نابینایی سبب حق فسخ نکاح می شود ؟

یکی از بحث های پرتکرار در حوزه طلاق و جدایی بحث بیماری یکی از زوجین می باشد ، در این مقاله برآنیم که بررسی کنیم که آیا نابینایی سبب حق فسخ نکاح می شود ؟ در خصوص کم بینا چطور ؟ آیا باید حتما هر دو چشم نابینا باشد ؟ نابینایی که در حین ازدواج صورت گرفت چطور ؟ اگر زوجه در حین بارداری نابینا شدن آن تکلیف چیست ؟ آیا کلاسهای آموزشی تاثیری بر عدم فسخ نکاح دارد ؟

آیا اگر خانم نابینا باشد می توان نکاح را  فسخ نمود؟

فسخ نکاح شرایط و احکام خاصه ی خود را دارد و چون اصل استحکام تزویج و مقدس شماری خانواده در جوامع اسلامی حاکم است نمی توان هر بیماری یا هر موردی را شامل فسخ نکاح دانست.یکی از موارد برشمرده شده در ماده 1123 قانون مدنی در خصوص فسخ نکاح نابینایی از هر دوچشم است.

مفهوم نابینایی از نظر فقهی:

در فقه اسلامی به صورت بسیار ساده توضیح داده شده است که اگر یک چشم را نگه داریم و چشم دیگر نتواند اشیا را به طور واضح ببیند البته با فرض  اینکه روشنایی و امکان دیدن برای فرد عادی دارای چشم بینا عرفا فراهم باشد،پس آن چشم نابینا خوانده خواهد شد.

نابینایی از هردوچشم بیماری خاص زوجه و ایجاد کننده حق فسخ برای زوج:

این بیماری همانطور که درماده ۱۱۲۳ قانون مدنی هویداست مخصوص زوجه است و درواقع مستند به این ماده قانونگذار بیان نموده که اگر زن از هر دوچشم نابینا شود مرد حق دارد که نکاح را فسخ کند. پس اگر بعد از ازدواج زوجه ای متوجه شود که همسرش نابینا است طبق قانون حق فسخ نکاح را ندارد اما آن چه که از روح قوانین برمی آید می تواند طبق ماده1130 قانون مدنی از همسرش طلاق بگیرد.

نابینایی یک چشم و حق فسخ نکاج ؟

پرسش : باید نابینایی حتما از هردو چشم باشد یا در خصوص نابینایی یک چشم هم حق فسخ برای زوج ایجاد میشود؟

آن چه در متن قانون بیان شده صراحتا نابینایی هردو چشم است بنابراین اگر زوجه فقط یک چشم نابینا داشته باشد از موجبات ایجاد چنین حقی برای شوهر نخواهد بود.البته برخی فقها نظر مخالف دارند و نابینایی از یک چشم را هم جزو عیوب زنان می دانند که پدید اورنده حق فسخ برای آقایان است.

کم بینا بودن چشم و حق فسخ نکاح ؟

آیا اگر هر دو چشم یا یکی از چشمان زوجه ،صرفا کم بینا شود می توان بازهم فسخ نکاح نمود؟

اولا که قانون گذار صراحتا در مسئله فسخ نکاح بیان داشته که بینایی باید زائل گشته باشد پس کم بینی و ضعف چشم نمی تواند به هیچ وجه از موارد فسخ نکاح باشد ضمن آن که کم بینی ممکن است با بالا رفتن سن برای هر فردی ایجاد شود و نباید با نابینایی بحث آن را خلط نمود چون کم بینی اثرات مضر بسیار کمتری برای خود بیمار و اطرافیان دارد و نهایتا با عینک طبی هرچند با نمره بالا برطرف خواهد شد.

پس اگر آقای مسنی از شما سوال کرد که آیا می توانم زنم را که چشمانش کم سو شده به استناد ماده ۱۱۲۳ فسخ نکاح کنم؟ باید پاسخ شما خیر باشد.بسیاری از بیماری های چشم با به نزد دکتر رفتن و مصرف داروهای سطحی برطرف خواهد شد.ممکن است چشم همسر شما مبتلا به بیماری آب مروارید شده باشد که نیاز به جراحی ساده و سرپایی داشته باشد.نتیجه آن که کم بینایی و ضعف چشم یا چشم ها به هر حدی باشد اگرنابینایی تلقی نگردد موجب حق فسخ نکاح برای زوج نخواهد شد. 

فلسفه فسخ نکاح در خصوص زن نابینا:

بینایی از بزرگترین نعمت های الهی است که با آن می توانیم جهان را ببینیم.فرد بینا مسلما بسیار راحت تر از فرد نابینا زندگی خود را اداره می کند.در نتیجه ازدواج با فردی که بینایی ندارد بالتبع سخت و دشوار است‌.چرا که زن خانه باید بسیاری از مدیریت های خانه و خانه داری را در نبود همسر برعهده گیرد.

این در فرضی است که شوهر امکان کمک کردن در کارهای منزل را داشته باشد ولی اگر زوج شغلی داشته باشد که ماموریت برود یا به هردلیل پیش خانم نابینا نباشد زن چگونه می تواند بدون بینایی امور زندگی مشترک را اداره نماید؟

اگر زن نابینا باشد پخت غذا و مقوله خانه داری با مسائل و چالش های بسیار جدی روبرو خواهد شد.به همین دلیل است که قانون گذار برای همسر فردی که نابیناست حق فسخ قائل شده است.

همسرم در بارداری نابینا شده است آیا می توانم نکاح را فسخ نمایم؟

باید توجه نمایید زمانی می توانید نکاح را به علت نابینایی از هردو چشم فسخ کنید که این نابینایی از قبل از عقد یا در حین عقد در زوجه موجود باشد و از همه مهم تر آن که زوج نداند که زنی که با او ازدواج کرده نابیناست پس اگر سر سفره عقد بالفرض تیراندازی شود و زوجه چشمان خود را از دست بدهد به دلیل آن که زوج از نابینایی زوجه اطلاع دارد اگر فقط چند دقیقه بعد با رضایت شوهر خطبه عقد خوانده شود دیگر زوج حقی برای فسخ نکاح ندارد چرا که با علم و اطلاع کامل نسبت به این مورد اقدام نموده است حق فسخ درواقع حامی افرادی است که مورد سواستفاده دیگری قرار گرفته شده و با پنهان کاری ترغیب به ازدواج شده اند.پس اگر بعد از عقد در دوران بارداری یا تا اخر عمر زوجه نابینا شود دیگر زوج این حق را ندارد.

تاثیر کلاس های آموزشی نابینایی و تاثیر آن بر حق فسخ نکاح؟ 

پرسش : اگر زوجه ی نابینا کلاس های آموزشی در جهت سهل نمودن انجام امور خود برود آیا از موارد رافع حق فسخ آقایان است؟

فرض کنید جلسه دادگاه برای فسخ نکاح ایجاد شده و زوجه مدام از قاضی می خواهد که حکم بر فسخ نکاح صادر ننماید زوجه مدعی است به کلاس های آموزش نابینایان رفته و از پس کارهای خود برمی آید آیا قاضی می تواند ماده ۱۱۲۳ را نادیده بگیرد؟

خیر اگر قاضی به ماده ۱۱۲۳ توجه ننماید صرفا به این استناد که زوجه می تواند پس از کلاس آموزشی از پس کارهای خود بربیاید اجتهاد در برابر نص نموده است.اگر قانونگذار صلاح می دانست این مورد کلاس های آموزشی را به صورت تبصره در قانون ذکر می نمود ولی چنین موردی در میان فقها نیز پذیرفته نشده است. چرا که برای زندگی مشترک صرفا لازم نیست که زوجه از پس کارهای خود بربیاید در موارد دیگر و از لحاظ عرفی شاید مردی راضی به نابینا بودن همسر خود نباشد.

البته این راهم می دانیم که افراد نابینا دل های پاک و روشنی دارند و آن چه نمی بینند را با سایر حواس درک می کنند.ولی آن چه درعلم حقوق بیان می گردد فارق از احساسات است و باید منطقی ترین تعبیر از قانون را بپذیریم.

اثبات نابینایی در دعوای فسخ نکاح : 

پرسش : اثبات نابینایی در طرح دعوای فسخ نکاح اگر زوجه در جلسه دادگاه حاضر شود ولی مراجعه به پزشکی قانونی نداشته باشد؟

اگر به هردلیل همسر نابینای شما نخواست در جلسه شرکت کند یا بعد از شرکت تصمیم گرفت که به پزشکی قانونی مراجعه ننماید به نظر می رسد که قاضی محترم شعبه در چنین مواردی خود حکم بر فسخ نکاح را صادر نماید.چرا که مطابق قوانین زمانی قاضی امر را به کارشناس ارجاع می دهد که خود تخصصی در آن زمینه نداشته باشد حال آن که اگر ظاهر چشمان همسر شما نابینا باشد و ایشان در جلسه حضور پیدا کنند به راحتی این امر برای قاضی روشن می شود و بر مبنای آن رای صادر می گردد.

نتیجه گیری:

نابینایی از هر دو چشم در خصوص زنان طبق ماده1123 موجب ایجاد حق فسخ برای زوج می باشد به شرطی که:

1-نابینایی از هردو چشم باشد

2- از قبل از ازعقد نابینا بوده باشد

که در صورت دارای شرایط بودن می توانید دادخواست فسخ نکاح را مطرح نمایید.

به همراهان گرامی توصیه موکد می شود قبل از هر اقدامی با یک وکیل دادگستری مشورت نمایید.