نرخ مالیاتی صفر

در نرخ مالیاتی صفر درآمدی که مشمول نرخ صفر است، تحت هیچ عنوان مشمول مالیات نمی‌شود. نرخ صفر برای مالیات می‌تواند برای حمایت از افراد و شرکت‌های کوچک و متوسط، تشویق به سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه برای کار کردن باشد. با این حال، باید توجه داشت که این نرخ در برخی موارد ممکن است باعث نقض اصل عدالت مالیاتی شود، به دلیل اینکه افراد با درآمد بالا نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و همچنین ممکن است موجب کاهش درآمد دولت شود.

وجود نرخ صفر  برای مالیات به چه معناست؟ 

وجود نرخ صفر برای مالیات به این معنی است که برای یک بخشی از درآمد یک شخص یا شرکت یا به عبارت دیگر شخص حقوقی یا حقوقی، هیچگونه مالیاتی محاسبه و پرداخت نمی‌شود. به عبارت دیگر، درآمدی که مشمول نرخ صفر است، تحت هیچ عنوان مشمول مالیات نمی‌شود.

برای مثال، فرض کنید فردی در سال مالی ۲۰۲۳، درآمدی به ارزش ۳۰ هزار دلار داشته است و در کشوری با سیستم مالیاتی نرخ صفر برای درآمد زیر حد نصاب وجود دارد. حد نصاب در این کشور برای درآمد سالانه ۱۰ هزار دلار تعیین شده است. با توجه به اینکه درآمد فرد بالاتر از حد نصاب است، باید مالیاتی برای این درآمد پرداخت شود، اما اگر درآمد او برابر یا کمتر از ۱۰ هزار دلار بود، هیچگونه مالیاتی محاسبه و پرداخت نمی‌شد.

نرخ صفر برای مالیات می‌تواند برای حمایت از افراد و شرکت‌های کوچک و متوسط، تشویق به سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه برای کار کردن باشد. با این حال، باید توجه داشت که این نرخ در برخی موارد ممکن است باعث نقض اصل عدالت مالیاتی شود، به دلیل اینکه افراد با درآمد بالا نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و همچنین ممکن است موجب کاهش درآمد دولت شود.

نرخ صفر مالیاتی در ایران 

در کشور ایران، نرخ صفر برای مالیات وجود دارد و برای برخی از درآمدها اعمال می‌شود. به عنوان مثال، درآمدهای حقوقی کمتر از حد نصاب و همچنین درآمدهای زیر حد نصاب کسب و کارهای کوچک و متوسط، مشمول نرخ صفر برای مالیات هستند. همچنین، در برخی موارد دیگر نیز ممکن است نرخ صفر برای مالیات اعمال شود، اما نمی‌توان از پرداخت مالیات برای تمامی درآمدها صرف نظر کرد. برای مشخص تر شدن این مسئله می‌توان به این مثال اشاره کرد: در کشور ایران، درآمدهای حقوقی کمتر از حد نصاب مشمول نرخ صفر برای مالیات هستند.

 در سال 1400، حد نصاب برای درآمد حقوقی در ایران، ۵۰ میلیون تومان بوده است. بنابراین، فرض کنید فردی در سال 1400 درآمدی حقوقی به ارزش ۴۰ میلیون تومان داشته باشد. با توجه به اینکه درآمد فرد کمتر از حد نصاب است، او مشمول نرخ صفر برای مالیات است و برای این درآمد، هیچگونه مالیاتی محاسبه و پرداخت نمی‌شود. نرخ صفر برای درآمدهای حقوقی کمتر از حد نصاب در کشور ایران، به منظور حمایت از افراد با درآمد پایین‌تر و کاهش فشار مالیاتی بر روی آن‌ها اعمال می‌شود.

چند مثال در قانون ایران برای نرخ مالیاتی صفر

در قانون مالیات بر ارزش افزوده (ماده ۱۰۸) و قانون مالیاتهای مستقیم (ماده ۱۴۳) ایران، برای برخی اشخاص حقیقی و حقوقی، مالیات با نرخ صفر در نظر گرفته شده است. این اشخاص عبارتند از:

۱- اشخاص حقیقی

- افرادی که درآمد سالیانه آنها از مشاغل غیرمشمول مالیات است و کسب درآمد تحت عنوان حقوق و مزایای شاغلین دولتی و نیروهای مسلح و همچنین دستمزد و پاداش خدمات خارج از کشور از مشمولین مالیات می‌باشند.

۲- اشخاص حقوقی

- سازمان ها و مؤسسات دولتی که در موارد تعیین شده توسط قانون، معاف از پرداخت مالیات هستند.

- مؤسسات علمی و پژوهشی، خیریه و انجمن های علمی، فرهنگی و ورزشی که به شرطی که فعالیتشان در راستای اهداف غیرانتفاعی باشد، معاف از پرداخت مالیات هستند.

۳- معایب مالیاتی صفر برای دولت

یکی از معایب مالیاتی صفر برای دولت، کاهش درآمد دولتی است. با توجه به اینکه برخی کالاها و خدمات از پرداخت مالیات معاف هستند، می‌تواند به کاهش درآمد دولتی منجر شود. به عنوان مثال، اگر محصولات غذایی مانند نان، شیر و گوشت از پرداخت مالیات معاف باشند، دولت از درآمدی که از این کالاها می‌توانست به دست آورد، محروم خواهد شد.

تأثیر نرخ مالیاتی صفر بر رقبای تجاری

نرخ مالیاتی صفر می‌تواند به برخی شرکت‌ها در رقابت با رقبایشان، کمک کند. اگر یک شرکت تولید کننده محصولات غذایی به عنوان ضروری برای زندگی انسان، از پرداخت مالیات معاف باشد، می‌تواند توانایی رقابتی بیشتری در بازار داشود.

به عنوان مثال، اگر شرکت A تولید کننده نان، معاف از پرداخت مالیات باشد و شرکت B تولید کننده نان، مجبور به پرداخت مالیات باشد، شرکت A می‌تواند با قیمت پایین‌تری نسبت به شرکت B به فروش رسانده شده و در پیش بینی بیشتری از بازار بهره‌مند شود.

مواردی که نرخ مالیاتی صفر باید برای آن‌ها لغو شود

با توجه به اینکه نرخ مالیاتی صفر می‌تواند به کاهش درآمد دولت و ایجاد عدالت مالی در جامعه کمک کند، در برخی موارد بهتر است که این نرخ برای آن‌ها لغو شود. 

به عنوان مثال، اگر یک شرکت بزرگ غیردولتی به دلیل داشتن ارتباطات ویژه با مقامات دولتی، از پرداخت مالیات معاف باشد، این موارد باید بررسی شده و نرخ مالیاتی برای آن‌ها تعیین شود تا به کاهش درآمد دولت و ناعادلانه ‌بودن نسبت به شرکت‌های دیگر، پایان داده شود.