[اصلاحی سال ۱۳۹۹] ھر کس از عمد به فردی دیگر جرح یا ضربی وارد کند که باعث نقص عضو، شکستن عضو یا از کار افتادن عضو بشود، و یا منجر به مریضی دایمی ، یا فقدان و نقص یکی از حواس، یا حتی زوال عقل فرد آسیب دیده بشود، در مواردی که قصاص مطرح نباشد، اگر این اقدامش باعث اخلال در نظم وامنیت جامعه گردد یا به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود و در صورت تقاضای فرد آسیب دیده، فرد مجرم به پرداخت دیه محکوم میگردد.

در شرایطی که آسیب وارده باعث موارد ذکر شده نشود و وسیله جرح مثلا اسلحه چاقو وشبیه آن باشد، فرد مجرم به سه ماه تا یک سال حبس محکوم میگردد.

آیا تبدیل مجازات حبس در ضرب و جرح عمدی به جزای نقدی امکان پذیر است؟

در صورتیکه او مجددا باعث ضرب و جرح شما شده باشد اگر رضایت ندھید حبس وی تبدیل به جزای نقدی نخواھد شد و فقط میتوانند تقاضای تخفیف در مجازات را کند که پذیرفتن آن نیز با قاضی میباشد.

در صورتیکه شاکی خصوصی رضایت دھد، و ضرب و جرح توسط ضارب موجب اخلال در نظم و امنیت جامعه نباشد، در نتیجه مجازات حبس در نظر گرفته نخواھد شد.

در صورتیکه مجازات حبس بیش از دو سال برای فرد ضارب در نظر گرفته شود به مدت دو سال سوء پیشینه برایش منظور خواھد شد.

شخص آسیب دیده میتواند شکایت و طلب کردن دیه انجام دهد و بعدا رضایت بدھد. یعنی میتواند فقط دیه را دریافت کند و سپس از شکایت صرف نظر کند.

در صورتیکه فرد مصدوم رضایت محضری داده باشد و شاکی رضایت داده باشد دیگر امکان شکایت در ھمان مورد وجود نخواھد داشت.

اگر در مقابل ضرب و جرح، فحاشی ھم از طرف مصدوم صورت بگیرد مجازات خواھد شد؟

بله در صورتیکه ھر کدام از طرفین رضایت ندھند میتوانند شکایت متقابل کرده و به ھر کدام جداگانه رسیدگی خواھد شد.

میزان دیه در اثر صرب و جرح :

پس از ضرب و جرح اتفاق افتاده، شخص آسیب دیده علاوه بر شکایت و تنظیم صورت جلسه پلیس، به پزشکی قانونی ارجاع داده میشود و پس از معاینه، گواھی مربوطه تنظیم میگردد و در نهایت میزان دیه را دادگاه مشخص میکند.

شرایط اثبات ضرب و بدون وجود شاهد :

شھادت شھود تنھا یکی ازدلایل اثبات جرم ضرب و جرح عمدی می باشد و اگر برای مقام قضایی ظن حاصل شود یعنی مقام قضایی شک کند که ضرب و جرح توسط متھم وارد شده است، شاکی می تواند اقامه قسامه که نوع خاصی از سوگند نماید.

تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستیم

مصادیق جرائم عمدی :

طبق ماده 290 قانون مجازات اسلامی، جنایت های عمدی، یکی از مورد های زیر است:

هنگامی که شخص قصد وارد آوردن جنایت مورد نظر را داشته باشد مثلا شخصی قصد قطع کردن پای فردی دیگر را داشته باشد.

ھر زمان شخص عملی را از روی عمد انجام دهد که آن عمل، نوعا باعث جنایت میشود حتی با اینکه آن شخص، قصد وارد کردن جنایت را نداشته، مثلا، فردی، فردی دیگر را از ارتفاع پرت می کند و آن فرد فلج میگردد در این مورد، فرد قصد فلج کردن را نداشته اما اقدامش که هل دادن از ارتفاع است نوعا باعث جنایت میشود.

ھر زمان فرد، قصد وارد کردن جنایت را نداشته ، و عملی که انجام میدهد، نسبت به بعضی اشخاص، نوعا موجب جنایت محسوب میشود مثلا آن فرد شرایط خاصی دارد مانند بیماری، پیری و... در این صورت ، اگر فرد مجرم نسبت به شرایط خاص آن فرد دیگر آگاهی داشته باشد، مثلا مجرم ، فرد پیری را میترساند و از پیری و بیماری آگاه باشد و این کار او باعث سکته کردن فرد پیر بشود.

حالت آخر این است که فرد مجرم، قصد وارد کردن جنایت را داشته باشد اما فرد خاصی را مد نظر نداشته باشد مثل بمب گذاری در مکان عمومی.

مصادیق جرائم غیرعمدی یا شبه عمد :

طبق ماده 291 قانون مجازات اسلامی جنایتی غیرعمدی محسوب میگردد که دارای یکی از شرایط زیر باشد:

فرد مجرم قصد انجام دادن رفتار مدنظر را دارد اما قصد جنایت اتفاق افتاده را نداشته باشد مثلا فرد مجرم، قصد ترساندن فرد دیگری را دارد اما نمی خواھد که این رفتارش باعث سکته آن فرد گردد. بنابراین اگر شرایط جنایت عمدی نباشد، در این صورت غیرعمد محسوب میشود.

فرد قصد وارد کردن جنایت بر اشیا و حیوانات و انسان ها که در ماده 302 ، ذکر شده اند دارد ، اما پس از انجام دادن جنایت معلوم میگردد که به جزموارد ذکرد، جنایت وارد گردیده .

ھر زمان، جنایت به علت تقصیر و کوتاهی فرد مجرم، انجام شود به شرطی که آن جنایت انجام شده یا وشابه آن، جزو مصادیق جنایت عمدی نباشد.

نحوه شکایت ضرب و جرح :

برای شکایت از جرم ضرب و جرح باید یک شکوائیه تنظیم و از طریق دفتر خدمات قضایی ثبت گردد و بعد از ابلاغیه مربوط به مراجعه کلانتری باید حضورا به کلانتری مراجعه، و اظھارات مربوطه در کلانتری بیان گردد و کلانتری نامه ای برای مراجعه به پزشکی قانونی، بدهد تا به پزشکی قانونی مراجعه کنید. چون ممکن است آثار ضرب و جرح از بین رود، می توان ابتدا مستقیما به کلانتری جهت تنظیم شکایت و دریافت نامه پزشکی قانونی مراجعه کرد. بعد از تحقیقات در خصوص موضوع و بررسی مدارک، پرونده در دادسرا ثبت و درنهایت کیفرخواست صادر میگردد. سپس پرونده به دادگاه کیفری ارجاع و روند رسیدگی بدوی و تجدیدنظر آغاز میگردد. بعد از قطعیت رای صادره پرونده برای اجرا به اجرای احکام کیفری ارجاع خواھد شد.

آیا ضرب و جرح ھمسر زندانی دارد؟

چنانچه ضرب و جرح وارده منتھی به موارد ذکر شده در ماده 614 قانون مجازات اسلامی که در مقاله حاضر گفته شده است گردد و عمدی باشد مجازات شخص مرتکب، بیشتر از شش ماه تا دو سال حبس خواھد بود.

مجازات ضرب و جرح ساختگی :

اگر شخصی در دعوایی خودزنی نماید و به طرح شکایت واھی در این خصوص بپردازد مجازات نخواھد داشت مگر اینکه آن را از مصادیق جرم افترا بدانیم که در صورت اثبات از این حیث قابل پیگیری خواھد بود.

مجازات ضرب و جرح با چاقو :

مجازات ضرب و جرح با چاقو حبس سه ماه تا یکسال خواھد بود.

چگونگی رسیدگی به تصادف منتهی به جرح :

جهت رسیدگی به تصادف منتهی به جرح، ابتدا افسر مربوطه، در محل تصادف حاضر میشود و کروکی تنظیم میکند. سپس افسر گزارشی از نحوه وقوع تصادف تنظیم میکند. همزمان مصدومان، به بیمارستان منتقل میگردند.

در مرحله بعدی، افسر دستور توقیف خودروھا را صادر میکند. هنگامی که پرونده مربوط به این تصادف در دادسرا تشکیل گردد، سپس قاضی آن را به دادگاه کیفری دو ارجاع داده تا در نهایت حکم صادر گردد.

درنهایت این افراد میتوانند به دادسرای عمومی و انقلاب مراجعه تا خودروھایشان را تحویل گیرند. ھمچنین طرفین میبایست برای دریافت خسارت به پزشکی قانونی رجوع نمایند.

مجازات ضرب و جرح عمدی :

مجازات اصلی عمل ضرب و جرح عمدی، قصاص است؛ اما اگر قصاص ممکن نباشد؛ مجازات پرداخت دیه تعیین میگردد و در صورت مطالبه شاکی ،دیه به او تعلق میگیرد.

موارد ضرب و جرح عمدی که درآن قصاص ممکن نمیباشد :

طبق تبصره ماده 614 (اصلاحیه سال 99) اگر ضرب و جرح که از عمد انجام شده، باعث زوال عقل گردد، یا به حواس ومنافع بدن آسیب زند، یا نقص و شکستگی عضو صورت بگیرد و یا باعث ایجاد مریضی و یا ازکارافتادگی دائمی گردد، به دلیل حفظ امنیت جامعه و پیشگیری از مختل شدن نظم عمومی، مجازات حبس تعزیری، جایگزین قصاص میگردد و برای فرد مجرم، به جز پرداخت دیه (در حالت درخواست شاکی) مجازات حبس به مدت زمان شش ماه تا دو سال، تعیین میگردد.

در حالتی که جراحت های وارده، باعث موارد ذکر شده نگردد و وسیله ای که مورد استفاده قرار گرفته،اسلحه، چاقو و یا مشابه آنها باشد، فرد مجرم به مجازات سه ماه تا یک سال حبس محکوم میگردد. و اگر جراحت های وارده باعث موارد ذکر شده نگردد، و وسیله استفاده شده ھم چاقو و اسلحه نباشد، در این صورت مجازات وحبس تعزیری تعیین نمیشود و فقط شخص شاکی میتواند دیه مربوطه را طلب کند.

ضرب و جرح در نزاع دسته جمعی :

تمام افرادی که در درگیری دسته جمعی مشارکت کرده، چه خودشان آسیب دیده باشند وچه به افراد دیگر آسیب زده باشند، طبق ماده 615 به مجازات های زیر محکوم میگردند:

اگر آن درگیری مربوطه، باعث قتل شود، در این صورت، مجازات حبس از یکسال تا سه سال در نظر گرفته میشود. اگر درگیری مربوطه باعث نقص عضو گردد، در این صورت مجازات حبس از شش ماه تا یک سال درنظر گرفته میشود. اگر درگیری باعث ایجاد ضرب و جرح گردد، در این صورت مجازات حبس از سه ماه تا یک سال در نظر گرفته میشود. در شرایطی که اقدام فرد، دفاع مشروع باشد، شامل این ماده نمیشود. همچنین این مجازات ذکر شده ، مانع اجرای قصاص یا دیه نمیشود.

تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستیم

چگونگی تعقیب و محکوم کردن شخص مرتکب ضرب و جرح :

مجازات و محکوم کردن فرد مجرم یا همان ضارب به پرداختن دیه، در حالتی است که شخص مصدوم حتما شکایت کرده باشد و درخواست مطالبه دیه ی صدمات وارد شده را داشته باشد؛ اما اگر یکی از مواردی که در ماده 614 مطرح شده، اتفاق افتاده باشد یعنی یا مثلا ضرب و جرح باعث به یکی از صدمات شدید ذکر شده در ماده گردد و یا سلاح و یا چاقو مورد استفاده قرار گرفته باشد در این صورت شامل جنبه عمومی جرم میشود و منوط به شکایت شاکی خصوصی نمیباشد.

توصیه پایانی :

کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان در رابطه با عمل مجرمانه ضرب و جرح پاسخ دهند.

مقاله کامل ضرب و جرح و مجازات آن