مالیات بر خانه های خالی و مالیات خودروهای گران قیمت

مالیات بر املاک گران قیمت، مالیات بر مستغلات مسکونی خالی و مالیات بر خودروهای گران قیمت، سه موضوع مهم در حوزه مالیات هستند که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

 مالیات بر املاک گران قیمت در ایران به عنوان یک مالیات جدید و به تازگی توسط دولت تحت عنوان "مالیات بر ارزش افزوده مسکن" معرفی شده است. در این نوع از مالیات خریداران خانه هایی که از مقدار خاصی ارزش بالاتری دارند موظف به پرداخت نرخ مالیاتی تعیین شده هستند. در این مقاله، به بررسی مختصری از این سه نوع مالیات پرداخته شده است.

مقدمه

در خصوص مالیات بر املاک و مستغلات خالی باید بیان داشت که دولت به منظور کاهش تعداد خانه خالی و تنظیم نمودن بازار مسکن، این نوع از مالیات را تنظیم نموده که در آن مالکان خانه های مسکونی خالی در صورت عدم استفاده از این خانه ها در مدت زمانی مشخص باید مالیات بپردازند. همچنین در خصوص خودروی های گران قیمت، دولت با هدفی مشابه که همان کنترل بازار این نوع خودرو ها است اقدام به تعیین نرخ مالیاتی در این خصوص نموده است. البته روند رو به رشد قیمت خانه و خودرو، نیز از دلایل تامین این اهداف می‌باشد. 

مالیات املاک گران قیمت

در ابتدا ماده 3 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 مستند قانونی اخذ این نوع مالیات بود که اظهار داشت، همه مالکان حقیقی و حقوقی نسبت به جمع ارزش املاک خود و همچنین املاک فرزندان خود که  تحت تعهد و تفکل آنها هستند مشمول مالیات سالانه قرار می‌گیرند. منظور از فراد تحت تکفل چیست؟ افرادی که توان تامین امرار معاش خود را ندارند افراد تحت نکفل محسوب می‌شوند و مسئولیت آنها در خصوص تامین معاش می‌تواند با شخص دیگری باشد. 

همچنین این ماده  املاک مسکونی و سایر املاک واقع شده در شهر ها و شهرک ها مشمول مالیات سالانه دانسته بود. اما این ماده حذف شد. در نهایت به موجب قوانین بودجه سال های 1399،1400و1401 یک کل کشور مقرراتی تنظیم شدد موجب قانون بودجه سال 1401 "واحد های مسکونی و باغ ویلاهایی که ارزش آنها با حساب کردن عرصه"مثلا زمینی که ساختمان در آن ساخته می‌شود" و اعیان"ساختمانی که در زمین ساخته می‌شود." بیش از یکصد و پنجاه میلیارد ریال باشد، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند. بدین معنا که نرخ مازاد در کسر دو هزارم ضرب می‌شود.

مالیات مستغلات مسکونی خالی

مالیات این گونه مستغلات راه دور و دراز و پرتنشی را در حوزه قانونگذاری گذرانده و دستخوش تغییرات فراوان گشته است.در نهایت مجلس شورای اسلامی در تاریخ 1399/09/05 دو حکم را در قانون اصلاح موادی از ق.م.م صادر نمود.

1) سرپرستان خانوار مکلفند از طریق خوداظهاری، اقامتگاه اصلی خانوار را در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت کنند و اگر چنین نکنند ضمانت هایی در انتظار آنها خواهد بود که در تبصره 8 ماده 169 مکرر به آنها اشاره شده است. تبصره 8 ماده 169 مکرر: " بعد از پایات مهلتی که برای خوداظهاری خانوار ها تعیین شده، دستگاه های اجرائی باید خدمات خود مانند باز کردن و افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، خدمات یارانه‌ای و خدماتی که به معیشت افراد کمک می‌نمایند، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه رانندگی، گذرنامه، ثبت‌نام کردن مدارس در منطقه ای که فرد در آنجا اقامت دارد، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را فقط با اخذ کد ملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج‌شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور امکان پذیر است. 

همچنین نهایتا ظرف مدت زمان شش‌ماه پس از لازم‌الاجراء شدن این تبصره، افرادی که خدمات عمومی ارائه می‌نمایند مثل آب، فاضلاب، برق، گاز و تلفن باید قبض های پرداخت این هزینه ها را بر اساس اطلاعاتی که در سامانه املاک و اسکان کشور، با استفاده از کدپستی یا نشانی یکتا و به نام مالک یا بهره‌بردار صادر کنند."

2) مطابق اطلاعاتی که از این سایت به دست آمده خانه هایی که به عنوان خانه خالی- هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهر های بالای یکصد هزار نفر جمعیت تحت عنوان خانه خالی شناخته می‌شود در حالی که در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از 120 روز ساکن یا کاربر نداشته باشد.- شناسایی می‌گردند را طبق ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات قرار داد.

مالیات سالانه خودرو های گران قیمت

یکی از اقدامات مهمی که اخیرا و با هدف ایجاد عدالت مالیاتی صورت گرفته اخد مالیات از کالا های گران قیمت بوده که یکی از این کالا ها خودروی گران قیمت می‌باشد. این روند نیز مانند مورد قبلی در قوانین بودجه سال 1399، 1400مورد توجه در ابتدای امر قرار گرفت و در 1401 نیز پیگیری شد.

آنچه که در قانون بودجه 1401 تعیین شده بیان می‌دارد که انواع خودروی سواری و وانت که دارای دو اتاق هستند و همچنین با شماره انتظامی شخصی در اختیار و تحت مالکیت مالکین حقیقی و حقوقی و دارای قیمت و ارزش بیش از ده میلیارد ریال مشمول مالیات سالانه خودرو می‌باشند و این نرخ ها به شرح زیر است:

1) تا میزان پانزده میلیارد ریال نسبت به مازاد ده میلیارد ریال، یک درصد " یعنی اگر خودرویی قیمت یک میلیارد و پانصد میلیون تومان است، نسبت به مازاد آن یک میلیارد تومان باید یک درصد مالیات پرداخت کند."

2) تا مبلغ سی میلیارد ریال نسبت به مازاد پانزده میلیارد ریال، دو درصد" بدین صورت که اگر خودرویی تا 3 میلیارد تومان قیمت دارد، نسبت به مازاد یک میلیارد و پانصد میلیون تومان مشمول دو درصد مالیات می‌گردد."

3) تا مبلغ چهل و پنج میلیارد ریال نسبت به مازاد سی میلیارد ریال، سه درصد" یعنی اگر قیمت خودرویی تا چهار میلیارد و پانصد میلیون تومان است، نسبت به مازاد سه میلیارد تومان باید سه درصد مالیات دهد."

4) نسبت به مازاد چهل و پنج میلیارد ریال، چهار درصد" اگر قیمت خودرویی بالای چهار میلیارد و پانصد میلیون تومان است باید نسبت به مازاد، چهار درصد مالیات دهد."

توصیه پایانی

قوانین مالیتی می‌توانند پیچیده و دشوار باشند و تقسیر آنها نیازمند فردی باشد که به صورت آکادمیک در دانشگاه با این قوانین درگیر بوده و همچنین در عالم عمل نیز با موارد این چنینی برخورد داشته و تجربه کسب نموده باشد.

 همچنین در مواردی که موضوعات پرونده املاک و خودرو های گران قیمت است، منطقی است که با مشورت با افراد صلاحیت دار از اموال خود محافظت نماییم. توصیه تیم حقوقی هم وکیل مشاورین حقوقی و وکلای مالیاتی می‌باشند.