انواع توهین :

تعریف انواع توهین :

توهین در یک تقسیم بندی کلی به توهین ساده و توهین مشدد تقسیم می شود.                                                   

توهین ساده زمانی اتفاق می افتد که هیچ یک ازعوامل مشددی که قانونگذار در نظر گرفته را دارا نباشد اما در توهین مشدد یکی از عوامل مشدده این است که ممکن است، مقامی که به او توهین می شود مورد حمایت قانون قرار بگیرد یا جایگاه اجتماعی داشته باشند و یا اشخاصی باشند که برای عموم جامعه و افراد جامعه مقدس هستند. بنابراین از عوامل مشدد شامل جنسیت و شخصیت و جایگاه اجتماعی و ... می شود که مورد حمایت قانونگذار قرار میگیرد و مجازات سنگین تری نسبت به توهین ساده دارد.                                                                                               

اما قبل از اینکه به توهین ساده و مشدد  پردازیم باید این نکته را بدانیم که در انواع توهین (چه توهین ساده و چه مشدد) شرایط و اوضاع و احوالی داریم که این شرایط نسبت به همه آنها لازم الاجرا است و در تمامی شرایط ما شاهد آن هستیم.برابراین ابتدائا شرایطی که برای تحقق جرم توهین وجود دارد (چه توهین ساده و چه مشدد) بیان میکنیم.             

رکن معنوی توهین:

رکن روانی انواع جرائم توهین هم یکسان می باشد به این صورت که فرد فقط نیاز به سونیت عام دارد و سونیت خاص موضوعیتی ندارد چرا که توهین جرمی مطلق است؛ یعنی اولا فردی که به دیگری توهین میکند باید عالم باشد بر اینکه توهین جرم است (حسب م 155 ق مجازات قانونگذارعالم بودن افراد نسبت به جرم بودن عملی را مفروض می داند) و همچنین علم به موضوع داشته باشد که رفتارش توهین آمیز و وهن آور است. برای مثال اگر شخص خارجی در ایران شست دستش را نشان دهد با وجود اینکه رفتارش توهین آمیز است، این فردا باید آگاه باشد که رفتارش توهین آمیز می باشد و عامدا آن را به کار بگیرد. اگر این شرایط مهیا باشد شخص قابل پیگرد می باشد.                                       

توهین ساده:

به توهینی گفته می شود که هیچ یک ازعوامل مشدده ای که قانونگذاربه عنوان عامل تشدید کننده جهت افزایش مجازات درنظر گرفته را ندارد. جرم توهین ساده موضوع ماده ۶۰۸ تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ می باشد.همه ی نکاتی که درباره جرم توهین گفته شد، درجرم توهین ساده نیز حاکم است.                                                                                                           نکاتی که در رابطه با توهین ساده وجود دارد این است که:           

- در توهین ساده مجازاتی که سابق بر این در ماده ۶۰۸ بود با توجه به قانون کاهش حبس تعزیری تغییر پیدا کرد. (الان بین ۶ میلیون تومان تا ۲۴میلیون تومان می باشد.یعنی درجه ی 6)                                                               

- یک جرم قابل گذشت براساس ماده ۱۰۴است. وشخصی که مورد توهین است میتواند شکایت کند.                           

توهین مشدد:

به توهینی گفته می شود که یکی ازعوامل مشدده ای که قانونگذار مد نظرش هست دراین قسم آمده باشد که باعث تشدید مجازات مرتکب می شود. این نوع از توهین دسته بندی های مختلفی دارد.                                                         

الف)بر اساس جایگاه وموقعیت اجتماعی وشغلی افراد؛ جایگاه اجتماعی وشغلی باعث میشود که جرم توهین ساده نسبت به این افراد شدیدتر باشد. توهین به رهبر سابق و رهبرکنونی جمهوری اسلامی ایران.حسب ماده 514  تعزیرات که بیان می دارد هرکس به امام خمینی (ره) توهین کند مستحق ...                                                                                                                                          

نکات توهین به رهبری این است که آیا توهین ماده ۵۱۴ فقط منظور به امام خمینی وامام خامنه ای است یا شامل رهبر جدید نیز می شود؟                                                                                                                         

دراین خصوص بین حقوقدانان اختلاف است. یک نظر معتقدند این ماده شامل امامان خمینی وخامنه ای می باشد به این دلیل که درماده ۵۱۴ ازواژه ی مقام معظم رهبری استفاده کرده که با توجه به عرف رایجی که درمیان مردم هست،  استفاده از این عبارت ناظر بر ایه الله خامنه ای می باشد. ایراد نظر                                                                                                                                      این است ک بعد از ایشان اگر کسی به رهبر جدید توهین کند دچاریک خلا قانونی خواهیم شد. و در رابطه با رهبر جدید نمیتوانیم توهین مشدد در نظر بگیریم وباید توهین ساده در نظر گرفت. نظر دیگری که وجود دارد این است که ماده ۵۱۴ ناظر به تمام رهبران گذشته وحال و آینده است و منظور از واژه ی مقام معظم رهبری شخص خاصی نیست واگر شخص خاصی مد نظر بود قید میکرد مانند اینکه اسم امام خمینی را آورده است. لذا در ماده 514 هر شخصی که در جایگاه رهبری به وی توهین شود مشمول ماده می باشد.                                                                                                   نکته دیگه اینکه یکی از شرایط تحقق جرم توهین این است که مخاطب توهین زنده باشد. و بررسی کردیم که استثنائا قانونگذار افرادی که در قید حیات نیستند را مشمول عنوان مجرمانه وقابل مجازات میداند. مانند امام خمینی که با اینکه فوت شده بازهم توهین به ایشان قابل مجازات است.     

و یکی ازاستثنائات دیگر این است که در ماده ۵۱۴ به نحوی ازانحا آمده است که توهین درقالب رفتار، گفتار، نوشتار، کتابت، چه درفضای مجازی چه به صورت رفتار حتی حرکات بدن قابل تحقق است؛ بنابراین یکی ازموادی که تاکیید میکند که توهین لفظی نیست وتوهین میتواند رفتاری نیزباشد.                                                                           

نکته ی دیگر این که اگر چه درماده ۵۱۴ ‌قید نشده که اگر شخصی آگاهی نداشته و به جایگاه رهبری توهین کند مشمول ماده ۵۱۴ نمیشود. مثلا اگر امام خامنه ای با لباس مبدل در شهر حضور پیدا کند و شخص الف او را نشناخته و به او توهین کند و بعد از اثبات این که فرد از جایگاه وی آگاهی نداشته است، باید ذیل عنوان توهین ساده مشمول ماده ۶۰۸  بدانیم.                                                                                                                                                                                                                                                                    

اما نکته ی دیگر در ماده ۵۱۴ این است که جرم جزجرایم غیرقابل گذشت هست.( توهین به رهبری غیر قابل گذشت است.) بنابراین هرکس اعلام جرم کند که آقای الف به رهبر توهین کرده؛ براساس ماده ۶۴کیفری قابل تعقیب می باشد و نیازی به شکایت نیست. چرا که هر شخصی در صورت آگاهی میتواند اعلام جرم کند. مثل توهین در فضای مجازی به مقام معظعم رهبری.       

تمامی جرایم توهین در دادگاه کیفری ۲ رسیدگی می شود. اما جرم توهین به رهبری درصلاحیت دادگاه انقلاب است. (انقلاب جز دادگاه های اختصاصی است که در توهین به رهبری صلایحنیش صراحتابیان شده.) اگر چه در کلیه ی قسم های توهین دادسرای عمومی وانقلاب صالح است اما در رابطه با توهین به رهبر، دادگاه انقلاب صالح به رسیدگی می باشد. 

ب) به اعتبار جایگاه شغلی توهین به مقامات ریس کشورخارجی یا نماینده کشور خارجی موضوع ماده ۵۱۷ ت می باشد. حسب این ماده هرکس به طور علنی در قلمرو خاک ایران توهین کند به شرط آنکه در کشور مطبوع معامله متقابلی شده باشد مجازات حبس برای اواعمال می شود.