ثبت ازدواج مجدد مرد متاهل بدون اذن دادگاه

مقدمه :

طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران در موضوع ازدواج ،هر مرد می تواند با چهار زن ازدواج دایم نماید اما هیچ زنی نمی تواند بیش از یک همسر داشته باشد .بااین حال ازدواج مجدد مرد به همین راحتی نیست و شرایط خاص خود را دارد.

عواقب ازدواج مجدد مرد در قانون چیست ؟

زن میتواند در صورت ازدواج مجدد مرد بدون اطلاع وی ،درخواست طلاق دهد.

زن دوم می تواند از مرد درخواست ثبت واقعه ازدواج به طور رسمی را بخواهد.

هر چند که طبق قوانین فعلی کشور ،ازدواج مجدد مرد متاهل جرم انگاری نشده و ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ به طور ضمنی نسخ گردیده اما اگر این ازدواج دوم نیز به ثبت نرسد از جهت عدم ثبت ازدواج در دفاتر رسمی قابل مجازات خواهد بود. چه بسا که دفاتر رسمی ازدواج بدون اجازه دادگاه حق ثبت ازدواج دوم را ندارند.

پس با توجه به موارد فوق، درست است که شرعا ازدواج مجدد مرد مجاز تلقی شده و حتی این جواز در قانون نیز سرایت کرده و سبب برچیده شدن قوانین خلاف تک همسری شده اما شرایط ویژه ای را بوجود آورده که زن در صورت عدم رضایت درخواست جدایی خود را به دادگاه صالح دهد .از جمله این شرایط می توان به لزوم رعایت عدالت و فرق نگذاشتن بین همسران اشاره نمود.

در صورت وجود چه شرایطی زن می تواند دادخواست تجویز ازدواج مجدد را بدهد؟

در صورت وجود یکی از شرایط نه گانه ذیل مرد می تواند دادخواست تجویز ازدواج مجدد را بدهد 

۱-در صورتی که همسر اول مرد به این موضوع رضایت داشته باشد 

۲- در صورت عدم توانایی همسر اول به وظایف زناشویی در زندگی مشترک 

۳-در صورتی که زن اول از همسر خود تمکین ننماید

۴-در صورتی که زن مبتلا به جنون شده باشد یا دچار بیماری صعب العلاج به شرطی که ادامه زندگی را برای مرد غیر قابل تحمل نموده باشد 

۵-در صورتی که زن محکوم به حبس تعزیری درجه پنج یا بیشتر شده باشد 

۶- در صورتی که زن بدون عذر موجه زندگی مشترک را ترک نموده باشد 

۷- در صورتی که ثابت شود زن عقیم می باشد 

۸-در صورت ابتلای زن به هر گونه اعتیادی که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی زناشویی لطمه وارد سازد .

۹-غایب مفقود الاثر شدن زن 

آیا در ازدواج مجدد به صورت موقت نیز اذن دادگاه لازم است ؟

با توجه به ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده که در آن از واژه همسر استفاده شده است به نظر می رسد منظور از همسر اعم از ازدواج دائم یا موقت می باشد همچنین باید گفت این مقرره در راستای حمایت از حقوق زنان می باشد و در صورتی که ازدواج موقت را از شمول این ماده خارج نماییم نوعی نقض غرض پیش خواهد آمد چرا که مردانی که قصد ازدواج مجدد را دارند با ازدواج موقت نیز به هدف خود می رسند 

آیا ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه توسط مرد جرم است ؟

صرف ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه در قانون جرم انگاری نشده است اما اگر مرد ازدواج مجدد اعم از دائم یا موقت نماید که ثبت آن حسب ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده الزامی است مانند باردار شدن زوجه در این حالت به سبب عدم ثبت واقعه نکاح مرد به خاطر این امر مجازات خواهد شد .

اگر زن از بابت حق حبس خود از تمکین خودداری نماید آیا مرد می تواند دادخواست تجویز ازدواج مجدد را مطرح سازد ؟

در خصوص پرسش فوق در محاکم اختلاف نظر بسیاری وجود دارد ولی برخی از محاکم به جهت عسر و حرجی که برای مرد ایجاد شده است این اجازه را به او می دهند  ولی در نظریه مشورتی شماره ۷۴۴/۹۹/۷مورخ ۲۲/۰۶/۱۳۹۶ آمده است «... اصطلاح عدم تمکین در ادبیات حقوقی معادل نشوز می باشد که تحقق آن باید در دادگاه احراز شود و یا به موجب رای دادگاه زوج به تمکین ملزم شده باشد لذا فرض سوال که مربوط به صدور حکم تقسیط مهریه در زمان استفاده زوجه از حق حبس است با عنایت به برداشته شدن تکلیف زوجه به تمکین از موارد یاد شده خارج است همان گونه که عدم تمکین زوجه در راستای حق حبس موجب سقوط نفقه نبوده و مانع تعقیب کیفری زوج به لحاظ عدم پرداخت نفقه نیست ثانیا با توجه به اینکه زوج در فرض سوال دارای حق طلاق است و می تواند با استفاده از این حق، بدون هیچ مانع شرعی و قانونی تجدید فراش نماید لذا عسر و حرج مطرح شده در استعلام با فرض تحقق منتسب به رفتار زوج است و احکام شریعت مقدس اسلام نباید مستمسکی برای تضییع حقوق شرعی و قانونی زوجه قرار گیرد »

پرسش و پاسخ های متدوال در خصوص ازدواج مجدد :

سوال: آیا ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه صحیح است ؟

ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه شرعا صحیح می باشد ولی قانون گذار برای فرد خاطی عواقبی دارد که در بالا به آن اشاره شده است .

سوال: آیا زن دوم و مرد پس از اینکه بدون اذن دادگاه ازدواج نموده اند می توانند از دادگاه تقاضای اثبات زوجیت و ثبت نکاح را بخواهند ؟

در خصوص پرسش فوق پاسخ مثبت می باشد و دعوای اثبات زوجیت و وثبت نکاح در دادگاه قابل طرح شدن می باشد و در این مرحله دیگر اصلا بحث اجازه همسر اول مطرح نخواهد بود و به عبارت دیگر اصلا نیازی نمی باشد حتی همسر اول طرف دعوا نیز قرار گیرد 

سوال : در صورتی که ضمن عقد نکاح شرط شود که مرد حق ازدواج مجدد را ندارد این شرط صحیح است ؟

با توجه به ماده ۹۵۹ قانون مدنی به نظر می رسد این شرط باطل است و هیچ گونه نفوذ حقوقی نخواهد داشت .

توصیه پایانی در خصوص ثبت ازدواج مجدد مرد متاهل بدون اجازه دادگاه : 

پیشنهاد می گردد پیش از هر گونه اقدام قانونی با یک مشاوره حقوقی یا وکیل مجرب مشورت نمایید. شما در هم وکیل می توانید با وکلای متخصص در هر زمینه حقوقی مشاوره حقوقی نمایید فقط کافی است از طریق لینک های موجود در این مقاله درخواست مشاوره حقوقی خود را ثبت نمایید .