آثار طلاق خلع بر حقوق مالی زوجه

در این نوشتار آثار طلاق خلع بر حقوق مالی زوجه مورد بررسی قرار میگیرد، ابتدا تعریفی از طلاق خلع بیان می شود و سپس حقوق مالی زن در این نوع طلاق بیان می گردد.

تعریف طلاق 

طلاق به معنای رهایی، آزاد كردن و ترك كردن است و در اصطلاح حقوقی یكی از اسباب پایان دادن به رابطه زوجیت است كه با تشریفات خاصی صورت می گیرد.

تعریف طلاق خلع 

یكی از اقسام طلاق  كه بر مبنای ماده ۱۱۴۶  قانون مدنی طلاقی است كه به واسطه كراهت یا همان تنفر زن از شوهرش رخ می دهد، به این نحو كه زوجه با بخشیدن مالی به همسرش طلاق می گیرد.

نكته: در طلاق خلع مالی كه زن به شوهرش می بخشد و در ازای آن طلاق می گیرد می تواند كمتر ، مساوی و حتی یا بیشتر از میزان مهریه باشد و البته ذكر این نكته هم حائز اهمیت است كه  موضوع به همین راحتی و سادگی در دادگاه رسیدگی نمی شود بلكه قاضی باید احراز كند كه كراهت و انزجاربه حدی است كه ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نموده و موجب عسر و حرج (به سختی افتادن) وی شده است.

حقوق مالی زن و تاثیر طلاق خلع در استحقاق مطالبه آنها چیست؟

مهریه

در خصوص مهریه    پیشتر صحبت شد كه در ازای بخشیدن آن زن می تواند در این قسم از طلاق خود را مطلقه كند فلذا زن استحقاقی در دریافت آن ندارد مگر آنكه  فقط بخشی از آن را بذل نموده و مورد قبول دادگاه و شوهر واقع شده باشد. در آن صورت برای مطالبه الباقی آن می تواند اقدام نماید.

نفقه 

: در این باره سكونت یا عدم سكونت زوجه در مسكن زوج امری تاثیرگذار در كشف استحقاق زوجه به دریافت نفقه است و از آنجا كه در غالب موارد زن به دلیل كراهت شدید منزل شوهر را ترك می كند نفقه  آن دوران به وی تعلق نمی گیرد ولیكن نفقه ایام گذشته و ماقبل ترك منزل  قابل مطالبه است.

اجرت المثل

 پاداش كارهای زوجه در منزل زوج است كه به دستور زوج و خارج از وظایف زناشویی و بدون قصد تبرع ( عدم قصد رایگان و مجانی كار كردن) از سوی زوجه انجام گرفته است و عرفاً برای آن قسم كارها اجرت تعلق می گیرد، به طور مثال آشپزی. در طلاق خلع اجرت المثل به زن تعلق نمی گیرد زیرا درخواست طلاق از جانب زوجه است.

نحله 

پاداشی است كه در صورت عدم استحقاق زوجه به دریافت اجرت المثل به وی پرداخت می شود و غالباً مبلغ ناچیزی است كه آن هم در طلاق خلع شامل حال زن نمی گردد. به طور كلی اجرت المثل و نحله مخصوص زمانی است كه دادخواست طلاق از ناحیه شوهر باشد و تقاضای طلاق نیز  ناشی از تخلف وظایف همسری زن نباشد.

جهیزیه 

برای استرداد جهیزیه ای كه زن در ابتدای زندگی مشترك به منزل شوهر آورده اگر سیاهه ای (لیست و ریز اسباب) وجود داشته باشد، طبق آن عمل خواهد شد و توجه داشته باشید كه این سیاهه باید به امضای زوج رسیده باشد اما اگر سیاهه ای در میان نباشد به  سایر طرق مثل شهادت شهود و ارائه فاكتور خرید كالا، زن می تواند ثابت كند كه اسباب منزل متعلق به اوست

 .

شرط تنصیف دارایی

اگر این شرط در سند نكاح توسط طرفین امضا شده باشد دادگاه می تواند به درخواست زوجه حداكثر تا معادل نصف دارایی اكتسابی زوج (یعنی تنها دارایی و اموالی كه بعد از ازدواج حاصل گردیده) در ایام زناشویی را به زوجه بدهد اما اموال ناشی از ارث از شمول تنصیف خارج است و زن حقی بر آن ندارد. در این شرط نیز دادخواست طلاق باید لزوماً از ناحیه شوهر بوده و آن هم ناشی از سوء رفتار و سرپیچی زن از وظایف همسری نباشد و با این تفاسیر زنی كه به واسطه كراهت دادخواست طلاق می دهد نمی تواند از شرط تنصیف استفاده نماید.

پرسش: زنی كه از شوهر خود كراهت داشته و با بذل و بخشش كل مهریه طلاق خلع گرفته قبل از انقضای مدت عده به ان چه كه بخشیده رجوع می نماید و از بخشش خود صرف نظر می كند و مراتب را نیز به شوهر خود اطلاع می دهد چنانچه زوج تا انقضای مدت عده متقابلاً به زن رجوع نكرده و از طلاق صرف نظر نكند آیا زوجه می تواند شوهر دیگری اختیار نماید؟

پاسخ: در طلاق خلع چنانچه زوجه قبل از اتمام ایام عده به مهریه خود رجوع كند طلاق خلع تبدیل به طلاق رجعی می شود و زوج نیز متقابلا حق رجوع دارد اگر مرد با علم  به اینكه زن از بخشش مهریه خود انصراف داده از طلاق رجوع و صرف نظر نكند پس از ایام عده طلاق قطعی بوده و زن می تواند با فرد دیگری ازدواج نماید.

نكته پایانی

در گواهی عدم امكان سازشی كه دادگاه در پی درخواست زوجه مبنی بر طلاق خلع صادر می نماید باید میزان بذل (مهریه ای كه بخشیده شده) در رای دادگاه مشخص باشد وگرنه از موارد نقض رای بوده و در صورت ارجاع به مرجع بالاتر به دادگاه بدوی جهت رسیدگی مجدد عودت داده می شود. فلذا جهت جلوگیری از طولانی شدن فرآیند دادرسی  پیشنهاد می شود با وكیل متخصص مشورت های لازم را به عمل آورید.