چه تفاوت هایی میان علائم تجاری و نام های تجاری وجود دارد؟

چه تفاوت هایی میان علائم تجاری و نام های تجاری وجود دارد؟

محمد رضا محمدی

چه تفاوت هایی میان علائم تجاری و نام های تجاری وجود دارد؟

زمانیکه نام تجاری با نام خانوادگی تاجر یکسان باشد ، در خصوص واگذاری گاها فرد انتقال دهنده نام خود را به عنوان جانشین به آن اضافه می کند این یکی از تفاوت هایی میان علائم تجاری و نام های تجاری می باشد. 

دنیای امروزی، دنیای است که انسان هر روزه با برند ها و علائم مختلفی روبرو میشود. نام کارخانه ها، محصولات، لوگوی خاصی که دارند، مواردی است که هر روز با آنها مواجه میشویم و در بسیاری از موارد بی اعتنا به تفاوت هایشان، آنها را همچون ضرورت دنیای مدرن میپذیریم. 

اما زمانی که اشخاص خود خلاقیت به خرج داده و این علائم و اسامی را بوجود می آورند، قضیه متفاوت میشود. اینجاست که ضرورت شناخت چنین مواردی خود را نشان میدهد.

تعریف علائم تجاری

علائم تجاری که به زبان انگلیسی، Trademark نامیده میشود در حقیقت عاملی است که منجر به تفاوت گذاری میان محصولات و خدمات تولید کنندگان مختلف میشود. 

در واقع از آنجا که در دنیای امروزه، تولید کنندگان محصولات و خدمات بسیاری را عرضه میدارند، برای تفاوت گذاری میان این محصولات، علائم تجاری ضرورت میابد.. با شناخت هدف علائم تجاری میتوان تعریف آنرا به آسانی بیان نمود:

علائم تجاری هر نشانه ای است که منجر به تمایز میان کالاها و محصولات یک بنگاه با بنگاه دیگر میشود. این نشانه میتواند هر چیزی باشد چرا که هدف تنها تمایز نهادن است. 

مثلا میتواند عدد باشد، اسم باشد،؛ تصویر باشد و...از سوی دیگر، کارکرد علائم تجاری تنها تمایز گذاری نیست بلکه این علائم نشان دهنده آن است که کالا یا خدمات توسط یک تولید کننده معتبر تولید و ارائه شده و این موارد بر عهده وی است. 

موارد علائم تجاری بسیار زیاد است مثلا علامت تجاری شرکت بی ام وی و یا علامت تجاری آئودی که چند حلقه متصل بهم است.

نکته شایان توجه راجع به علامت تجاری آن است که این علائم دارای جنبه مالی بوده و قابلیت داد و ستد را دارا میباشند.

شرایط لازم برای ثبت علامت تجاری در حقوق ایران

1) طبق قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، علائم تجاری میبایست بصری باشند .پس موارد شنیداری و رنگ و بو نمیتواند به عنوان علائم مورد استفاده قرار گیرد.

2) علائم تجاری باید حتما واجد خصیصه تمایز بخشی باشند و محصولات و تولیدات یک بنگاه را از بنگاه دیگر متمایز سازند. 

به بیان ساده تر علائم تجاری نباید گمراه کننده باشند و اشخاص را به سمت بنگاه دیگری هدایت کنند. مثلا اگر در ایران شخصی علامتی تجاری مانند یک بنگاه معروف فروش اینترنتی را داشته باشد، به دلیل آنکه چنین موردی گمراه کننده است، ثبت نخواهد شد

3) علائم تجاری نباید مانند پرچم و یا نشان های مملکتی و نظامی باشد.

4) علامت تجاری که درخواست ثبت آن میشود، نباید خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.

علائم تجاری در حقوق ایران در محدوده سرزمینی ایران، در  برابر سوءاستفاده اشخاص ثالث حمایت میشود. بدین ترتیب افراد میتوانند با دادخواست منع استفاده از علائم تجاری دیگران، از این حق خود استفاده کنند

همراهی یک وکیل آگاه و دلسوز میتواند مسیر دادخواهی
شمــــا را سریعتـر به سمت موفقیـــــت هدایــت کند

اسامی تجاری یا نام تجاری

این عنوان ترجمه ای از عبارت Trade Names  میباشد. تعریف این مورد از علائم تجاری آسانتر است. اسامی تجاری در حقیقت وظیفه تمایز بخشی به یک بنگاه و شرکت را برعهده دارد. 

یعنی اگر شخصی بخواهد یک بنگاه را از بنگاه های دیگر متمایز جلوه دهد، به اسامی تجاری متوسل شده و از این طریق تفاوت ها را عیان میسازد.

 این امر در سربرگ و مکاتبات، قراردادها و فعالیت های بانکی بنگاه مشخص میشود. مثلا اسم تجاری اپل معرف بنگاه اقتصادی است که تولید گوشی های آیفون را برعهده دارد.

در قانون ثبت اختراعات، نام تجاری اسم یا عنوانی است که مشخص کننده اشخاص حقیقی یا حقوقی است. در واقع به دلیل آنکه هر بنگاه تجاری سالها وقت برای بدست آوردن مشتری و درآمد زایی صرف میکند، روا نیست که از زحمات وی در قالب اسم تجاری حمایت نشود و این بنگاه نتواند با انتخاب یک اسم، از شهرت بنگاه خود دفاع کند. بنابراین، اسم تجاری در رابطه با بنگاه های تجاری به رسمیت شناخته شده است.

web-design

در رابطه با نام های تجاری در قانون ایران حتما موارد زیر را به یاد داشته باشید:

1) اسم یا عنوان تجاری که منجر به فریب مردم نسبت به ماهیت موسسه شود نمیتواند مورد استفاده واقع گردد( ماده 46 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری متضمن این نکته است) مثلا یک شرکت مرتبط با حمل و نقل نمیتواند اسم داده کاوان را برای خود برگزیند .

2) اسامی تجاری که انتخاب میشود، نباید مخالف با نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد مثلا اسامی که در آن الفاظ رکیک یا توهین به شخصیت های مذهبی باشد، نمیتواند به عنوان اسم تجاری انتخاب گردند.

3) اسامی تجاری برای شرکت ها الزامی است و قانونگذار خود به خود از چنین اسامی حمایت میکند. این امر را در رابطه با تاسیس شرکت ها بیان کردیم

4) استفاده از نشان های حکومتی و نظامی ممکن نیست مگر با اجازه نهاد مربوطه

 

توصیه پایانی

علائم تجاری و اسامی تجاری امری است که حاصل ذوق و سلیقه افراد است و همین امر اثبات کپی بودن و نقض حقوق را سخت میکند. حتما در این رابطه با یک وکیل متخصص در حوزه مالکیت فکری مشورت نمایید.