حق ارتفاق چیست و مورد استفاده آن در کجاست؟

حق ارتفاق چیست و مورد استفاده آن در کجاست؟

سوگند پناهی

حق ارتفاق چیست و مورد استفاده آن در کجاست؟

ارتفاق حق شخصی است در ملک متعلق به دیگری است ؛ تعریف ارتفاق و حق ارتفاق ، آیا حق ارتفاق با عوش شدن مالک از بین میرود ، وظایف مالک ملک در خصوص حق ارتفاق ، اینها پرسشهای هستند که در مقاله حق ارتفاق چیست و مورد استفاده آن در کجاست؟  به آنها می پردازیم.

مقدمه

شاید این اصطلاح به گوشتان چندان آشنا نباشد ولیکن ارتفاق ،حقی است که به خصوص در زمان های دورتر، کاربرد فراوانی داشته است. 

ارتفاق از ریشه"رفق"به معنای مدارا می باشد چرا که مالک ملک باید با صاحب حق ارتفاق به شفقت و مدارا رفتار نموده و از استفاده و تمتع وی، ممانعت نورزد 

تعریف قانونی ارتفاق

ارتفاق حق شخصی است در ملک متعلق به دیگری، بدان منظور که شخص نخست بتواند از ملک خود کمال استفاده را بنماید. در واقع ارتفاق بیشتر در املاکی دیده می شود که در مجاورت و همسایگی هم قرار دارند. یک مثال برای درک بهتر موضوع اینست که: باغی در همسایگی ملکی دیگر است و مالک باغ برای مشروب نمودن درختان باغ خویش ، حق بردن اب از نهری که از ملک همسایه عبور می کند را داراست.

اقسام حق ارتفاق

 حقوق ارتفاق رایج عبارتند از حق عبور ، حق مجری ، حق شرب ، حق ناودان ، حق فاضلاب ، حق پنجره و روزنه و شبکه 

این حقوق گاه جنبه مثبت داشته گاه جنبه نفی و ممانعت. به طور مثال حق شرب یعنی بردن اب ،نیارمند اقدام و جنبه ی مثبت است ولیکن عدم حق بالابردن ملک به بیش از دو طبقه ،جنبه منفی و مستلزم عدم اقدام است همچنین برقراری حق ارتفاق ممکن است به موجب عمل حقوقی باشد یا به جهت وضعیت طبیعی املاک. 

 

حق ارتفاق چه تفاوتی با اذن در ارتفاق دارد؟

مالک می تواند بدون انکه حق ارتفاق ملک خویش را به دیگری واگذار نماید به او صرفاً اذن و اجازه ارتفاق معین از ملک را بدهد. در چنین وضعیتی وی هر زمان می تواند از اذن خود رجوع و صرف نظر نموده، به شرط انکه حق رجوع را ضمن عقد لازمی از خود سلب نکرده باشد . البته گاهی اوقات مانع قانونی نیز جهت رجوع از اذن وجود دارد به طور مثال وقتی مالک اذن می دهد که پیکر شخص فوت شده را در زمین او دفن نمایند، دیگر حق رجوع ندارد چرا که نبش قبر قانوناً جرم است. 

آیا حق ارتفاق با انتقال ملک از بین می رود؟ 

حق ارتفاق حقی است تبعی یعنی در صورتی که  به طور مثال ملک ب،  دارای حق عبور در ملک ج، باشد و ملک ب به دیگری منتقل شود حق ارتفاق ملک ب ، در ملک ج، نیز به خریدار جدید منتقل می شود و عکس ان نیز صادق است یعنی اگر ملک ج منتقل شود مالک جدید ج، نمی تواند مانع ارتفاق  صاحب ملک ب شود. 

صاحب حق ارتفاق چه تکالیفی دارد؟

وی در اجرای حق ارتفاق خویش،  می تواند صرفاً در محدوده تعیین شده ( در صورت وجود قرارداد) از حق خویش استفاده نماید و در فرضی که این حد تعیین نشده یا ارتفاق ،قهراً ایجاد شده ، باید الزاماً ، در محدوده ای که عرف تعیین می کند، حق خویش را اجرا کند.

اگر در این زمینه به راهنمایی بیشتر
نیاز داریــد با ما در تـماس باشــید

 

مالک ملکی که در آن حق ارتفاق برای غیر وجود دارد چه تکالیفی دارد؟

وی نمی تواند در ملک خویش تغییر و تصرفی نماید که مستلزم تضرر به صاحب حق ارتفاق باشد مثلا اگر در ملک خود اب انباری دارد که مورد ارتفاق دیگری است، حق تبدیل ان به زیر زمین را ندارد، چرا که حق صاحب ارتفاق را بدین وسیله از بین می برد.

نکته: تصرف و اعمال ارتفاق، دلیل بر دارا بودن حق ارتفاق است مگر انکه عدم استحقاق ثابت شود و ان در فرضی است که مالک ملک مورد ارتفاق، ثابت نماید که عمل مزبور ،غاصبانه و بدون مجوز بوده یا که به وسیله اذن محض بوده که مالک، امکان رجوع از ان را داشته است.  به عنوان نمونه ماده 95 قانون مدنی می گوید: هرگاه ملک فردی، مجرای فاضلاب یا اب باران ملک دیگری بوده است، صاحب ان ملک نمی تواند با بستن مجرا از ان جلوگیری نماید مگر در شرایطی که عدم استحقاق او کشف شود. این ماده جدا از اینکه مالک را منع نموده حق مزبور را در اثر تصرف برای مالک مجاور به رسمیت شناخته است 

 

پس از انکه حدود حق و تکلیف هر یک از مالک ملک و صاحب ارتفاق در ان ملک تعیین شد هر یک از انها که مانع از استفاده ی دیگری شود و یا در استفاده خود تعدی و تفریط نماید ضامن بوده و ملزم به جبران خسارت است 

توصیه آخر

اگر احیاناً برای شما چنین مسئله ای پیش امده ، کنار شما هستیم تا جهت احقاق حقوق خود (مشاوره حقوقی)، به بهترین نحو ممکن اقدام نمایید ،