آرای صادره در دادرسی مالیاتی

دادرسی مالیاتی، با بقیه انواع دادرسی ها دارای تفاوت ها و شباهت هایی می‌باشد. برای مثال  نکته اصلی این نوع از دادرسی این است که بر اساس اصول دادرسی که در قانون آیین دادرسی به آنها اشاره شده صورت می‌پذیرد اما به واسطه "مالیاتی بودن" آن متفاوت می‌گردد. منظور از اصول دادرسی مواردی مانند حق دفاع دو طرف دعوا با دسترسی داشتن به امکانات برابر، حق بهره مند شدن از دادرسی به دور از پیش‌داوری می‌باشد. 

بدین معنا که افرادی که دعوایی در مراجع قضایی مطرح می‌کنند باید از اینکه رای توسط افرادی صادر شده که دارای استقلال و بی طرفی تمام هستند اطمینان داشته باشد. 

آرای صادره در دادرسی مالیاتی

آرای صادره در دادرسی های مالیاتی شامل چند قسمت می باشد که هریک را توضیح خواهیم داد .

1) رای رد برگ تشخیص/ مطالبه و رفع تعرض از مودی یا پرداخت کننده مالیات

2) درخواست استرداد مالیات

3) توقف نمودن عملیات اجرایی وصول مالیات

4) قرار تامین مالیات

5) قرار اناطه مالیاتی

6) قرار کارشناسی توسط کارشناس رسمی دادگستری

1) رای رد برگ تشخیص، مطالبه و رفع تعرض از مودی یا پرداخت کننده مالیات

این رای در چه مواردی صادر می‌گردد؟ اگر  اولا در طول روند دادرسی مشخص شود که نباید برگ شخیص صادر می‌شده اما صادر شده، دوما اگر برگ تشخیص مالیات باید صادر می‌شده اما به نام مودی یا پرداخت کننده واقعی مالیات صادر نشده این رای صادر می‌گردد. (بند 42 دستور العمل دادرسی مالیاتی)

2) درخواست استرداد مالیات

اگر مودی مالیات درخواست استرداد مالیات خود را نماید و اداره امور مالیاتی این درخواست مودی را مطابق با قانون و نتیجتا مورد قبول نداند، ظرف مدت زمان سی روزه از تاریخی که این اداره نظر خود را اعلام نموده است، مودی این امکان را دارد که از هیئت حل اختلاف مالیاتی بخواهد تا به این درخواست او رسیدگی نمایند. ماده 243 ق.م.م به این موضوع اشاره دارد.

3) توقف نمودن عملیات اجرایی وصول مالیات

همانگونه که از نام این رای پیداست، در حالتی صادر می‌گردد که بنا بر دلیلی که بدان اشاره خواهیم کرد اجرای عملیاتی که در طی مالیات از پرداخت کننده مالیات وصول می‌شود، متوقف می‌گردد. مااده 216 قانون مالیات های مستقیم بیان می‌دارد که، اگر شکایت مودی مالیات در مورد این مسئله باشد که فرایند وصول و اخذ مالیات در حالتی شروع شده که هنوز رای وصول مالیات که توسط مرجع صالح صادر شده قطعی نشده است، اگر هیئت اختلافات مالیانی این شکایت مودی را به جا و مطابق با قوانین تشخیص دهد، رای به بطلان اجراییه را صادر می‌کند و اگر لازم به صدور رای دیگری نیز باشد اقدام به همین کار می‌نماید.

4) قرار تامین مالیات

بند 26 دستور العمل دادرسی مالیاتی مقرر می‌دارد که در حالات و مواقعی که هنوز مالیات پرداختی مودی قطعی نشده است و یا اگر قطعی شده عملیات اجرایی آن طی نشده است اگر ترس از این باشد که ممکن است مودی به قصد فرار کردن از پرداخت مالیات اموال خودش را تفریط و تلف کند، اداره امور مالیاتی وظیفه دارد دلایل کافی را به هیئت حل اختلاف مالیاتی تسلیم کند و صدور قرار تامین مالیات را بخواهد.

5) قرار اناطه مالیاتی

بر اساس بند 25 دستور العمل دادرسی مالیاتی، در مواقعی که رسیدگی نمودن به اعتراض مودی مالیاتی در گرو و مقید و منوط به رسیدگی نمودن به پرونده مالیاتی دیگری باشد، هیئت حل اختلاف مالیاتی این امکان را دارد که قرار رسیدگی و تجدید وقت صادر کند و رسیدگی نمودن به اعتراض پرداخت کننده مالیات را به زمانی موکول کند که کارشناس نظر خویش را در مورد اعتراض مودی صادر نموده باشد. اگر رسیدگی نمودن به اعتراض مودی نیازمند اثبات شدن ادعایی در صلاحیت یک مرجع دیگر باشد، تا زمانی که مرجع صالح تصمیم نهایی خود را بگیرد رسیدگی به اختلاف متوقف می‌گردد. در این حالت وظیف مودی مالیاتی این است که ظرف مدت زمان یک ماهه جهت اثبات این ادعا در مرجعی که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد، طرح دعوا کند. پس از طرح دعوا باید رسید آن دعوا را تسلیم به دبیرخانه هیئت حل اختلاف مالیاتی نماید. اگر مودی مالیاتی به این وظیفه عمل نکند این هیئت یک قرار صادر می‌کند و در آن به خواسته مودی رسیدگی شده و رای لازم را صادر می‌کند.

6) قرار کارشناسی توسط کارشناس رسمی دادگستری

بند44 دستور العمل دادرسی مالیاتی در این مورد مقرر می‌دارد، در حالتی که پرداخت کننده مالیات به چگونگی ارزیابی دارایی ها توسط واحد مالیاتی مربوطه اعتراضی داشته باشد، می‌تواند بر اساس فرم مربوطه به هیئت های حل اختلاف مالیاتی اعتراض نماید و درخواست کند که از خدمات کارشناس رسمی دادگستری بهره مند شود. مودی مالیاتی همچنین باید اعلام کند که هزینه این کارشناسی را صادر می‌کند.

توصیه پایانی

در نهایت باید توجه داشت که موارد مذکور در این مقاله تنها بخشی از آرای صادره از مراجع مالیاتی می‌باشند که همین آرا نیز پیچیدگی های خاص خود را دارند، پس توصیه می‌شود اگر در این حوزه سوالی دارید با مشاورین حقوقی مالیاتی خبره، مشورت نمایید.