مرتکب بودن  شخص حقیقی یا حقوقی در مسئله توهین

مرتکب بودن شخص حقیقی یا حقوقی در مسئله توهین

میلاد کریمی

مرتکب بودن  شخص حقیقی یا حقوقی در مسئله توهین :

 

 مصداق شخص حقیقی انسان است و مصداق شخص حقوقی شرکت ها اعم از حقیقی و حقوقی هستند یعنی آن دسته مواردی که مانند انسان در بیرون شخصیت اعتباری دارند.

حال در اینکه جرم توهین توسط اشخاص حقیقی رخ میدهد تردیدی نیست حال فرض کنید فردی طوطی دارد که این طوطی هم قابلیت سخن و یادگیری مسائل را دارد، به طوطی یاد دهد که علیه شخصی الفاظ نامناسب استفاده کند یعنی به جای اینکه خود فرد این الفاظ را به کار ببرد از زبان طوطی این توهین را انجام دهد ؛ در اینجا جرم توهین قابلیت انتساب به صاحب طوطی را دارد. 

بنابراین ممکن است جرم  توهین به صورت مستقیم ( بدون واسطه) یا جرم  توهین غیر مستقیم (با واسطه) صورت گیرد؛ برای مثال از طریق حیوانات مثل مرغ مینا(غیر مستقیم) یا از طریق کودکی که مسئولیت کیفری ندارد(غیرمستقیم)، شخص مرتکب جرم توهین شود.

(مثال دیگر اینکه شما سگی دارید که به او یاد می دهید که بر روی دیگری آب دهن پرتاب کند یا ادرار خود را بیاندازد و یا به فرزندتان بگویید به باجناق شما فحشی بدهد) پس اگر صاحب حیواناتی که قابلیت یادگیری رفتاری را دارند ، به آن حیوان رفتاری را یا به صورت لسانی یا عملی یاد بدهند که توهین قلمداد شود ، قابلیت انتساب توهین به صاحب آن وجود دارد.

حال آیا اشخاص حقوقی میتوانند تحت تعقیب جرم توهین قرار گیرند؟ تا قبل از قانون مجازات اسلامی سال 1392 این امر امکان پذیر نبود اما با توجه به قانون حاضر در ماده 143 قانون مجازات اسلامی صراحتا بیان شده که اشخاص حقوقی هم میتوانند مرتکب جرم شوند در صورتی که نماینده ی شخص حقوقی در راستای منافع شخص حقوقی یا به نمایندگی از شرکت مرتکب جرمی شود قابلیت انتساب به شخص حقوقی را دارد.

برای مثال اگر مدیرعامل شرکت یا یکی از اعضای هیات مدیره شرکت که جز نمایندگان قانونی آن شرکت هستند به آقای امیدی که رقیب آنهاست، در راستای منافع شرکت یا به نمایندگی از شرکت توهینی کند؛ شخص حقوقی مرتکب جرم شده است.

بنابراین شخص حقوقی هم میتواند مرتکب جرم شود فقط با این شرط که نماینده ی قانونی (شامل مدیرعامل، اعضای هیات مدیره و یا رییس یا نماینده ی قانونی اداره  دولتی باشد) که در راستای منافع آن اداره یا شرکت به دیگری توهین کند قابلیت تعقیب کیفری وجود دارد.

(توهین کارمند عادی شرکت ، به رقیب تجاری شرکت قابلیت تعقیب ندارد ولو در راستای منافع آن ارگان باشد چرا که نماینده ی قانونی به شمار نمی آید و ما به شخصی میگوییم نماینده ی قانونی که یا هیات مدیره به فرد اختیاراتی در شرکت داده است و یا مجامع عمومی آن شخص را به عنوان فرد دارای سمت و مسئولیت معرفی کرده است یا دارای حق امضا باشد).

 باید این نکته را بدانید که در صورت وجود شرایط انتساب جرم به شخص حقوقی باعث نمی شود که قابلیت تعقیب شخص حقیقی از بین برود بلکه هم شخص حقوقی و هم شخص حقیقی قابل مجازات هستند.