نفقه و ارتباط آن با حضانت

در این نوشتار به بررسی نفقه و ارتباط آن با حضانت می پردازیم ، حضانت فرزند به عهده کیست ؟ نفقه فرزند به عهده کیست ؟ اگر حضانت فرزند با یکی از زوجین شده در اینصورت نفقه به عهده کیست ؟ اینها پرسش های مهم این نوشتار می باشند :

مقدمه :

قانونگذار جهت این که برای تامین هزینه های افراد ضعیف و ناتوان حمایت نماید  برای آن ها نفقه درنظر گرفته است. 

برخی فکر می کنند نفقه صرفا شامل خوراک و پوشاک می شود اما باید بدانیم که نفقه طیف گسترده تری دارد و علاوه بر موارد فوق شامل تهیه منزل،پرداخت هزینه ی درمان و تهیه وسایل ضروری برای حداقل های زندگی می باشد نفقه به استناد ماده ی 11107 قانون مدنی این حقوق را برای ذینفعان نفقه برشمرده است. در خصوص مرد خانه ذینفع پرداخت نفقه زن و فرزندان هستند برای زن شرایط خاصی برای واجب النففه شدن وجود دارد از جمله تمکن مالی مرد و عدم نشوز زوجه. 

منظور از نشوز نافرمانی از شوهر است.اما نفقه فرزندان صرفا موکول به شرط تمکن مالی مرد می باشد و در صورت آن که اثبات شود پدر تمکن مالی کافی برای پرداخت نفقه را ندارد مسئولیت کیفری بر او بار نخواهد شد.

بار اثبات دعوا در پرونده مطالبه نفقه:

در چنین پرونده ای قطعا خواهان زوجه می باشد چرا که پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر است پس زوجه می تواند در صورت شرایط خاصی از پدر آن را مطالبه نماید حتی خود فرزندان پس از بلوغ نیز با اثبات رشد خود می توانند در دادگاه علیه پدر بابت مطالبه نفقه شکایت حقوقی و یا کیفری مطرح نمایند.

بحث نفقه بسیار گسترده است. بنابراین به ذکر نکات طلایی در خصوص اثبات پرداخت یا عدم پرداخت نفقه اکتفا می نماییم.پس خوانده چنین دعوایی پدر است یا همان زوج.بعد از طرح دعوا اصل بر عدم پرداخت نفقه است که اگر پدر بخواهد در دعوا پیروز شود باید پرینت واریزی های خود را به حساب بچه ها یا حساب زوجه ارائه دهد که اگر به حساب زوجه واریز نموده باشد باید اثبات کند که نفقه ی فرزندان در دل پرداختی های نفقه به زوجه است. 

برای اثبات چنین دعاوی توصیه می گردد حتما به وکلا مراجعه نمایید.چرا که ممکن است زوجه از زوج در دادگاه کیفری نیز شکایت نموده باشد در این صورت اگر حکم به نفع زوجه صادر شود قطعا برای عدم پرداخت نفقه توسط زوج حبس در نظر گرفته شده است. توجه فرمایید که اگر همچنان نفقه را پرداخت ننمایید از موجبات اجبار به طلاق از جانب دادگاه می باشد.

تکلیف نفقه فرزندان تا هفت سالگی که حضانت با مادر است با کیست ؟

پرسش : طبق قانون حضانت فرزندان تا ۷ سالگی با مادر است نفقه فرزندان در طول این سال ها که نزد مادر هستند با کیست؟

نفقه فرزند تحت هر شرایطی با پدر است. مگر در سند رسمی که از دفتر اسناد رسمی صادر شده است یا در در جلسه دادگاه زن اقرار نموده است که از لحاظ نفقه خود و فرزندان هیچ ادعایی ندارد و آن را بخشیده شده است.مشخص نیست که چگونه نفقه فرزند که حق فرزند است می تواند توسط مادر بخشیده شود اما در رویه قضایی این روش کاملا کاربرد دارد.چرا که اگر این حق به چنین صورت هایی از عهده مرد ساقط نشود زن می توان دادخواست مطالبه نفقه فرزند دهد و اگر این حق را ساقط نموده باشد این خانم است که باید نفقه فرزند را خود پرداخت نماید و از مواردی نیست که حتی جد پدری مکلف به پرداخت باشد چرا که اگر زوجه این حق را در دفاتر اسناد رسمی و یا در جلسه دادگاه از خود سلب و ساقط نموده است.اگر زوجه نفقه فرزند را نبخشد نمی توان او را به این امر اجبار نمود.

پرسش : آیا پدر می تواند به خاطر این که حضانت کودک قبل از 7سال با او نیست نفقه به او نپردازد؟

حضانت ارتباطی به نفقه در قوانین ما ندارد.درواقع نفقه فرزند دختر از بدو تولد تا ازدواج و نفقه فرزند پسر از بدو تولد تا ۱۸ سالگی که سن رشد اوست با پدر یا جدپدری است.فرفی نمی کند که فرزند نزد کدام والدین زندگی می کند به هرحال پرداخت نفقه فرزند به عهده پدر اوست.زن می تواند دادخواست مطالبه نفقه فرزند علیه پدر را به دادگاه خانواده ارسال نماد.

حضانت  و نفقه فرزندی که هنوز به دنیا نیامده است با کیست؟

از زمان تشکیل نطفه فرزند نفقه او بر عهده پدر است و فرقی ندارد که کودک شما هنوز جنین باشد یا نوزاد 2ماه یا کودک 6ساله به هرحال پدر باید به او نفقه دهد یا درواقع نفقه ای برای خرج های او درنظر بگیرد.

اگر زوج بعد از طلاق فوت کند تکلیف نفقه فرزندان چه می شود؟

بعد از فوت پدر، نفقه فرزندان یا افراد واجب النفقه او که منظور همسرش متوفی می باشد اگر طلاق نگرفته باشد و ناشزه نباشد مطابق ماده 1199 قانون مدنی با جد پدری است و حتی اگر حضانت با مادر باشد پرداخت نفقه با پدربزرگ پدری است‌ و این موضوع ربطی به حضانت آن ها ندارد .پس پدربزرگ نمی تواند به بهانه این که فرزند یا فرزندان نزد مادر زندگی می کنند نفقه آن ها را نپردازد.اگر پدربزرگ هم فوت نموده باشد نفقه را باید مادر بپردازد و اگر مادر هم فوت کند مادربزرگ پدری نفر بعدی است که باید نفقه نوه ها را بپردازد در صورت فوت مادربزرگ پدری نوبت به پدربزرگ و مادربزرگ از نسب مادر می رسد.اگر در هر کدام از این طبقات فردی که مکلف به پرداخت نفقه است فاقد هرگونه تمکن مالی باشد پرداخت نفقه در صورت اثبات عدم تمکن او،برعهده طبقه بعدی است که بیان نمودیم حضانت فرزندان همانطور که در فوق بیان نمودیم تا 7 سال شدن آن ها با مادر است و فرقی نمی کند که فرزند به دنیا آمده باشد یا هنوز در شکم مادر باشد ولی نفقه او همچنان با پدر است مگر با توافق

اگر زن ناشزه باشد و همسرش فوت کند آیا بازهم نفقه به فرزندان تعلق می گیرد؟

تعلق نفقه فرزندان ربطی به نشوز زوجه ندارد بنابراین اگر در دورن حیات مرد همسر او ناشزه باشد و بالتبع نفقه به او تعلق نگیرد نمی تواند بهانه ای برای عدم پرداخت نفقه به فرزدان باشد.بعد از فوت همسر نفقه فرزندان برعهده جد و جده پدری است. یعنی مادربزرگ و پدربزرگ پدری بادی نفقه فرزند را پرداخت کنند و نشوز زوجه در این امر تاثرگذار نیست.

نتیجه گیری : 

حضانت حق هر کدام از والدین است اگر نتوانند در این خصوص باهم توافق و صلح نمایند پس از طلاق مطابق مواد قانون مدنی و قانون حمایت خانواده تا 7 سال کودکان باید نزد مادر باشند و علت آن هم وابستگی بسیار زیاد کودک در این دوران به مادر است. 

بعد از 7 سال به شرط دارا بودن صلاحیت اخلاقی پدر حضانت بر او بر می گردد. در هر صورت نفقه فرزندان با پدر است و فوت او موجب می شود نفقه فرزندان با جد و جده پدری به ترتیب باشد و این موضوع نفقه فرزند به هیچ عنوان مربوط به نشوز یا اطاعت کامل زوجه از همسر خود در دوران حیات یا ممات او ندارد. به طور کلی با توجه به پیچیدگی هایی که مبحث حضانت دارد توصیه گردد قبل از هر اقدامی با وکیل دادگستری مشورت نمایید .