وطی به شبهه یعنی چی؟

وطی به شبهه یعنی چی؟

میلاد کریمی

وطی به شبهه یعنی چی؟

وطی به شبهه یک موضوع مهم در جرایم منافی عفت می باشد ، نکاتی مهمی که در این مقاله به آنها اشاره می شود:

 

تعریف وطی به شبه :

ماده ۲۲۱ قانون مجازات می‌گوید وطی به شبهه یعنی به اشتباه افتادن و به اشتباه گرفتن.

انواع وطی به شبه :

وطی به شبهه دو نوع است: حکمی و موضوعی.

وطی به شبهه‌ی حکمی:

 برای مثال مردی فکر می‌کند که می‌تواند با خواهرزاده‌ی خود ازدواج کند و بعدا ازدواج هم می‌کنند. در اینجا احکام زنا محقق نیست ولی اگر از این موضوع اطلاع پیدا کرد و به رابطه‌ی جنسی ادامه داد، زنا محقق است و زنای مذکور از نوع زنای با محارم است که مجازاتش اعدام است.

وطی به شبهه‌ی موضوعی:

یعنی برای مثال همسر خانمی ده سال است که غیبت دارد و یا به سبب شغلش ده سال است که در  خارج از کشور است و برنگشته است و این زن احساس می‌کند که همسرش مرده و اقدام به برقراری رابطه‌ی جنسی با شخص دیگری می‌کند با این تصور که همسرش فوت کرده است. احکام زنا بر آن بار نمی‌شود.

نکته : این است که هم شارع دین اسلام و هم قانونگذار در جرایم منافی عفت بنا را بر تسامح گذاشته اند که تا جایی که ممکن است بزه‌پوشی کنند و نگذارند که کار به شکایت برسد.

بر همین مبنا قانونگذار در ماده ۲۲۳ قانون مجازات اسلامی می‌گوید که هر گاه متهم به زنا مدعی زوجیت یا وطی به شبهه باشد ادعای وی بدون بینه یا سوگند پذیرفته می‌شود مگر آن که خلاف آن با حجت شرعی لازم ثابت شود و یا ماده‌ی ۲۱۸ می‌گوید در جرایم موجب حد هرگاه متهم ادعای فقدان علم یا قصد یا وجود یکی از موانع مسئولیت کیفری را در زمان ارتکاب جرم کند، در صورتی که احتمال صدق گفتار وی داده شود اگر ادعاء کند که اقرار او با تهدید و ارعاب یا شکنجه گرفته شده است ادعای مذکور بدون نیاز به بینه و سوگند پذیرفته می‌شود. 

یا ماده‌ی ۱۲۰ قانون مجازات که می‌گوید در جرایم موجب حد به استثنای محاربه و افساد فی الارض  و سرقت و قذف به صرف وجود شبهه و تردید و بدون نیاز به تحصیل دلیل حسب مورد جرم مذکور ثابت نمی‌شود.

همه‌ی این موارد نشان می‌دهد که با توجه به ماده ۱۰۲ آیین دادرسی کیفری و … قانونگذار در جرایم منافی عفت بنا را بر تسامح و تساهل و بزه پوشی گرفته است.و قانونگذار دنبال کشف جرم در این جرایم نیست.

نکته: قانونگذار در مواد قانونی حدود خصوصا منافی عفت‌ها مبنا را بر تسامح گرفته است، اما این مورد ناظر بر فرضی است که قانونگذار و شارع این تسامح حداکثری را ناظر بر فرضی می‌دانند که طرفین فقط یک فعل حرامی را مرتکب شده اند و مدعی این هستند که خداوند در آن دنیا این عقوبت را پاسخ می‌دهد و نیازی به این نیست که در این دنیا به این جرم پاسخ داده شود.

اما در فرضی که این جرم به عنف اتفاق میوفتد (مثلا اقراری که من در دادگاه کردم تحت شکنجه بوده که بدون نیاز به بینه پذیرفته است و یا شخص مدعی رابطه‌ی زوجیت شود، در فرض به عنف دیگر به این صورت نیست) و قاضی باید ادعای شاکی که به عنف به شخص تجاوز شده را به صورت کامل بررسی کند.

توصیه پایانی :

با توجه به پیچیدگی هایی که مباحث جرایم جنسی دارد به دوستان توصیه می گردد قبل از هر اقدامی در این خصوص با یک وکیل دادگستری متخصص در جرایم جنسی مشورت نمایید