایتی از سمت زن و ادامه‌ی رابطه از سوی مرد تجاوز جنسی محقق است بنابراین نمیتوان گفت رضایت اولیه‌ی و ثانویه‌ی زن به دخول کفایت می‌کند.

نکته: برای تحقق عنف و اکراه صرف نارضایتی زن کافی نیست یعنی عدم رضایت و میل و کراهت زن را نمی‌توان در رده‌ی عنف بگنجانیم. حتی نزدیکی جنسی ناخواسته را هم‌نمی‌توان زنای به عنف دانست برای مثال گردن نهادن از روی بی‌میلی یا رودروایسی هم نوعی نارضایتی به حساب می‌آید. لذا صرف نارضایتی داشتن را نمی‌توان تلقی به عنف کرد. و صرف برقراری رابطه‌ی جنسی با زن ناشی از عواملی مثل تهدید به قطع رابطه‌ی عاطفی و بهم زدن نامزدی و نبردن شخص به سفر و یا نخریدن تلفن همراه و … را نمی‌توان مصداق زنای به عنف دانست.

آیا در تجاوز به عنف می‌توان قائل به تجاوز زن به مرد باشیم؟

از منظر قانون خیر چرا که قانونگذار در قانون صحبتی از این فرض نکرده است. و کلمه‌ی زانی ظهور در مرد زناکار دارد. 

اما از لحاظ فیزیولوژیکی این امکان فراهم نیست چرا که حالت نعوذ در حالت اجبار امکان پذیر نیست. به این دلیل که نعوذ در مرد نشانگر میل و رغبت است و تا زمانی که مرد اراده‌ای برای زنا نداشته باشد نعوذ و دخول برای او غیر ممکن است. ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر زن تهدیدی کند که مثلا مادرت را می‌کشم و غیره این موضوع امکان پذیر است. ولی به طور کلی قانون ما این موضوع را نپذیرفته است.

شقوق سه‌گانه‌ی زنای در حکم اکراه:

۱) زنای به زنی که در حالت طبیعی نیست :

هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با وی نباشد در حالت بیهوشی، خواب، مستی زنا کند ؛ رفتار وی در حکم زنای به عنف است.

اگر مردی با مشاهده‌ی زنی که در بیهوشی خواب یا مستی است با وی زنا کند مشمول این ماده خواهد بود. که در واقع قانونگذار با وضع این ماده سعی در حمایت از افرادی دارد که توان اعلام اراده و رضایت و عدم آن را ندارد. این بند از ماده شامل مواردی است که زن موافقت و رضایت پیشینی خود را از قبل از بیهوشی و خواب و یا مستی اعلام نکرده باشد اما اگر زن از قبل با اعلان این مطلب که در حین خواب یا مستی  خواستار نزدیکی شود در این موقع باید اراده و رضایت پیشینی در زمان زنا را استصحاب فرض کرده و هم به همزمانی رضایت زن و زنا عقیده داشته باشیم.

۲)زنا از طریق اغفال دختر نابالغ: 

قید اغفال قابل درک نیست. اغفال به چه معناست؟دختر نابالغ با هر فعل یا بیانی اغفال می‌شود.مثلا عمو جان برایت شکلات میخرم بیا فلان عمل را انجام دهیم و … بیان کلمه‌ی اغفال حشو و زاید است چرا که اغفال بیشتر برای افراد بالغ معنا دارد و دختر بچه‌ی نابالغ درک درستی نسبت به جرایم منافی عفت ندارد و اصلا نمیداند چیست چه بسا که اغفال برای این است که شخص در موضوعی توانایی درک داشته باشد و بعد مورد اغفال قرار بگیرد.

مثلا به دختر بالغی بگوید که اگر با من رابطه‌ی جنسی برقرار کند برایش خودرو میخرد ولی دختر نابالغ با هر فعل و کلمه‌ای اغفال می‌شود  لذا به نظر می رسد زنا با دختر نابالغ در هر شرایطی مجازات اعدام دارد

۳) زنا از طریق تهدید ربایش یا ترساندن زن است اگر چه موجب تسلیم وی شود:

 این مورد هم از مصادیق زنای به عنف است که شرایط زنای به عنف در این مورد محقق است و می‌بایست ترساندن موثر واقع شود و غیر قابل تحمل باشد.

نکته‌ی مهم این است که صرف ربایش دلیل بر به عنف بودن زنا نیست و عواملی چون تهدید و ترساندن باید موثر و مستقیم در امر زنا باشد و لذا اگر اثبات شود که زن بعد از ربودن نسبت به عمل نزدیکی رضایت داشته است زنای ساده محقق است.

ماده‌ی ۴ قانون مجازات اشخاصی است که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می‌کنند بیان می‌کند که اشخاصی که با سو استفاده از آثار مبتذل و مستهجن دیگری، وی را تهدید به افشا و انتشار نماید و به این طریق با زن زنا نماید، به مجازات زنای به عنف محکوم می‌شود.

با توجه به نص ماده تهدید به افشا یا انتشار و وقوع رفتار زنا یا کمتر از زنا شخص قربانی است و جرم موضوع این ماده جرم مرکب است و برای تحقق آن لازم است که دو عنصر ارتکاب یابد؛ اولا تهدید به انتشار اثر مبتذل و مستهجن دوما انجام زنا.

نکته:تهدید موضوع ماده‌ی مزبور هرگونه تهدیدی را در بر نمیگیرد و تنها تهدید به افشا و انتشار در این ماده مقرر شده است.

نکته: اصلا نیازی نیست که انتشار یا افشا رخ دهد و صرف تهدید به آن کافی است و می‌توان گفت تهدید مطلق است و نه مقید به نتیجه. هر چند اگر مرتکب علاوه بر تهدید و زنا با قربانی اقدام به افشا و انتشار آثار مبتذل و مستهجن نماید، مرتکب جرم دیگری نیز شده است

نکته: تهدید به افشا به یک نفر هم صدق میکند مانند گفتن به همسر یا برادر یا … و یا تهدید به انتشار به صورت گسترده مثل تهدید به تمام همکلاسی‌ها و دوستان در صورت پرهیز زن از زنا.

اهمیتی هم ندارد که آثار یاد شده از چه طریق و از سوی چه کسی باشد خواه خود قربانی و خواه شخص دیگری آن را تهیه نموده و با آگاهی یا بدون آگاهی و یا مرتکب یا رضایت یا بدون رضایت آن را تهیه کرده باشد برای تهدید وی کافیست.

نکته‌ی دیگر این ماده این است که آثاری که به آن تهدید می‌شود باید مستهجن و مبتذل باشد. (مستهجن یعنی نمایش برهنگی کامل زن و یا نمایش اندام جنسی زن و مرد نشان دهنده‌ی آمیزش زن و مرد باشد) .