دستور موقت یا دادرسی فوری

دستور موقت یا دادرسی فوری

سوگند پناهی

دستور موقت یا دادرسی فوری

شاید ندانید در بسیاری از اوقات، از زمان طرح دعوی و شروع مرحله دادخواهی تا زمان صدور حکم و سپس اجرای آن چه فرایند طولانی طی خواهد شد و در این اثنا ممکن است، در معرض پیامدهای جبران ناپذیری به جهت به درازا کشیده شدن دادرسی و احقاق حقوق خود قرار گیرید. در این مقاله می خواهیم راهکاری، جهت گریز از چنین پیامدها یی ارائه دهیم  

دستور موقت چیست؟

دستور موقت اقدامی است که به تبع اصل دعوا و در اموری که به جهت ماهیت آن ،تعیین تکلیف فوری ضرورت دارد، به کار برده می شود و ممکن است ناظر بر بازداشت مال، انجام یک کار یا ممانعت از انجام امری باشد. هدف مقنن از وضع ان ، در واقع فراهم نگاه داشتن زمینه اجرای حکمی است که در پایان احتمالاً به سود خواهان، صادر خواهد شد .

منظور از تبعی بودن دستور موقت چیست؟

یعنی این دستور به تبع از اصل دعوا از مرجع صالح تقاضا شده و خواهان می تواند ضمن طرح دعوای اصلی،  یا پیش، یا پس از دعوی مزبور، آن را مطرح نماید. ولیکن باید توجه داشت که موضوع دستور موقت ،نباید با خواسته دعوای اصلی واحد باشد، چرا که اگر غیر از این باشد، با صدور دستور موقت ،خواسته اصلی در ید خواهان قرار گرفته و دیگر به صدور حکم دعوای اصلی لزومی ،احساس نمی شود. به طور مثال اگر خریدار درصدد الزام فروشنده به تنظیم سند رسمی است ،خواسته دستورموقت او نمی تواند انتقال و تنظیم سند باشد بلکه تنها می تواند به وسیله دستور مذکور، فروشنده را از نقل و انتقال ملک منع نموده تا حکم دعوی اصلی صادر شود 

 

نکته: درخواست صدور دستور موقت اگر مورد موافقت مقام قضایی واقع گردد، جهت اجرا ،نیازمند سپردن تامین مناسب، برای جبران خسارت احتمالی به خوانده است.

نکته: پس از صدور قرار دستور موقت، باید الزاما ،تایید رئیس حوزه قضایی هم حاصل شود

نکته: هزینه دادرسی درخواست صدور دستور موقت ،مستلزم پرداخت هزینه دعاوی غیر مالی خواهد بود فلذا مبلغ زیادی را دربرنمی گیرد. 

 

چه افرادی می توانند قانونا تقاضای صدور دستور موقت را بدهند ؟

درخواست را لزوماً ذی نفع می تواند تقدیم دادگاه نماید و شخص قاضی حتی اگر فوریت و لزوم صدور دستور موقت را احراز کند ،خود راساً و بدون درخواست شخص صالح یعنی ذی نفع ، امکان صدور قرار مذکور را ندارد.

نحوه ی اجرای دستور موقت پس از صدور دستور چگونه است؟

دستور موقت پس از ابلاغ ان به شخص خوانده قابلیت اجرایی دارد ولیکن دادگاه مجاز است، در صورتی که امر مهم و فوری تلقی گردد، پیش از ابلاغ نیز مقدمات اجرا را فراهم اورد. دادگاه در تشخیص فوریت امر، شرایطی چون وضعیت ابلاغ اوراق و طول زمان ان و تناسب ان با ضرورت و فوریت امر را درنظرمی گیرد. قرار دستور موقت مانند اکثریت ارا دادگاه ها، لازم الاجراست و اگر شخصی که ملزم است، آن را انجام ندهد اجبار خواهد شد. بنابراین اگر به طور مثال لازم است مالی توقیف و بازداشت شود برابر قهوه قهریه بازداشت انجام خواهد شد. 

نکته: اگر صدور دستور موقت با حقوق اشخاص ثالث در تضاد بوده و خللی به انها وارد اورد ،این قرار در قالب اعتراض ثالث ،قابلیت اعتراض و رسیدگی دارد. 

 

آیا با صدور قرار دستور موقت علیه شخص خوانده، وی می تواند به آن اعتراض نماید؟

صدور قرار مذکور ،قابلیت شکایت و اعتراض در مرحله نخستین رسیدگی را نداشته و خوانده باید تا صدور رای بدوی و اغاز مهلت تجدیدنظر خواهی منتظر باشد، تا ضمن تجدیدنظر نسبت به دعوای اصلی، اعتراض  خود را به دستور موقت اصداری نیز اعلام دارد. 

اگر دادگاه با درخواست خواهان ، مبنی بر صدور دستور موقت، مخالفت نمود ، آیا وی فرصت اعتراض دارد؟

در صورت رد درخواست ، خواهان امکان اعتراض در مرحله بدوی را نداشته و او نیز همچون خوانده باید در انتظار صدور رای اولیه و اغاز تجدیدنظر خواهی باشد تا نسبت به تجدیدنظر خواهی از رد درخواست ،اقدام نماید. چنانچه رای بدوی به ضرر او صادر شود در دادخواست تجدیدنظر و چنانچه رای به نفع او باشد ،چون ارائه دادخواست تجدیدنظر از جانب محکوم علیه است، وی در قالب لایحه پاسخ به تجدیدنظر، امکان اعتراض به رد درخواست دستور موقت را خواهد داشت.

سخن پایانی در مورد دستور موقت: 

به جهت پیچیدگی های دعاوی حقوقی و لزوم طرح دادخواست صحیح و اجتناب از رد دادخواست به جهت حساسیت شکل و شرایط آن ، پیشنهاد می شود قبل از هر اقدامی ، از وکیل دادگستری مشورت بخواهید.