مداخله در اموال مسروقه تاریخی و فرهنگی :

نکته ۱ : تعریف جرم مداخله در اموال مسروقه : جرم مداخله در اموال مسروقه جرمی تبعی است یعنی باید ابتدا ثابت شود مال مسروقه است و بعد رفتارهای بعدی آن را جرم مداخله در اموال مسروقه بدانیم . مداخله در اموال مسروقه در ماده ۶۶۲ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ جرم انگاری شده است. این ماده رکن قانونی همه اموال سرقتی به جز اموال مسروقه تاریخی و فرهنگی و هم چنین اموال موضوع حمل و نقل است که مورد اخیر در ماده ۲ قانون مجازات عاملین متخلف در امر حمل و نقل کالا اشاره شده است. 

تعریف مداخله اموال مسروقه تاریخی و فرهنگی :

مداخله در اموال مسروقه فرهنگی و تاریخی بصورت خاص در ماده ۵۵۹ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ جرم انگاری شده است . این ماده مقرر می دارد؛ " هرکس اشیا و لوازم و همچنین مصالح و قطعات آثار فرهنگی- تاریخی را از موزه ها و نمایشگاه ها،  اماکن تاریخی و مذهبی و سایر اماکنی که تحت حفاظت یا نظارت دولت است سرقت کند یا با علم به مسروقه بودن، اشیای مذکور را بخرد یا پنهان دارد، در صورتی که مشمول مجازات حدی سرقت نگردد،  علاوه بر استرداد آن به حبس از ۱ تا ۵ سال محکوم می شود. "

۲. شرایط تحقق جرم مداخله اموال مسروقه تاریخی و فرهنگی :

۱. موضوع جرم " مال مسروقه فرهنگی یا تاریخی " است. بنابراین مداخله در سایر اموال مسروقه موضوع ماده ۶۶۲ است اما اگر اموال مسروقه تاریخی یا فرهنگی باشد مشمول ماده ۵۵۹ است.

۲. رفتار فیزیکی جرم دو عنوان " خریدن یا پنهان کردن " مال مسروقه است. در ماده ۶۶۲ چهار رفتار مجرمانه " تحصیل یا قبول یا مخفی یا معامله کردن " مال مسروقه آمده در حالیکه در ماده ۵۵۹ تنها دو رفتار " خرید و پنهان کردن " مال مسروقه تاریخی و فرهنگی آمده است . 

بنابراین دو رفتار تحصیل و قبول در ماده ۵۵۹ نیامده است. حال سوال اینست که اگر رفتار مرتکب تحصیل یا قبول مال مسروقه فرهنگی و تاریخی بود مشمول ماده ۵۵۹ است یا ۶۶۲ ؟ دو دیدگاه وجود دارد تفسیر منطقی آنست که قانون گذار از جدا کردن مداخله در اموال مسروقه فرهنگی و تاریخی خواسته برخورد شدیدتری داشته و با تفسیر موسع از دو واژه ی " خریدن و پنهان کردن " دو رفتار " تحصیل و قبول " را هم ذیل دو عنوان پیش گفته بیاوریم و بطور کلی مداخله در اموال مسروقه فرهنگی و تاریخی را مشمول ماده ۵۵۹ قانون تعزیرات بدانیم. 

دیدگاه دوم آنست که " خرید و پنهان کردن " تاب تفسیر را در شمولیت " تحصیل و قبول " را نداشته و در خصوص " خرید و پنهان کردن " مال مسروقه از نوع اموال فرهنگی و تاریخی،  ماده ۵۵۹ را حاکم بدانیم و در مورد رفتار های مجرمانه " تحصیل و قبول " اموال تاریخی و فرهنگی مسروقه آن را مشمول ماده ۶۶۲ دانست. دیدگاه نخست منطقی تر و با فلسفه جرم انگاری ماده سازگارتر است اما دیدگاه دوم با ظاهر ماده ۵۵۹ هماهنگ تر می باشد.

۳. عنصر روانی جرم عمد است و مرتکب اولا باید آگاه باشد که مال مسروقه تاریخی و فرهنگی،  سرقتی است. ثانیا عامدا آن را بفروشد یا بخرد و یا پنهان کند.

۵. مجازات جرم مداخله اموال مسروقه تاریخی و فرهنگی  : تعزیر درجه ۵ است و غیر قابل تعلیق تعقیب و غير قابل تعویق صدور حکم و قابل تعلیق اجرای مجازات است.  همچنین جرمی غیر قابل گذشت است.