الزام شهرداری به صدور مجوز دیوار کشی

در بعضی مواقع موقعیت های پیش می آید که شهرداری مالک را ملزم به دیوار کشی یا فنس کشی می کند و در صورت امتناع مالک خود شهرداری اقدام میکند و سپس هزینه دیوار کشی و جریمه را از مالک طلب میکند.

مقدمه دیوارکشی

افراد برای محصور کردن زمین خود به شهرداری مراجعه و در خواست صدور پروانه ی دیوار کشی برای زمین های خود می کنند  که این زمین ها ممکن است باغ ها ی داخل شهر یا زمین های دیگر باشد با توجه به این که تمامی ضوابط و مقررات در امور شهری اجرای آن و هرگونه عملیات ساخت و ساز با صدور مجوز از شهرداری صورت می گیرد و اگر اشخاص قصد انجام ساخت و ساز یا دیوار کشی در زمین های خود را داشته باشند باید ابتدا به شهرداری مراجعه و مجوز های لازم را برای این اقدام دریافت کنند پس هر گونه عملیات داخل در زمین های شهری باید با مجوز شهرداری صورت گیرد . شهرداری ها نیز مطابق ضوابط و مقررات و وضع زمین اقدام به صدور مجوز می نمایند . 

عواقب امتناع از دیوارکشی مالک توسط شهرداری 

در بعضی موارد هم برای این که برخی زمین ها در وضعیت و موقعیت خاصی قرار دارد شهرداری خود از مالک می خواهد که زمین مذکور را دیوار کشی کند و در صورت امتناع مالک ، خود شهرداری در زمین دیوار کشی یا فنس کشی کرده و در آخر هزینه های مربوطه را همراه با جریمه ی نقدی برای مالک تعیین می نماید . موارد یاد شده دیوار کشی در زمین هایی که در محدوده ی شهری هستند صدق می کند اما زمین هایی که خارج از حریم شهر ها هستند و افراد قصد دیوار کشی در زمین های خود را داشته باشند برای دریافت مجوز های لازم باید به سراغ جهاد کشاورزی بروند حال اگر مالک زمینی چه زمینی که در محدوده ی شهر است و مجوز دیوار کشی را باید از شهرداری بگیرد و چه زمینی که خارج از محدوده شهر است و مجوز دیوار کشی خود را باید از جهاد کشاورزی دریافت نماید اگر بعد از درخواست شهرداری یا سازمان جهاد کشاورزی از صدور پروانه امتناع نمایند مالک می نواند از این تصمیم آن ها در دیوان عدالت اداری طرح شکایت کند . 

انواع مجوز دیوار کشی کدام است؟

مجوز دیوار کشی در سه سطح صادر میشود که به شرح ذیل است :

الف)دیوار کشی داخل محدوده شهر

ب)دیوار کشی در حریم شهر

ج)دیوارکشی در خارج از محدوده و حریم شهر

دیوار کشی داخل محدوده شهر

طبق بند 24 ماده 55 قانون شهرداری ، صدور پروانه برای تمامی ساختمان های داخل شهر ، از تکالیف شهرداری میباشد بنابراین دیوارکشی به عنوان احداث بنا نیز ، به صدور مجوز از شهرداری نیاز دارد .

لازم به ذکر است دیوارکشی داخل شهر ، تابع طرح های تفصیلی بوده و مشمول قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها نمیشود .

دیوار کشی در حریم شهر

طبق بند 1 ماده 10 قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها ، دیوارکشی در اراضی زراعی و باغ های موضوع این قانون ، از مصادیق تغییر کاربری میباشد .

همچنین تبصره 3 ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی بیان داشته : ((ادارات ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی و سایر هیأت ها و مراجع مربوط مکلفند در موارد تفکیک، افراز و تقسیم اراضی زراعی و باغ ها و تغییر کاربری آن ها در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرک ها از سازمان های جهاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی استعلام نموده و نظر وزارت مذکور را اعمال نمایند.))

علاوه براین ، جهت صدور مجوز یا پروانه ساخت برای اراضی در حریم شهر ، لازم است کمیسیون موضوع تبصره 1 ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی ، ضرورت تغییر کاربری مجاز را تایید نماید .

بنابراین ، هرچند صدور مجوز دیوارکشی برای اراضی زراعی در حریم شهرها ، از تکالیف شهرداری است ، اما لازم است تایید کمیسیون موضوع تبصره 1 ماده 1 قانون فوق و مجوز سازمان جهادکشاورزی نیز اخذ شود .

دیوارکشی در خارج از محدوده و حریم شهر

تغییر کاربری خارج از محدوده شهر ، طبق قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها و آیین نامه اجرایی و دستورالعمل های آن ، انجام میشود و برای دیوار کشی در زمین ها و باغ های خارج از محدودی شهری ، لازم است از سازمان جهاد کشاورزی مجوز اخذ گردد و کمیسیون تبصره 1 ماده 1 قانون مذکور نیز تایید نماید .

ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی ، زراعی و باغ ها بیان داشته است :(( به منظور حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها و تداوم و بهره وری آنها از تاریخ تصویب این قانون، تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها در خارج از محدوده قانونی شهر و شهرک جز در موارد ضروری ممنوع می باشد.» به موجب بند د ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مصوب ۱۳۸۶/۰۳/۰۲ تغییر کاربری عبارت است از: «هرگونه اقدام که مانع از بهره برداری و استمرار کشاورزی اراضی زراعی و  باغ ها در قالب ایجاد بنا، برداشتن یا افزایش شن و ماسه و سایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییر کاربری محسوب می شود . ))

طبق دستورالعمل تعیین مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز موضوع ماده 10 قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغ ها، در صورت وجود شرایط زیر ، تغییر کاربری تلقی میگردد :

1-در اراضي زراعي و باغ هاي موضوع قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغ ها باشد. 

2-بدون رعايت ضوابط و مقررات مربوطه باشد. 

3-بدون اخذ مجوز از كميسيون تبصره يك ماده يك باشد 

4-بدون موافقت سازمان جهاد كشاورزي در قالب بهره ‌برداري و استمرار كشاورزي)) 

چه نوع دیوار کشی هایی در اراضی زراغی و باغات شامل تغییر کاربری نمی شود؟

در نهایت ، اصولا دیوارکشی در اراضی زراعی و باغات ، از موارد تغییر کاربری میباشد مگر دیوارکشی که :

1-در راستای زیرساخت ها و تاسیسات مورد نیاز دامداری ها ، گلخانه ها ، پرورش ماهی ، مرغداری ها و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاه های صنایع تکمیلی و غذایی باشد .

2-در روستاهای فاقد طرح هادی 

3-ضوابطی را که سازمان امور اراضی وضع نموده ، رعایت شده باشد .

4-سازمان جهاد کشاورزی استان ، موافقت خود را اعلام کرده باشد .

مراحل و مدارک موردنیاز جهت اخذ مجوز دیوارکشی چیست؟

اخذ مجوز دیوار کشی نیاز به آماده کردن مدارک و گذراندن مراحلی دارد .توصیه میشود به جهت تخصصی بودن موارد مربوط به شهرداری ها ، حتما با وکیل متخصص تغییر کاربری مشورت نمایید تا در وقت و هزینه های خود صرفه جویی کنید . جهت ارتباط با وکیل مجرب و متبحر در زمینه ی دعاوی شهرداری و دیوان عدالت ، کافی است شماره تماس خود را برای مجموعه هم وکیل ثبت نمایید تا در اولین فرصت ، با شما تماس گرفته شود .

مراحل اخذ مجوز دیوارکشی 

1-مراجعه به شهرداری و ارائه و ثبت درخواست صدورمجوزدیوارکشی

2-فرم درخواست دیوارکشی ، تکمیل و تنظیم گردد .

3-تشکیل  پرونده صورت میگیرد .

4-دراین مرحله کارشناسی از محل انجام شده و سپس مجددا مسئولین کارشناسی های لازم را به عمل می آورند .

5-عوارض ساختمانی محاسبه و ثبت میگردد .

6-عوارض مذکور توسط کارشناس خدمات شهری بررسی میشود.

7-همچنین عوارض معلقه مورد بررسی واقع میشود .

8-صدور مجوز

9-اخذ تاییدیه مجوز

10-ثبت و شماره گذاری مجوز

مدارک مورد نیاز جهت درخواست مجوز دیوارکشی 

سندمالکیت ، قولنامه و یا نامه ی زمین شهری 

درصورت وقفی بودن زمین ، اجاره نامه ی اخذ شده از اوقاف ضمیمه شود .

مدارک هویت فردی : اصل شناسنامه و کارت ملی مالک

تنظیم نامه درخواست صدور مجوز و تکمیل فرم تقاضانامه

علاوه بر مدارک مذکور ، لازم است استعلاماتی از مراجع ذیل اخذ گردد :

استعلام از سازمان ثبت اسناد و راه و شهرسازی جهت مشخص نمودن مالک 

استعلام از سازمان بیمه تامین اجتماعی

استعلام از سازمان آتش نشانی

جریمه دیوارکشی بدون اخذ مجوز چیست؟

اگر چنانچه دیوارکشی خارج از محدوده شهر تهران انجام شده باشد ، شهرداری میتواند براساس قانون نظارت بر گسترش شهر تهران ، بدون رسیدگی هیچ مرجعی،دیوارکشی را تخریب کند البته در این موارد ، وکیل متخصص دعاوی شهرداری میتواند از بروز بسیاری از مشکلات و زیان ها جلوگیری کند چرا که اگر دیوارکشی بدون مجوز انجام شده یاشد ، تغییر کاربری تلقی شده و علاوه بر تخریب ، باید جریمه ای در حق صندوق دولت پرداخت نمایید .(مستند به دستورالعمل ماده 10 قانون مقررات حاکم بر اراضی ، زراعی و باغ ها ). 

دیوار کشی بدون مجوز

مطابق مقررات سازمان امور اراضی کشاورزی از ابتدا ی سال 1394 اگر درخواستی برای دریافت مجوز دیوار کشی بشود که میزان ارتفاع دیوار کشی برای کاربری باغ ها تا 120 سانتی متر باشد و برای سایر موارد مجوز به صورت فنس یا نرده قابلیت صدور مجوز را دارد اما اگر دیوار کشی بدون مجوز صورت بگیرد شهرداری نمی تواند دیوار را تخریب نماید چرا که مطابق نظر دیوان عدالت اداری دیوار کشی و حصار در صلاحیت (ماده 100 قانون شهرداری) نمی باشد .اما در صورتی که دیوار کشی در بیرون از حوزه ی شهری شهر تهران صورت گیرد  شهرداری بدون رسیدگی هیچ مرجعی حق تخریب آن را دارد . چرا که این اقدام بدون دریافت مجوز دیوار کشی تغییر کاربری قلم داد شده است.

دیوار کشی در زمین های بایر 

مطابق( ماده ی 110 قانون شهرداری ) شهرداری مکلف است برای زمین های بایری که داخل محدوده ی شهر می باشند  و چهره ی زشتی برای شهر ایجاد کرده اند یا باعث آلودگی شده اند مکلف است به مالک این گونه زمین ها اخطار کند که برای مجوز دیوار کشی اقدام نمایند و چنان چه مالک مراجعه ننماید ، شهرداری برای زیبایی شهر و عدم آلودگی خود در زمین بایر اقدام به دیوار کشی می نماید.

 این حالت زمانی است که مالک به درخواست شهرداری برای دریافت مجوز دیوار کشی توجهی نکرده باشد چرا که اگر این زمین های بایر دیوار کشی نشوند با دپوی نخاله ها و خاک باعث ایجاد آلودگی های زیست محیطی در داخل شهر میشود همچنین عدم دیوار کشی در این زمین ها باعث ایجاد مراکز تجمع اوباش و افراد به جهت استعمال مواد مخدر می باشد که این عوامل باعث شده شهرداری مالک را مجاب به دریافت  مجوز دیوار کشی کند  و در صورت عدم توجه مالک خود شهرداری اقدام به دیوار کشی کند. 

توصیه آخر

به دوستان و همراهان گرامی توصیه می شود که با توجه به پیچیدگی های دعاوی دیوان عدالت اداری قبل از اقدام به هر کاری با یک وکیل متخصص در این حوزه مشورت نمایید.