تخدیش سکه

واژه تخدیش در فرهنگ فارسی به معنای "خدشه دار ساختن و خراب کردن" آمده است. منظور از مخدوش کردن سکه نیز آن است که شخصی به کمک وسایل و ابزار مخصوص یا برخی مواد شیمیایی مانند اسید و . . مقداری از فلزات گران بهای موجود در سکه های طلا و نقره را جدا نماید به گونه ای که سکه اصلی باقی بماند. این عمل هم مانند قلب سکه به دلیل ایجاد نا امنی و اختلال در نظام اقتصادی و پولی و بانکی کشور توسط قانونگذار جرم انگاری شده است. 

تعریف تخدیش سکه 

قانونگذار در ماده 519 قانون مجازات اسلامی باب تعزیرات به پیش بینی این جرم و شرایط حاکم بر آن پرداخته است. این ماده تخدیش را اقداماتی از قبیل تراشیدن و بریدن سکه های طلا و نقره برای کاستن از میزان مسکوکات طلا و نقره تعریف نموده است. طبق تعریف مقنن، این بزه تنها مختص سکه های طلا و نقره می باشد و علت آن هم واضح است، چرا که تنها فلزات طلا و نقره و سکه های ساخته شده با این فلزات ارزش زیادی داشته و بخش جدا شده از آن ها نیز ارزشمند می باشد. 

البته لازم به ذکر است در مخدوش کردن سکه، لزوماً چیزی از وزن سکه ممکن است کاسته نشود به این طریق که شخصی با جدا کردن مقداری از طلای به کار رفته در سکه بهار آزادی، این میزان کسر شده را با فلز کم ارزشی جبران کند که این عمل باز هم تخدیش سکه تلقی می گردد.

در مخدوش کردن سکه مانند ساخت سکه تقلبی لازم است عنصر شباهت ظاهری لحاظ شود به این بیان که امکان به اشتباه انداختن افراد وجود داشته باشد تا این جرم محقق گردد. 

جرم انگاری مخدوش کردن سکه 

نکته دیگر در خصوص ماده 519  قانون تعزیرات این است که در این ماده قیدی برای سکه طلا و نقره ذکر نشده است و شاید این ابهام برای افراد ایجاد شود که مخدوش کردن هر سکه طلا و نقره ای می تواند مشمول این ماده شود، اما به نظر می رسد همان گونه که در خصوص بزه قلب سکه شرط قابلیت مورد معامله واقع شدن پیش بینی گردیده بود در این بزه نیز این شرط را تسری داده و تخدیش سکه های طلا و نقره ای که رواج نسبی دارند را مشمول این ماده دانست.

 در خصوص سکه های قدیمی که جنبه عتیقه دارند، ممکن است این اقدام سبب تحقق بزه کلاهبرداری یا تخریب میراث فرهنگی و مواردی از این قبیل گردد. 

نکته قابل توجه دیگر در ماده 519 این است که قانونگذار تخدیش سکه های طلا و نقره و ترویج و وارد کردن چنین سکه هایی به کشور را ضمن یک ماده جرم انگاری و تعیین مجازات نموده است.منظور از ترویج سکه مخدوش یا تقلبی آن است که، فردی با علم به فساد سکه آن را به جریان اندازد مثل این که به فرد دیگری بدهد یا حتی به شخص فقیری صدقه دهد یا درون دستگاه های فروش خوراکی بیندازد. همه این موارد ترویج چنین سکه هایی محسوب می گردد. ممکن است ترویج کننده سکه همان شخص سازنده سکه تقلبی یا تخدیش کننده هم نباشد و در صورتی که هردو عنوان سازنده و تخدیش کننده سکه و ترویج دهنده آن در یک شخص جمع شود، احکام تعدد مادی جرم بر این فرد بار می گردد. 

در خصوص وارد کردن سکه تقلبی یا مخدوش شده به کشور نیز قانونگذار در مواد 518 تا 520 قانون تعزیرات به جرم انگاری این عمل پرداخته و وارد نمودن چنین سکه هایی را به هر روشی که وارد قلمرو کشور گردد، قابل مجازات دانسته است. هر چند خارج نمودن چنین سکه هایی در کشور ما جرم انگاری نشده و مجازاتی به دنبال نخواهد داشت.

مجازات تخدیش سکه

بر اساس ماده 520 قانون مجازات اسلامی ( تعزیرات ) ترویج ، خرید و فروش و وارد نمودن سکه های تقلبی و مخدوش مجازات حبس از یک تا سه سال به دنبال خواهد داشت و همچنین به موجب ماده 522 قانون تعزیرات علاوه بر مجازات حبس ضبط کلیه اموال تحصیل شده از این راه به نفع دولت پیش بینی گردیده است.

 البته قانونگذار در ماده 521 برای مرتکبان این جرایم منوط به شرایطی تخفیف یا معافیت از مجازات پیش بینی نموده است که این شرایط عبارتند از این که؛ شخص قبل از کشف قضیه مأموران را از ارتکاب بزه آگاه نماید و یا ضمن تعقیب با اقرار کردن یا هر روش مؤثر دیگری موجبات تسهیل تعقیب سایر هم دستان خود را فراهم سازد. 

نتیجه گیری

در این مقاله به بررسی بزه تخدیش سکه پرداختیم و دانستیم مخدوش کردن سکه های ارزشمندی مانند طلا و نقره و همچنین ترویج و وارد نمودن این سکه ها به کشور طبق پیش بینی قانون گذار جرم تلقی شده است و با مجازات آن نیز آشنا شدیم.

کلام آخر

همانگونه که دانستیم جرایم قلب و تخدیش سکه به جهت اینکه واجد اعمال متقلبانه می شوند، توسط قانونگذار جرم انگاری شده و ذیل عنوان مبحث جعل در قانون تعزیرات بررسی شده اند و از آنجا که این مباحث در زمره مباحث پیچیده و تخصصی می باشند، هرگونه طرح شکایت و اقدام کیفری در خصوص آن ها بهتر است با راهنمایی و مشورت از وکلای متخصص صورت گیرد.