تعریف کلاشی

تعریف کلاشی

فرشاد  اسکندری

تعریف کلاشی :

نکته ۱ : تعریف کلاشی :کلاشی از جرایمی است که به عنوان جرم مانع یا بازدارنده است.  کلاش یا قلاش در لغت به معنای مفلس و حیله گر است و در اصطلاح کلاشی عبارتنداز درخواست کمک مالی با حیله، نیرنگ،  دغل بازی یا با اصرار و سماجت و لجاجت از دیگری است. 

قانون گذار کلاشی را تعریف نکرده اما در ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی از کتاب تعزیرات و مجازات های بازدارنده مصوب ۱۳۷۵ آن را جرم دانسته در این ماده آمده است؛ 

" هرکس تکدی گری یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش نماید یا ولگردی نماید به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدی و کلاشی بدست آورده است مصادره خواهد شد. "

نکته ۲ : شرایط تحقق جرم کلاسی  :

۱. رفتار فیزیکی جرم کلاشی " درخواست مالی یا کسب خدمات یا امتیاز از دیگری" از طریق دروغ و نیرنگ یا پافشاری و لجاجت است .

۲. رکن رکین کلاشی " دروغ و حیله گری یا لجاجت و سماجت " است. بنابراین اگر شخصی به دروغ بگوید کرایه تاکسی ندارد و پول کرایه ماشین خود را از دیگری بگیرد یا سوار تاکسی شود و به هنگام پیاده شدن به دروغ بگوید کیف پول خود را جا گذاشته یا داخل رستورانی برود و پول غذا را ندهد به این بهانه که پول ندارد یا دفترچه دکتر را به دیگری نشان دهد و با حیله پول دارو از دیگری بگیرد. مرتکب کلاشی شده است.

۳. کلاشی جرمی اعتیادی یا به عادت است . یعنی با یکبار روی نمی دهد و این امر از عبارت ؛ " کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد." بدست می آید پیشه قرار دادن کاری نیاز به تکرار دارد. 

۴. توانایی مالی یا ناتوانی مالی کلاش شرط تحقق جرم نیست. پس چه کلاش ثروتمند باشد چه فقیر باشد و کلاشی  کند جرم پیش گفته تحقق یافته است. منتهی اگر توان مالی داشته باشد کلاشی کند از موجبات تشدید مجازات است و افزون بر حبس از ۱ تا ۳ ماه، به مصادره کلیه اموال حاصل شده از کلاشی هم محکوم می شود. اما اگر کلاش فقیر باشد و کلاشی کند تنها مجازات وی ۱ تا ۳ ماه حبس است.

5. جرم کلاشی مقید به نتیجه است و نتیجه مجرمانه هم " امرار معاش از طریق کلاشی " است. یعنی کلاش باید از طریق کلاشی مالی بدست آورد و با آن هم بتواند امرار معاش کند اگر مالی کسب نکند جرم پیش گفته تحقق نمی یابد. 

6. رکن روانی جرم عمد است و اولا مرتکب آگاه باشد که مال متعلق به دیگری است. ثانیا عامدا درخواست مالی از دیگری بدون مابه ازا با دروغ و نیرنگ یا لجاجت نماید. ثالثا عمد در کسب مال و امرار معاش از این راه داشته باشد. 

7. مجازات جرم پیش گفته ۱ تا ۳ ماه حبس است در جایی که کلاش، فقیر باشد که تعزیر درجه ۸ است.در صورتی که با وجود متمکن بودن کلاشی کند افزون بر حبس فوق ، به مصادره کل اموال حاصل از کلاشی هم محکوم می شود. در صورت دوم تعزیر درجه ۷ است چرا که مصادره اموال حاصل از جرم ، مصادره جزئی اموال بوده که وفق تبصره ۳ ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی،  تعزیر درجه ۷ می باشد. 

در هر دوصورت در صلاحیت مستقیم دادگاه کیفری دو می باشد و غير قابل گذشت،  قابل تعویق و تعلیق اجرای مجازات است. 

نکته ۳ : تفاوت جرم کلاشی با کلاهبرداری در اینست که اولا کلاشی با یک دروغ ساده و حیله و نیرنگ ابتدایی نیز تحقق می یابد و این اقدامات در حد عملیات متقلبانه که رکن رکین بزه کلاهبرداری است نمی باشد.ثانیا معمولا در کلاشی شخصی که مال یا امتیاز یا خدماتی می دهد فریب اقدامات کلاش نمی شود و به جهت رهایی از لجاجت یا نیرنگ بزه دیده و با آگاهی مال یا امتیاز می دهد به همین خاطر به کلاشی " زورگیری عاطفی " گفته اند. 

در حالیکه در کلاهبرداری شرط است که بزه دیده فریب بخورد و مالش را به کلاهبردار بدهد. ثالثا در جرم کلاشی بر خلاف کلاهبرداری لزوما تحصیل مال نیست ممکن است کلاش با دروغ گویی یا نیرنگ دین خود را ندهد یا غذایی از رستوران بخورد یا مجانی تاکسی سوار شود . 

اما الزاما در کلاهبرداری باید تحصیل مال صورت گیرد. رابعا کلاشی جرمی اعتیادی است و نیاز به تکرار دارد در حالیکه کلاهبرداری ، جرمی ساده است و تکرار نیاز ندارد تا تحقق یابد.