در این نوشتار به بررسی معامله فضولی می پردازیم ما در سایت در موضوع معاملات فضولی مقالاتی به رشته تحریر در آورده ایم که می توان به مقاله های اداره فضولی مال غیر چه حکمی دارد  معامله فضولی در حقوق ایران به چه معناست  تفاوت انتقال مال غیر و معامله فضولی در چیست اشاره کنیم 

تعریف معامله فضولی

نحوه طرح دعوی تایید بطلان معامله به جهت فضولی بودن 

 گاهی اوقات پیش می آید که شخصی بدون آنکه مالک مالی باشد اقدام به فروش آن مال نماید ( این مال هر چیزی اعم از ماشین و خودرو می شود ) اصطلاحا به این معامله در عالم حقوق معامله فضولی گفته می شود و شخصی که بدون اینکه اجازه ای از جانب مالک داشته باشد ولی اقدام به فروش مال دیگری نموده است را فضول می نماند.

مثالی که در بالا بیان شد شاید برای خوانندگان غیر باور باشد که مگر می شود همچین موضوعی در عالم واقع حادث شود پاسخ بله است به طور مثال فرزند اقدام به معامله مال پدر می نماید یا فرض بر عکس آن و در میان مردم این باور غلط وجود دارد که به طور مثال اگر پدری مال فرزند خود را بفروشد این معامله صحیح می باشد ولی این اتفاق در اغلب موارد در جایی می افتاد که به طور مثال شخصی وکالت در فروش اموال خود را به دیگری داده است وای این وکالت به دلایل مختلف باطل شده است مثال موکل وکیل را عزل نموده است یا آنکه قبل از آنکه وکیل آن مالی را که برایش وکالت صادر شده بود را بفروشد توسط مالک به فروش رفته است.

نکته بسیار مهم در خصوص معامله فضولی

بسیاری از مردم فکر می کنند اگر شخصی راجع به فروش مالش به دیگری وکالت داده باشد و این وکالت بلاعزل هم باشد دیگر موکل(شخصی که وکالت داده است ) خود نمی تواند آن را مال را بفروشد در حالی که این باور به طور کلی غلط می باشد و مالک قبل از آن که وکیل آن مال را به فروش برساند می تواند خودش نیز آن مال را به فروش برساند .

حال اگر به طور مثال الف سند وکالت فروش آپارتمان خود را با سلب حق عزل وکیل برای شخص ب صادر می نماید (شخص الف وکالت در فروش به شخص ب می دهد ) سپس قبل از آنکه ب ملک را به فروش برساند الف ملک را به ج می فروشد و بعد از آن ب با توجه به وکالتی که سابقا داشته است اقدام به فروش ملک به شخص د می نماید در این فرض ج مالک ملک است ب معامل فضولی الف مالک سابق د کسی است که مال دیگری را خریده است 

در اینجا شخص ج می بایست اقدام به طرح دعوای بطلان معامله فضولی به طرفیت شخص ب و شخص د نماید چرا که ملک ابتدا به ایشان فروخته شده است 

شخص د می تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه ثمن نماید اگر ثمن معامله را به ب پرداخت نموده است علیه ایشان می بایست اقدام به طرح چنین دعوای نماید و اگر قیمت خانه ای که خریده بود بسیار بالا رفته باشد و عمل پولی که پرداخت شده بود ارزش خود را از دست داده باشد می تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه ثمن به نرخ روز با توجه به قیمت کارشناسی ملک نماید در این پروسه اگر ب اطلاع داشته باشد که الف سابقا ملک را به ج فروخته است و تعمدا این موضوع را به د منتقل ننموده است در این فرض شخص د علاوه بر طرح دعوای حقوقی که در بالا گفته شد می تواند اقدام به طرح شکایت کیفری انتقال مال غیر نیز نماید.

فرض دیگری که در این خصوص وجود دارد این است که مطابق ماده ۶۷۷ قانون مدنی وکیل در تصرفات و اقدامات خود می بایست غبطه و مصلحت موکل را رعایت کند یعنی آنکه وکیل در صورتی که اقدام به فروش ملک می نماید می بایست اقدام به تحقیق راجع به قیمت ملک نماید و می بایست ملک را به قیمت روز بفروشد نه آنکه مال موکل را حیف و میل نماید و آن را به قیمتی ارزانتر از قیمت واقعی ان بفروشد و در صورتی که مرتکب چنین رفتاری شود و مالک مدعی این باشد که وکیل ملکش را آرزان تر از قیمت واقعی آن فروخته است در این صورت معامله صورت گرفته بین وکیل و شخص ثالث فضولی بوده است چرا که وکیل از حدود اذن موکل خارج شده است و این معامله به علت فضولی بودن قابل بطلان می باشد.

حال سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که عموما در وکالتنامه های رسمی این جمله که وکیل می تواند مورد معامله را به هر قیمت و به هر شخص بفروشد چه می شود ؟

در این خصوص دو تحلیل وجود دارد 

تحلیل اول : اگر در متن وکالت آمده باشد که وکیل مورد وکالت را می تواند به هر قیمت به هر شخص بفروشد در این صورت دیگر مالک نمی تواند مدعی این موضوع شود که وکیل آن مال را ارزان فروخته است چون مالک خود این اجازه را داده است 

تحلیل دوم : حتی اگر چنین عبارتی هم در متن وکالت قید شده باشد باز هم وکیل موظف به رعایت غبطه و مصلحت موکل می باشد و رویه قضایی نیز متمایل به این نظر می باشد.

دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی معامله فضولی

دادگاهی صالح به رسیدگی در خصوص این دعوی می باشد که ملک در حوزه قضایی آن دادگاه باشد.

توصیه آخر 

انجام کار های قضایی فعالیتی است تخصصی و هر پرونده دارای نکات و پیچیدگی های خاص خود می باشد به شدت توصیه می گردد قبل از هر گونه اقدام قضایی در خصوص طرح دعوی با یک وکیل متخصص در حوزه املاک مشورت بگیرید.