مجازات جرم خیانت در امانت چیست ؟

طبق ماده 674  مصوبه سال 1375مجازات جرم خیانت در امانت را شش ماه تا سه سال حبس تعیین شده بود اما در ماده 104 مصوب 1399 این جرم به جرایم قابل گذشت هم تبدیل شده است .

در مقالات پیشین با مفهوم قانونی جرم خیانت در امانت آشنا شدیم و به بررسی عناصر تشکیل دهنده این جرم ذیل قانون مجازات اسلامی و ماده 674 قانون تعزیرات پرداختیم. در ادامه و در مقاله حاضر مجازات های مقرر شده برای این جرم را در قانون بررسی خواهیم کرد.

مجازات اصلی جرم خیانت در امانت

در قانون تعزیرات مصوب 1375 قانوگذار در ماده 674 مجازات اصلی جرم خیانت در امانت را شش ماه تا سه سال حبس تعیین نموده بود و این امکان برای قاضی رسیدگی کننده به اتهام نیز وجود داشت در صورت وجود جهات تخفیف بتواند از نهاد های تخفیفی از جمله تعلیق اجرای مجازات استفاده نماید. در واقع تخفیف در مجازات یا تعلیق در اجرای مجازات در اختیار مقام قضایی بوده و اجباری در آن وجود نداشت. 

اما در پی تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 شاهد تغییراتی در خصوص مجازات های برخی جرایم تعزیری از جمله خیانت در امانت هستیم. از جمله تغییراتی که در پی تصویب و اجرای این قانون پدید آمده است، اصلاح و تغییر در ماده 104 قانون مجازات اسلامی است که سبب شده محدوده جرایم قابل گذشت توسعه پیدا کند و به دنبال آن جرم خیانت در امانت نیز قابل گذشت باشد. لذا شروع و ادامه فرآیند تعقیب و رسیدگی به جرم و سرانجام اجرای مجازات منوط به شکایت شاکی خصوصی بوده و با اعلام گذشت و رضایت او تعقیب یا اجرای مجازات متوقف گردد.

از دیگر تحولات قانون مجازات اسلامی در پی تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، تغییر در مجازات خیانت در امانت است. بدین ترتیب مجازات این جرم از شش ماه تا سه سال حبس به نصف تقلیل یافته و به سه ماه تا یک سال و نیم کاهش یافته است. 

همان گونه که اشاره نمودیم تغییر دیگری که در پی تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری شاهدیم این است که جرم خیانت در امانت در زمره جرایم قابل گذشت قرار گرفته و شروع و ادامه تعقیب متهم منوط به شکایت شاکی خصوصی است. حال در صورتی که شاکی خصوصی در مراحل رسیدگی اعلام گذشت و رضایت نکند، مقام قضایی اگر بخواهد بیش تر از حداقل مجازات مقرر شده برای جرم( بیش از سه ماه ) مجازات تعیین کند، موظف است علت آن را در حکم ذکر کند در غیر این صورت مرتکب تخلف شده و مجازات انتظامی در پی خواهد داشت. 

نکته دیگر این که در پی تصویب قانون کاهش مجازات جبس تعزیری و الحاق شدن یک تبصره به ماده 37 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که مجازات جرمی کمتر از نود و یک روز حبس صادر شده باشد، مانند خیانت در امانت که حداقل مجازات قانونی پیش بینی شده برای آن سه ماه حبس است، قاضی مکلف به اعمال مجازات جایگزین حبس در خصوص آن می باشد.

مجازات های تکمیلی و تبعی جرم خیانت در امانت

با توجه به این که خیانت در امانت از جمله جرایم تعزیری است و نظر به ماده 23 قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات تکمیلی و ماده 4 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که دامنه مجازات های تکمیلی را به کلیه درجات جرایم تعزیری افزایش داده است، مقام قضایی می تواند ضمن تعیین مجازات مقرر قانونی ، با توجه به شرایط ارتکاب جرم و شخصیت مجرم، او را به یک یا چند مورد از مجازات های تکمیلی تعیین شده در ماده 23 نیز محکوم نماید.

در خصوص مجازات های تبعی و محرومیت های قانونی ناشی از آن وفق ماده 25 قانون مجازات اسلامی برای جرایم تعزیری درجه یک تا پنح، از آنجا که به موجب تصویب قانون کاهش مجازات جبس تعزیری میزان مجازات جرم خیانت در امانت به تعزیر درجه 6 کاهش یافته است، این جرم فاقد مجازات تبعی می باشد.

دادگاه صالح به رسیدگی جرم خیانت در امانت

دادگاه کیفری 2 محل وقوع جرم که خیانت در امانت آن جا واقع شده است، صلاحیت رسیدگی به این اتهام را خواهد داشت.

نتیجه گیری

در این مقاله به بررسی مجازات های قانونی مقرر شده برای جرم خیانت در امانت پرداختیم و انواع مجازات های قابل اعمال در خصوص این جرم که شامل مجازات های اصلی و مجازات های تکمیلی و تبعی می باشد را بررسی نمودیم. 

کلام آخر

با عنایت به اینکه بزه خیانت در امانت، از جمله جرایم مالی پیچیده ای به شمار می رود که ممکن است اشخاص زیادی در جامعه قربانی آن شوند به همراهان گرامی توصیه می گردد در صورت نیاز به طرح شکایت و پیگیری کیفری، قبل از هرگونه اقدامی با وکلای کیفری متخصص در این حوزه مشورت نمایند