احصای معافیت های مالیاتی

معافیت مالیاتی به معنای عدم التزام شخص حقیقی یا حقوقی به پرداخت بخشی و یا کلیه مالیات هایی است که در قوانین و مقررات پیش بینی شده است. 

قانونگذار در قانون مالیات های مستقیم پس از توضیح انواع مختلف مالیات به بررسی نرخ مالیاتی و معافیت های مالیاتی آن بخش پرداخته است. 

پیشگفتار

معافیت مالیاتی به چه معناست؟ معافیت مالیاتی به معنای عدم التزام شخص حقیقی یا حقوقی به پرداخت بخشی و یا کلیه مالیات هایی است که در قوانین و مقررات پیش بینی شده است. 

در بسیار از کشور ها با اهداف متعدد از جمله تشویق به تولید، کمک به افراد نیازمند، تشویق به انجام فعالیت های خیریه، تشویق به فعالیت های مشاورزی و سایر موارد معافیت های مالیاتی وضع می‌شوند. در این مقاله به صورت موردی به موارد معافیت های مالیاتی اشاره می‌کنیم که در نظام حقوقی ما بیشتر این معافیت ها در قانون مالیات های مستقیم تعیین شده اند.

موارد معافیت مالیاتی

1) اعمال نرخ مالیاتی صفر برای درامد های حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی، دامداری، دام پروری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور ، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیای مراتع و جنگل ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخلیات" .(ماده 81 قانون مالیات های مستقیم)

2) اعمال نرخ صفر در صورت "سرمایه گذاری" در واحد های تولیدی، معدنی و برخی از فعالیت های خدماتی و افزایش دادن این مشوق ها اگر سرمایه گذاران خارجی نیز مشارکت نمایند. ( بند ث و ح ماده 132 ق.م.م)

3)اعمال نمودن نرخ صفر مالیاتی نسبت به درآمدی که توسط دفاتر گردشگری و زیارتی ابراز می‌شود.(بند ز ماده 132ق.م.م)

4) اعمال نرخ صفر مالیاتی در خصوص" درآمد مهد کودک ها و مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها، مدارس ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه ای، آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیر انتفاعی" بر اساس ماده 134 ق.م.م اعمال می‌شود.

5) در خصوص " درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی" که از محل نگهداری این اشخاص حاصل می‌شود، نرخ مالیاتی صفر اعمال می‌شود. (ماده 134ق.م.م)

6)  در مورد موقوفات، نذورات، کمک ها و هدایای دریافتی معافیت مالیاتی بر اساس بند الف ماده 139 ق.م.م وجود دارد.

7)  کمک ها و هدایایی توسط جمعیت حلال احمر دریافت می‌شود اعم از اینکه نقدی یا غیر نقدی باشند از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. (بند ب ماده 139 ق.م.م)

8) در مورد کمک ها و هدایایی که توسط "مدرسه های علوم اسلامی، نهاد های انقلاب اسلامی، موسسات خیریه و عام المنفعه، صندوق های پس انداز بازنشستگی، سازمان بیمه خدمات درمانی، سازمان تامین اجتماعی" و سایر مواردی که در ماده 139 ق.م.م به آنها اشاره شده است، چه نقدی باشند و چه غیرنقدی مشمول معافیت مالیاتی قرار می‌گیرند.

9)  در مورد موقوفات، کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی و همچنینی درآمد ها و عایدی هایی که ممکن است از این موارد به دست بیاید برای مثال وقف نمودن یک باغ میوه که توسط هیت های مذهبی اقلیت های دینی دریافت می‌گردد، موضوع معافیت مالیاتی بوده و این هیت ها از پرداخت مالیات در مورد اینگونه دریافتی ها معاف می‌باشند. (بند ک و تبصره 5 ماده 139 ق.م.م)

10) در مورد فعالیت های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری نرخ مالیاتی صفر بر اساس بند ل ماده 139 ق.م.م اعمال می‌گردد. البته این نوع از معافیت در تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 محدودیت هایی را در پی داشت.

11) در مورد سازمانها و موسسات وابسته به شهرداری ها در صورتی که بر اساس قانون موظف باشند که وظایف ذاتی شهرداری در امور عمومی، شهری و خدماتی را انجام دهند نرخ مالیاتی صفر اعمال می‌گردد. (ماده 280 ق.م.م) در بسیاری از پرونده های مالیاتی تشحیص دقیق" وظیفه ذاتی" شهرداری با سختی مواجه شده و موقعیت سو استفاده های فراوانی را به وجود می‌آورد. برای آشنایی بیشتر با این حوزه به چند مثال اشاره خواهیم کرد. 

مدیریت شهری: شهرداری وظیفه مدیریت شهری که شامل طراحی شهر، ساماندهی معابر و خیابان ها، تامین خدمات اماکنی مانند پارک ها، میدان ها و مساجد را برعهده دارد.

خدمات عمومی: این مورد شامل ارائه خدمات بهداشتی، آب و فاضلاب، زباله برداری،آتش نشانی و ... است.

توصیه  نهایی

همانطور که ابتدائا ذکر شد، این موارد صرفا بخش کوچکی از معافیت های مالیاتی موجود در نظام حقوقی ایران هستند که بعضا با تصویب آیین نامه های جدید تغییراتی جزئی و دقیق در حیطه شمول آنها رخ داده است. توصیه تیم حقوقی هم وکیل به خوانندگان مقاله های مالیاتی این است که حتما در صورت مواجهه با مسئله مالیاتی با متخصص این حوزه یعنی وکلایی که در حیطه مالیات از تجربه بالایی برخوردار اند مشورت نمایید.