آیا امکان ممنوع الخروجی در دعاوی حقوقی وجود دارد؟

در این مقاله به بررسی آیا امکان ممنوع الخروجی در دعاوی حقوقی وجود دارد؟ می پردازیم، ما همچنین در سایت هموکیل مقالاتی را در حوزه ممنوع الخروجی منتشر کرده ایم که می توان به این مقاله ها اشاره کرد

 همواره این چالش و نگرانی برای برخی از اصحاب دعوا در دعاوی حقوقی و خانوادگی مطرح است که ممکن است بدهکار و یا متعهد قراردادی در صورت محکومیت و قبل از اجرای رای ، به منظور فرار از پرداخت محکوم به و انجام موضوع تعهد و به قصد محروم نمودن وی از حقوق خود از کشور خارج شده و او را در حسرت رسیدن به حقوق و مطالباتش بگذارد

این وضعیت در میان بدهکاران مهریه بیشتر رایج است زوجه پس از ماهها و سالها پیگیری و صرف وقت و هزینه، وقتی به مرحله اجرا وارد می شود با ادعای اعسار زوج مواجه میشود.

در حالی که تا قبل از اختلاف و طرح دعوا در دادگاه دارای خودرو ،حساب بانکی مناسب، زمین و املاک و مستغلات و دیگر اموال بوده اما هم اکنون خود را بی مال و ثروت معرفی می نماید و خواهان صدور حکم بر قبول اعسار و پرداخت مهریه به صورت اقساط و با اقساط کم می باشد و حتی پس از صدور حکم اعسار مجدد تقاضای تعدیل اقساط را می دهد از طرفی نیز ممکن است با شروع عملیات اجرایی از کشور خارج شود و دیگر به ایران باز نگردد سایر طلبکاران نیز شرایط یکسانی با طلبکاران مهریه نیز خواهند داشت

 با این توصیف آیا امکان ممنوع الخروج کردن بدهکاران عادی یا متعهدین قراردادی و یا بدهکاران مهریه قبل از صدور حکم و یا بعد از آن وجود دارد ؟

 آیا خواهان می تواند ضمن طرح دعوا، تقاضای ممنوعیت خروج خوانده دعوا از کشور را به دادگاه تقدیم نماید یا می بایست پس از طرح دعوا و محکومیت قطعی متعهد و مدیون در مقام اجرای حکم چنین تقاضایی را داشته باشد؟

 با مراجعه به اصول محاکمات و مقررات حقوقی در می یابیم که برای خواهان این امکان وجود دارد که با وجود مدارک و مستندات لازم در صورت احراز شرایط قانونی در دو صورت اقدام به ممنوعیت خروج بدهکاران از کشور به نماید

۱- دستور موقت دائر بر جلوگیری از خروج اشخاص است کشور قبل یا همزمان با طرح دعوای اصلی (چگونگی ممنوع الخروج کردن بدهکار با دستور موقت) :

خواهان می‌تواند با بررسی شرایط اوضاع احوال و اطلاع از شواهد و قرائن و امارات موجود از جمله تقاضای صدور گذرنامه و ویزا  ،تهیه بلیط سفرهای خارجی توسط مدیون و متعهد، متوجه قصد وی از انجام سفر خارجی و خروج از کشور، فرار از پرداخت دین و امتناع از تسلیم مال به انجام تعهدات قراردادی شود و چنانچه بدهکار و متعهد موفق به انجام آن شود ، ممکن است دین برای همیشه بدون پرداخت باقی مانده و مالی به وی تسلیم نشود و تعهدات بدون اجرا باقی بماند و موجب ضرر و زیان هنگفتی به طلبکاران و ذینفع وارد شود به گونه ای که حیات اقتصادی وی از بین رفته و یا زندگی او دچار تلاطم شدید مالی و اجتماعی گردد.

 با مراجعه به قانون آیین دادرسی مدنی و مواد ۳۱۰ به بعد آن متوجه می شویم که قانونگذار راهی را پیشنهاد می دهد که تا حدود زیادی از عوارضی که در بالا به آن اشاره شد جلوگیری به عمل می آورد و همین جهت در ماده ۳۱۰ قانون مقرر کرده است« در اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد دادگاه به درخواست ذینفع برابر مواد زیر دستور موقت صادر می نماید»

 بنابراین خواهان با ملاحظه شرایط و اهمیت موضوع ممنوعیت خروج خوانده است کشور، شرط تودیع خسارت احتمالی را پذیرفته و چنانچه آن را در صندوق دادگستری تودیع نماید برابر مقررات دستور موقت صادر و به مرجع مربوط دادستانی کل کشور اعلام و خوانده از اخذ گذرنامه و خروج از کشور موقتا ممنوع می گردد باید یادآوری نمود که چنانچه خواهان دستور موقت را همراه با دادخواست اصلی ارائه نکرده باشد موظف است حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ صدور دستور موقت دادخواست اصلی را تقدیم دادگاه نماید در غیر اینصورت دادگاه به درخواست طرف از دستور موقت رفع اثر خواهد نمود

۲- صدور قرار ممنوع الخروجی در مرحله اجرای حکم

 پس از تشکیل پرونده اجرایی محکوم له یعنی چه کسی که حکم به نفع او صادر شده است می تواند تقاضای ممنوعیت خروج محکوم علیه را بنماید با تقاضای وی و بررسی توسط دادگاه ، چنانچه دادگاه صدور آن را به مصلحت بداند، قراری مبنی بر ممنوعیت خروج محکوم علیه صادر می نماید این قرارداد در تمام مراحل اجرایی تا زمان اجرای کامل رای و اخذ محکوم به و یا تا اجرای تعهدات مورد حکم و همین طور در طول مدت رسیدگی به ادعای اعسار و ثبوت و رد آن و تا زمان جلب رضایت محکوم له و یا سپردن تامین مناسب  به قوت خود باقی است.

 باید یادآور شدتا زمانی که پرونده اجرایی تشکیل نشده باشد تقاضای ممنوع الخروجی از محکوم له پذیرفته نخواهد شد.

 برابر ماده ۲۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۹۴ از همان ابتدای تشکیل پرونده اجرایی می توان درخواست ممنوع الخروجی محکوم علیه را تقاضا نمود.

توصیه آخر در مورد امکان ممنوع الخروجی در دعاوی حقوقی :

با توجه به پیچیدگی های که بحث ممنوع الخروجی و یا رفع آن دارد به دوستان توصیه می شود قبل از هر اقدامی با یک وکیل متخصص و یا   با مشاوره حقوقی در مورد ممنوع الخروجی در این حوزه مشورتنمایید.