مجازات جرم تغییر کاربری غیر مجاز چه می باشد؟

هرگونه ساخت و ساز و تغییر کاربری بدون اخذ مجوز از کمیسیون تشخیص موارد ضروری جرم محسوب و قابل رسیدگی در مراجع قضایی است و دادگاه در حکم صادره علاوه بر قلع و قمع بنا مرتکب را به جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای قیمت روز زمین با کاربری جدید و محکوم می نماید و در صورت تکرار جرم به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد نمود

مقاله های  مرتبط مانند بررسی تغییر کاربری در اراضی زراعی و باغی ها، تعیین حریم املاک و اراضی و اعتراض به آن و وضعیت زمین های خارج از محدوده شهری و بررسی تغییر کاربری اراضی آنها  را نیز می توانید مطالعه  نمایید.

جرم تغییر کاربری غیر مجاز آیا مشمول مرور زمان می شود ؟

مفهوم مرور زمان: مرور زمان ناظر بر حالتی است اگر جرمی اتفاق افتاده باشد ولی ظرف مدت مشخصی که قانونگذار در مواد ۱۰۵ تا ١٠٨قانون مجازات اسلامی مشخص نموده است اقدام به طرح شکایت نشود دیگر نمی توان علیه آن شخص شکایت نمود و در صورتیکه شکایتی مطرح شود به علت شمول مرور زمان قرار موقوفی صادر می شود.

مجازات جرم تغییر کاربری غیر مجاز چه می باشد؟

جرم تعزیری درجه هفت می باشد. با توجه به ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مرور زمان در خصوص جرایم تعزیری درجه هفت و هشت، سه سال از تاریخ وقوع جرم می باشد.

سوالی که پیش می‌آید مبدا محاسبه سه سال در جرم تغییر کاربری چیست ؟ 

جرایم بسته به تعریف و شرایط آن به دو دسته آنی و مستمر تقسیم می شود.

جرم آنی : 

یعنی  جرمی است که در یک لحظه به وقوع می پیوندد و پس از آن تمام می شود مانند جرم سرقت، سرقت در زمانی که مال ربایش می شود دیگر تمام می شود پس مبدا مرور زمان در خصوص جرم مثل سرقت از لحظه به اتمام رسیدن ربایش می باشد.

جرم مستمر :

 برعکس جرم آنی، در جرم مستمر جرم در طول زمان استمرار پیدا میکند هر زمان این استمرار قطع پیدا کند جرم خاتمه پیدا می کند به طور مثال جرم اخفای مال مسروقه جرم مستمر می باشد و تا هر زمان که شخص مال مسروقه را مخفی نماید جرم خاتمه نیافته است.

هدف از طرح جرم آنی و مستمر و تعریف آن این بود که می خواهیم بدانیم که جرم تغییر کاربری غیرمجاز جرم آنی است یا مستمر .

چرا که برای محاسبه مبنای مرور زمان این موضوع مهم می باشد . اگر جرم تغییر کاربری غیرمجاز را آنی بدانیم اگر ظرف مدت سه سال از تاریخ اتمام عملیات ساختمانی وزارت جهاد و کشاورزی اقدام به طرح شکایت ننماید جرم مشمول مرور زمان شده است.

ولی اگر جرم تغییر کاربری غیرمجاز را مستمر بدانیم تا زمانی که آن ساختمان یا تغییر کاربری وجود داشته باشد .جرم ادامه پیدا می‌کند هست، در این حالت جرم مشمول مرور زمان نخواهد شد. رویه قضایی در خصوص آنی یا مستمر بودن جرم تغییر کاربری غیرمجاز بسیار متشتت بود.

برخی محاکم جرم تغییر کاربری غیر مجاز را جرم آنی می دانستند و برخی دیگر آن را جرم مستمر به همین جهت در سال ۱۴٠١ دیوان عالی کشور رای وحدت رویه صادر نمود و جرم تغییر کاربری غیرمجاز را جرمی آنی دانست.

حکم تغییر کاربری که مشمول مرور زمان شده است چیست ؟

سوال : اگر تغییر کاربری غیر مجاز صورت پذیرفته باشد ولی مشمول مرور زمان شده باشد آیا جهاد کشاورزی از طریق شکایت حقوقی می تواند قلع و قمه بنا را بخواهد ؟ 

برخی حقوقدانان بر این نظرند که قلع و قمع بنا ماهیتا مجازات نیست بلکه اقدام دادگاه تلقی می‌شود چرا که در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی که به تعریف انواع مجازات ها می پردازد در خصوص قلع و قمع صحبتی نشده است.

و قلع قمع  ریشه حقوقی دارد تا کیفری و قانون گذار در قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها در کنار تعیین مجازات  اختیار اضافه تری در نظر گرفته است تا پروسه رسیدگی کوتاه تر شود و در خصوص موضوع واحد دو دادگاه حقوقی و کیفری درگیر نشود .

مطابق نظر این گروه از حقوقدانان اگر جرم تغییر کاربری غیرمجاز مشمول مرور زمان شود وزارت جهاد کشاورزی می تواند از طریق مسیر حقوقی اقدام به طرح شکایت نماید.

عده اي دیگر از حقوقدانان بر این نظرند که قلع و قمع مجازات است زیرا رفتار خلاف قانون برابر ماده ۲ جرم انگاری شده و جرم مستلزم مجازات است و همچنین در ماده ١٨ قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد «تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می گردد»

موید این ادعا می باشد پس با شمول مرور زمان دیگر امکان طرح دعوی حقوقی خلع قلعه نیز وجود ندارد در این خصوص رویه قضایی بسیار متشتت میباشد و رویه واحدی در این خصوص وجود ندارد.

توصیه آخر:

مباحث مربوط به تغییر کاربری غیرمجاز دارای نکته ها و ظرافت های بسیاری می باشد که بخش کوچکی از آن در بالا اشاره شد به همین خاطر به دوستان توصیه می گردد قبل از هر اقدامی با یک وکیل متخصص در این حوزه مشورت نمایید.