نحوه رسیدگی دعاوی در شورای حل اختلاف

نحوه رسیدگی دعاوی در شورای حل اختلاف

شیوا رحیمی

نحوه رسیدگی دعاوی در شورای حل اختلاف به چه صورت می باشد؟

شورای حل اختلاف نهاد قضایی است که به صلح و سازش و داوری بین اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی غیر دولتی می پردازد. در شهر ها و در صورت لزوم در روستاها تشکیل میشود که در روستاها صرفا جهت برقراری صلح وسازش  بین افراد صلاحیت دارد. پرونده های شوراهای حل اختلاف  ماهیت قضایی ندارد از نسبتا ساده تر از پرونده های مطرح شده در دادگاه می باشند. 

موارد صلاحیت شورای حل اختلاف 

1) بر اساس ماده 8 قانون شورای حل اختلاف و ایجاد صلح و سازش با تراضی طرفین یکی از مهمترین صلاحیت های شورای میباشد، که در امور مدنی و حقوقی، کیفری، کلیه جرائم قابل گذشت و جنبه خصوصی جرائم غیرقابل میتوان به شورای حل اختلاف ارجاع داد. 

نکته: لازم به ذکر است در صورت عدم تراضی طرفین دعوی، شورای حل اختلاف، صالح به رسیدگی نمی باشد و باید  پرونده را به مراجع صالح، ارجاع دهند.

2) شورا صلاحیت صدور رای در دعاوی مالی مربوط به اموال منقول، تا سقف 20 میلیون تومان را دارد. 

3) شورا مخیر است در تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستأجره، جز دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه، رای صادر کند.

4) شورا می تواند در دعاوی تعدیل اجاره‌ بهایی که دراصل رابطه استیجاری اختلافی وجود ندارد اقدام به صدور رای نماید.

5) صدورحکم در موضوعات  گواهی انحصار وراثت، مهر و موم ترکه و رفع آن، تحریر ترکه و... از  سایر صلاحیت های شورای می باشد.

6) اگر  شورا نسبت به اصل دعاوی اعسار از پرداخت محکوم ‏به رسیدگی کرده باشد، حق صدور رای خواهد داشت.

7) دعاوی در حوزه تامین دلیل

8) جرائم تعزیری مستوجب جزای‌نقدی درجه هشت در صلاحیت شورای حل اختلاف می باشد.

مواردی که در صلاحیت شورای حل اختلاف نمی باشد ؟

دعوایی که یکی طرفین آن دولت یا شخص حقوقی دولتی باشد در صلاحیت شورای نمی باشد..

2. دعاویی مربوط به  اموال عمومی در صلاحیت شورای نمی باشد مثل پارک ها، پل ها و… 

3. اختلاف در فسخ نکاح، اصل نکاح، اصل طلاق، رجوع و نسب در صلاحیت شورا نیست زیرا این امور از اهمیت زیادی برخوردار بوده و باید در دادگاه رسیدگی شود.

تفاوت دادگاه با شورای حل اختلاف

1) رسیدگی در شوراهای حل اختلاف تابع تشریفات قانون آیین دادرسی نیست  و کم هزینه می‌باشد.

2) شورا می کوشد که صلح و سازش ایجاد کند.

3) سرعت رسیدگی  در روند پرونده در شورای حل اختلاف  بیشتر از دادگاه می باشد ولی دادگاه ها به دلیل ازدحام  و طولانی شدن پرونده ها  دادرسی به آنها بسیار طولانی تر می باشد.

4) اعضای شوراهای حل اختلاف قاضی نبوده و از میان مردم ویا قضات بازنشسته ، کار آموزان، افراد خوشنام و معتمدین محلی می باشند. در دادگاه ها مسئولیت صدور حکم بر عتهده  قاضی  می باشد که مستقیما از طرف قوه قضاییه صلاحیت ان محرض گردیده است.

نحوه رسیدگی در شورای حل اختلاف

1) طبق ماده 16 شواء حل اختلاف نحوه ی رسیدگی  هم با درخواست شفاهی  هم کتبی به‌عمل می‏‌آید. درخواست شفاهی در صورت مجلس ذکر شده و به امضای متقاضی یا خواهان می‏ رسد.

2) مطابق با ماده 17  قانون شورای حل اختلاف: در خواست رسیدگی،مستلزم مواردی از قبیل  نام و نام خانوادگی، مشخصات و نشانی طرفین دعوی، موضوع خواسته و همچنین تقویم آن در امور مالی، موضوع درخواست یا اتهام دلایل و مستندات درخواست یا شکایت، می باشد.

3) در ماده 18 این قانون تاکید شده است که: "رسیدگی قاضی شورا، از نظر  اصول و قواعد، در موارد صلاحیت، حضور در دادرسی، حق دفاع، رسیدگی به دلایل و مانند آن، مطابق مقررات قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری عمل میشود اما در مواردی از قبیل صدور رای، هزینه دادرسی و تجدید نظر خواهی، واخواهی، از شورای حل اختلاف، تابع قانون شوراهای حل اختلاف است.

تجدید نظر خواهی در شورای حل اختلاف

تجدیدنظرخواهی آراء شورای حل اختلاف، باید از طریق ثبت دادخواست و در مهلت مقرر صورت پذیرد. مهلت اعتراض برای افراد  مقیم خارج کشور، دو ماه از تاریخ ابلاغ رای و برای  افراد مقیم ایران، بیست روز می باشد. دادگاه کیفری دو یا دادگاه عمومی واقع در حوزه قضایی شورا مرجع صالح رسیدگی به اعتراض، می باشد.

اعضاء شورای حل اختلاف

شورا دارای سه‌عضو اصلی و دو عضو الالبدل می‌باشد.اعضاء شورای حل اختلاف  توسط رئیس کل دادگستری استان و یامعاونت او  منصوب میشود.

توصیه پایانی :

مجموعه ی حقوقی هموکیل بستری معتبر برای مطرح کردن سوالات و مشکلات قانونی شما عزیزان می باشد.