قرار کفالت یا وثیقه متهم

از گذشته های دور اصطلاح وثیقه در میان عموم افراد جامعه استفاده می شود در علم حقوق خصوصی افراد برای دریافت وام و تضمین بازپرداخت اقساط آن ناچارند دراکثر مواقع وثیقه بگذارند در عالم حقوق کیفری و جرا هم وثیقه برای مواردی به کارمی رود که ترس داشته باشیم که متهم تصمیم به فرار بگیرد و متواری بشود و در این زمان است که خسارت بزه دیده جبران نشده است تدبیر قانونگذار در هر دو علم،تضمین حق مدعی خصوصی ویا همان خواهان است که در کلمه ای به نام وثیقه این هدف بروز می نماید.

ذکر قرار وثیقه در بند 9 یا همان خ ماده 217

درماده 217 همانطورکه از عنوان این پاراگراف مشخص است در قسمت خ بیان شه که یکی از موراد تامین قضایی وثیقه است که از موارد دیگر به غیر از بازداشت موقت سنگین تر است.

 وثیقه گذار در قوانین کیفری چه کسی است؟

فردی که در قانون توسط قانونگذار متهم شمرده می شود اما هنوز اطمینان به انجام جرم از طرف خود همین فرد نداریم قاضی برای تضمیمن جبران خساراتی که گریبانگیر مدعی خصوصی شده باید این نوع تامین را مشخص کند بنابراین در صورت توجه اتهام به متهم در صوت صلاحدید قاضی او باید حتما وثیقه ای معرفی کند فرقی ندارد وثیقه گذار که باشد از اشنایان متهم و یا خیر مهم این است که سند این وثیقه به نام هر که باشد او خودش این سند را گرو بگذارد.

چه اموالی می توانند وثیقه قرار گیرند؟

هر مالی که کمتر از میزان خسارت مدعی خصوصی نباشد می تواند به عنوان  وجه وثیقه  قرار گیرد معمولا ازسند زمین یا خودرو و یا سند خانه برای این کار استفاده می کنند. ماده 219 قانون ایین دادرسی کیفری گویای این مطلب است.

رابطه جرم غیرعمدی و قرار تامین وثیقه 

تبصره 3 همین قانون مورد مهمی را بیان می کند این مورد بدین شرح است که اگر جرمی که مجرم مرتکب شده است غیرعمدی باشد و از روی علم و عمد ارتکاب نیافته باشد برای ان که بزه دیده و مدعی خصوصی و یا شاکی از فرار یا پنهان شدن مجرم ضرر نبیند همه قرارهای تامین کیفری را غیر از کفالت و وثیقه می توان برای مجرم صادر کرد ولی قرار وثیقه به دلیل سنگین بودن قرار برای جرایم غیر عمدی کاربرد ندارد البته این موضوع نیاز به تشخیص مقام قضایی دارد.

قرار کفالت سنگین است یا وثیقه؟

موارد برشمرده شده در ماده 217 قانون ایین دادرسی کیفری به ترتیب از مورد سبک به سنگین هستند و کفالت از وثیقه سنگین تر و مجازات سخت تری است.

تفاوت وثیقه و کفالت

تفاوت این دو در زمان پرداخت و سپردن وجه است. در کفالت، کفیل صرف تعهد بر پرداخت وجه الکفاله بعد از این که قاضی متهم را بخواهد که کفیل حاضر کند و تحت شرایط غیر موجهی او نتواند این دستور را اجرا کند ان زمان است که وجه الکفاله باید از کفیل اخذ شود ولی در خصوص وثیقه این طور نیست وثیقه گذار باید از همان ابتدا وثیقه خودرا بگذارد و ب دست قوه قضاییه برساند در صورت کارشناسی وثیقه وتامین مبلغ خسارت که مشخص شود وثیقه از آن کم تر نیست در این صورت وثیقه او پذیرفته می شود واگر قاضی حضورمتهم را لازم بداند و وثیقه گذار نتواند او را حاضر کند در ان زمان وثیقه او ضبط می گردد و به فروش می رسد تا خسارات قانونی مدعی خصوص  جبران گردد.

پرسش های پرتکرار وثیقه یا قرار کفالت متهم

آیا درخواست صدور وثیقه از متهم پذیرفته می شود؟

در 90 درصد مواقع به دیل سنگین بودن این قرارتامین این موضوع را از متهم می پذیرند ضمن آن که متهم می تواند به جای کفیل وثیقه بگذارد در این مورد بازپرس مکلف است که این امر را قبول کند چون درجه سنگینی وثیقه از کفالت بیشتر است. بعد از قبولی وثیقه متهم می تواند هر زمان که بخواهد مجددا کفیل خود را بیاورد و به قرار ابتدایی برگردد و وثیقه را مسترد کند.

آیا وثیقه گذار می تواند درخواست کند که تصویر قرار به او داده شود؟

متن صریح ماده 223 این امر را می پذیرد در قاون بیان شده که اگر وثیقه ی وثیقه گذار قبول شود او می توانددرخواست کند که تصویر قرار را در اختیار داشته باشد

آیا بعد از صدورقرار وثیقه فورا متهم ازاد می شود؟

اگر برای متهم قرار وثیقه صادر شود تا زمان معرفی وثیقه او در بازداشت خواهد ماند ولی بعد از ان که متهم وثیقه ای معرفی نمود که مورد پذیرش قرار گرفت باید فورا ازاد شود.

آیا بازپرس می تواند درخواستد صدرو قرار وصیقه را قبول نکند؟

بله می توند دراین صورت متهم باید فغلا درزندان بماند و فرصت دارد 10 روز از تاریخی که به او اطلاع دادند نسبت به این مورد اعتراض کند.

آیا وثیقه گذار می تواند وثیقه خود را پس بگیرد؟

ماده 228 قانون ایین دادرس کیفری بیان میدارد که اگر شما برای هر متهمی وثیقه گذاشته اید فقط بعد از این که او را به مرجع صادر کننده قرار تحویل دهید می توانید وثیقه خود را پس بگیرید.

درچه مواردی وثیقه گذار باید متهم را حاضر کند؟

این مورد در ماده 229 قانون ایین دادرسی کیفری اعلام شده است در هرزمانی که این امر ضروری باشد باید متهم را حاضر کند غیراز موراد ضروری مسئولیتی به گردن وثیقه گذار نیست.

آیا متهم می تواند خود وثیقه بگذارد ؟

بله طبق ماده 230قانون فوق الذکر متهم هم می تواند از اموال خود وثیقه بگذارد دراین صورت درموارد ضروری به خود متهم ابلاغ می شود ک حاضر شود  درصورت عدم حضور بدون اثبات دلایل موجهه وثیقه او ضبط می شود و به فروش می رسد.

پرسش : اگر وثیقه گذار فقط یک خانه داشته باشد که ان را به وثیقه گذاشته است ایا مستثنیات محسوب می شود یاخیر؟

می دانید که یک خانه در صورتی که به اندازه خیلی بزرگ باشد و یا درمکانی باشد که وجود ان در ان مکانموجب گرون شدن بشود دیگر مستثنیات نیست و نیابد برای طلب فروخته شود درغیر این صورت معمولا این وثیقه از چنین فردی که هیچ مالی ندارد و خانه ومستثنیات است قبول نمی شود ولی همیشه این چنین نیست در این  شرایط اگر وثیقه گذارنتواند متهم را حاضر کند به نظر اکثر حقوقدانان تقاضای اعسار او و قسطی نمودن پذیرفته می شود

اگر وثیقه گذارفوت کند متهم را ورثه او باید حاضر کنند؟

در این مورد هم مثله مورد کفیل به 2 مرحله تقسیم می شود قبل از ضبط وثیقه و بعد از ان اگر وثیقه ضبط نشده باشد و وثیقه گذارفوت کند متهم باید وثیقه ی دیگری جورکند اما اگر بعد از دستور ضبط وثیقه فوت شده باشد باید ضبط گردد و فوت مانع نیست.

اعتراض درخصوص ضبط مبلغ وثیقه

ماده 235 این موارد را به صورت کامل بیان نموده از جمل این که موارد عذر موجه درماد 178 رخ داده باشد و متهم قادر به حضور نباشد و یا اینکه حاضر شده باشد یا او را حاضر کرده باشند و یا این که وثیقه گذار دادخواست اعسار داده باشد و این داخواست پذیرفته شود یا این که متهم فوت شده ونتوان اورا پیداکرد در این موارد به تفصیل متهم قادر به احضارنیست و عدم حضور او هم تقصیر وثیقه گذارنیست  درنتیحه ضبط وثیقه در این موارد غیرقانونی است ومی توان نسبت به ان اعتراض کند. 

اگر بعد از ضبط وثیقه متهم را بتوان حاضر کرد تکلیف چیست؟

دراین موارد مطابق ماده 236 تا یک چهارم از وثیقه سپرده شده کم می شود مابقی به وثیق گذار داده می شوداگر وثیقه گذار این مبلغ را در صندوق دادگستری بریزد از توقیف و فروش مال او جلوگیری می شود ماده 236 در تبصره اول این موضوع را اعلام می کند.