هیئت موضوع ماده 216 قانون مالیات های مستقیم

قوانین و مقررات مالیاتی کشور ها یکی از مهمترین بخش های قوانین را به خود اختصاص می‌دهند. همانطور که می‌دانید، یکی از مهمترین منابع تامین درآمد دولت ها دریافت مالیات می‌باشد. دولت ها بر اساس مالیاتی که از اقشار مختلف و طبق قانون دریافت می‌نمایند، باید اقدام به تامین رفاه عمومی و توزیع عادلانه ثروت کنند. همانطور که مشاهده می‌گردد اهداف اخذ مالیات برای کشور بسیار مهم است. 

دستیابی به این اهداف بدون داشتن یک نظام دادرسی مالیاتی که بر اساس اصول دادرسی تنظیم شده باشند، دور از ذهن به نظر می‌رسد. بنابراین قانونگذار سعی نموده در خلال تعیین و تکلیف قانون و مقررات مراجع دادرسی مورد نیاز را نیز پیش بینی نماید. 

هیئت موضوع ماده 216 ق.م.م

در صورتی که مبلغ مالیات بر اساس مقررات مربوطه قطعیت یابد، مرحله بعدی مرحله اجرایی است. حال اگر اختلافات مالیاتی نه در مرحله های قبلی، بلکه در مرحله اقدامات اجرایی صورت بگیرد، هیئت موضوع ماده 216 است که صلاحیت رسیدگی نمودن به این اختلافات را داراست. قانون برای این هیئت صلاحیت های متعددی در نظر گرفته است به آنها اشاره خواهیم کرد.

صلاحیت های هیئت موضوع ماده 216

صلاحیت اول: در ابتدای ماده 216 بیان شده که، اگه در جریان اقدامات اجرایی در مورد مطالبات دولت، اختلافاتی اتفاق بیوفتد، و این مطالبات دولت بر اساس مقررات اجرایی مالیات ها قابل وصول باشند، این هیئت به اختلافات رسیدگی خواهد کرد. منظور از مطالبات دولت در این ماده چیست؟ به برخی از این موارد اشاره می‌شود.

 ابتدا باید گفت منظور از مطالبه همان طلب و اموالی است که یک شخص نزد شخص دیگر دارد و از آن شخص طلبکار است.

الف) مطالباتی که در ماده 48 قانون محاسبات عمومی یه آنها اشاره شده است: اگر وزارتخانه ها و موسسات دولتی از اشخاص مطالباتی داشته باشند و بر اساس احکام و اسناد به قطعیت رسیده باشد که دولت دارای حق بوده است، بر اساس مقررات اجرایی قانون مالیات های مستقیم، این مطالبات قابلیت وصول خواهند داشت. همچنین ماده 216 دارای یک آیین نامه اجرایی می‌باشد که در ماده 62 این آیین نامه بیان شده که، مقرر ات این آیین نامه در مورد افرادی که بر اساس ماده 48 بدهکار شناخته شده اند نیز وجود دارد.

ب) مطالباتی که در ماده 41 قانون مالیات بر ارزش افزوده آمده است: دولت این اجازه را دارد که وقتی فرد مسافری از مرز هوایی کشور خارج می‌شود، مبلغ دویست و پنجاه هزار ریال و اگر مسافری از مرز دریایی و زمینی خارج می‌گردد، مبلغ پنجاه هزار ریال از آنها اخد نماید. این مبلغ به خزانه داری کل کشور واریز می‌گردد.

صلاحیت دوم: تبصره اول ماده 216 بیان می‌دارد که اگر شکایتی صورت بگیرد و این شکایت بیانگر این مسئله باشد که اخذ و وصول مالیات قبل از قطعیت رای یا تصمیم، به اجرا در آمده است، این مسئله مغایر و خلاف قانون می‌باشد. 

در ادامه، اگر هیئت حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد بداند، اولا اجراییه را با رای خود باطل می‌نماید و دوما اگر لازم بود، قرار صادر نموده و یا درآمد مشمول مالیات مودی را بررسی و رای صادر می‌کند. رای هیئت حل اختلاف در این مورد قطعی خواهد بود. بنابراین شکایت از جهت "وصول و اخذ مالیات قبل از قطعیت" در هیئت ماده 216 به عمل خواهد آمد.

صلاحیت سوم: صلاحیتی که تبصره 2 ماده 216 برای این هیئت در نظر گرفته این است که، در مواردی که شکایتی صورت می‌گیرد و موضوع آن شکایت، غیر قانونی بودن مطالبه مالیات های غیر مستقیم باشد، در این هیئت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. 

بنابراین توجه داشته باشید که در تمام مالیات های غیر مستقیم، اگر شکایتی در حوزه این موضوع صورت گرفت باید توسط این هیئت بررسی گردد. اما دو مورد در این تبصره به عنوان استثنا ذکر شده اند که شامل، 1/ جرایم قاچاق در مورد اموال دولت که عایداتی برای دولت دارند، و بهایی که مال قاچاق داشته و از بین رفته است. 2/ در مورد آن بخش از مالیات های غیر مستقیم که مقررات مخصوص به خود را دارد و مراجع خاصی نیز برای آنها در قانون پیش بینی شده است.

توصیه  پایانی 

پیچیدگی مقررات مالیاتی با موضوع همین مقاله هم برای خواننده روشن می‌گردد. بنابراین توصیه می‌شود حتما در کنار مطالعات خود در این زمینه با مشاورین حقوقی مسلط به مباحث حقوقی و مالیاتی نیز مشورت نمایید.