نکات تکمیلی در باب جرم جعل

جرم جعل که اقدامی است در راستای ساختن و تغییر دادن اسناد، نوشته ها و یا تغییر دادن چیزهایی دیگری که در قانون آمده است، جرمی آنی می باشد. در این مقاله به نکات تکمیلی در باب جرم جعل می پردازیم.

 همچنین در خصوص استفاده از سند مجعول نیز به صرف ارائه سند جعلی توسط مباشر یا فاعل جرم، شاهد وقوع جرم می باشیم. حتی اگر آثار ناشی از جعل و استفاده از سند مجعول در طول زمان باقی بماند، باز هم نمی توان گفت این جرم مستمر می باشد. فلذا جرم جعل و استفاده از سند مجعول، جرمی آنی است. 

مقدمه: 

درمقالات پیشین با مفهوم جعل و انواع آن آشنا شدیم و دانستیم قانونگذار جعل را به معنی ساختن، تغییر و تحریف متقلبانه در اسناد و نوشته ها با سوء نیت مجرمانه و کسب منافع و امتیازاتی می داند. همچنین با روش­های شناسایی و تشخیص سند مجعول آشنا شدیم. در ادامه نیز بزه هایی که قانون گذار ذیل عنوان جعل بررسی نموده، مانند قلب و تخدیش سکه، ساخت مهر و استفاده غیر مجاز از مهر دیگری و . . .  را بررسی نمودیم.

نهاد های ارفاقی پیش بینی شده در خصوص جرم جعل

قانونگذار در ماده 531 قانون مجازات اسلامی باب تعزیرات، به منظور ترغیب متهمان و مرتکبان جرایم موضوع این ماده، معرفی و تلاش برای شناسایی و دستگیری سایر متهمان را نوعی امتیاز دانسته که ممکن است سبب تخفیف در مجازات یا معافیت از کیفر شود. حتی نظر به نحوه نگارش ماده به نظر می رسد لحاظ نمودن این تخفیف و یا معافیت از مجازات یک تکلیف قانونی است که دادگاه در صورت همکاری مؤثر متهم، باید نسبت به اعطای این تخفیف یا معافیت از مجازات مرتکب اقدام نماید.

این امتیاز و تخفیف پیش بینی شده در این ماده تنها در خصوص جرایم مواد 524 تا 530 قانون تعزیرات قابل اعمال است و سایر جرایم فصل پنجم را شامل نمی گردد.

لازم به ذکر است در خصوص اعطای تخفیف، دادگاه مکلف است مقررات ماده 37 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و اصلاحات بعدی را نیز لحاظ نماید.

در خصوص موادی که مقنن چند نوع مجازات برای جرم تعیین نموده و به دادگاه اختیار داده است از میان این مجازات ها یک یا دو مورد را تعیین نماید، دادگاه مجاز نخواهد بود هم زمان هر دو مجازات را تعیین نماید.

تعلیق اجرای مجازات جعل

در قانون سابق مصوب 1370 جرایم جعل و استفاده از سند مجعول، جرایمی غیر قابل تعلیق بودند اما در قانون اخیر مصوب 1392 و ماده 47 این قانون که در مقام موارد ممنوعیت تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات برآمده است، این جرایم ذکر نشده اند فلذا این جرام قابل تعویق و تعلیق خواهند بود. 

معاونت در جعل 

در خصوص معاونت در جعل این نکته لازم به ذکر است که شخصی که از جاعل درخواست صدور سند می نماید  به نوعی جاعل را ترغیب، تهدید یا تطمیع می کند و عمل او می تواند عنصر مادی معاونت در جعل باشد. 

اما در خصوص فردی که فردی که سند مجعول ساخته و در اختیار استفاده کننده قرار می دهد، می توان این فرض را مطرح کرد که این شخص علاوه بر ارتکاب جعل به سبب معاونت در استفاده از سند مجعول هم می تواند تحت تعیقب قرار گیرد؟ بنظر می رسد در صورتی که شخص جاعل علم و آگاهی داشته باشد که این سند قرار است موجبات تسهیل ارتکاب جرمی شود، ممکن است به جهت وحدت قصد که عنصر روانی معاونت در جرم می­باشد،  بتوان وقوع بزه معاونت در استفاده از سند مجعول را نیز محقق دانست. 

نتیجه گیری

در این مقاله به عنوان حسن ختام مباحث مرتبط با جعل، انواع و مصادیق آن، مجازات جعل و استفاده از سند مجعول، روش های شناسایی و تشخیص جعل و جرایم متقلبانه دیگر که ذیل عنوان مبحث جعل مورد بررسی قرار گرفت به بررسی امتیازات و تخفیفاتی که قانونگذار برای این بزه کاران در نظر گرفته است پرداختیم و در پایان معاونت در جرم جعل و استفاده از سند مجعول را بررسی نمودیم.

کلام آخر

در نهایت خاطر نشان می گردد با عنایت به پیچیدگی های حاکم بر فرآیند رسیدگی، اثبات جرم و کیفردهی در کلیه مصادیق جرم جعل و استفاده از سند مجعول، به همراهان گرامی توصیه می گردد قبل از هر اقدام و طرح شکایت با مشاوران حقوقی متخصص و وکلای حاذق در این حوزه مشورت نموده و از راهنمایی متخصصین مدد گرفته شود.