شرایط لازم برای ثبت اختراعات و علائم تجاری

علائم تجاری و اختراعات بشری گرچه محصول فکر و ایده افراد است اما برای آنکه از جانب جامعه و سایر اشخاص به آن تعرضی صورت نگیرد، مستلزم ثبت و حمایت قانونگذار است. 

در واقع میتوان اینگونه گفت که این دستاورد های فکری گرچه حاصل نبوغ بشری است اما بدون دخالت قانونگذار در معرض تعدی و تجاوز دیگران قرار خواهد گرفت. در حقیقت، مقنن از طریق شناسایی حقوق قانونی برای مخترع که وفق ماده 15 قانون سال 1386 بهره‌برداری از اختراع ثبت شده به صورت انحصاری به مدت بیست سال می باشد، اقدام به ایجاد انگیزه در افراد نموده است تا از این طریق، جامعه شاهد اختراعات جدید، دارای گام ابتکاری و کاربرد صنعتی باشد. علاوه بر این، مقنن با پیش بینی مواردی که به نوعی تعرض به حقوق مخترم شناخته می‌شوند، موارد نقض حق اختراع و ضمانت اجرای قانونی چنین رفتاری را نیز مشخص نموده است.لذا برای جلوگیری از چنین مواردی، آشنایی با سیستم ثبت اختراعات و علائم تجاری میتواند برای افراد بسیار حائز اهمیت باشد.

تعریف اختراع

همه ما در زندگانی خود نام مخترعان زیادی را شنیده ایم. ادیسون، گراهام بل، برادران رایت و... تنها بخشی از این لیست را تشکیل میدهند. آشنایی ما با چنین مخترعانی، منجر به آن میشود که تعریف اختراع خیلی سخت نباشد: اختراع پدیده ای جدید و  منحصر بفرد است ک در نتیجه تلاش های فکری افراد عینیت یافته و قابلیت انبوه سازی را داراست. 

مثلا هواپیما پدیده ای منحصر بفرد و تازه بود که قابلیت انبوه سازی را داشت و به دست برادران رایت اختراع گردید. حال که این پدیده عینیت یافته محقق شد، به پاس زحمات مخترع و اجازه تولید انبوه آن محصول، قانونگذار به محقق این حق را میدهد که در یک قلمرو مشخصی، بهره برداری از آن محصول در اختیار وی باشد. این مورد را حق اختراع گویند. یعنی حق مخترع بر اعطای امتیاز بهره برداری از محصول و طرح دعوا علیه کسانی که این حق را نقض کنند. لازم به ذکر است که این حق مالی تلقی میشود. 

در مجموع، با ملحوظ داشتن ماده ۱ قانون قبت اختراعات سال ۱۳۸۶ می توان گفت «اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار «فرآیند» (به معنای روش و شیوه) یا «فرآورده‌» (به معنای محصول) خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را دریک حرفه‌، فن‌، فناوری‌، صنعت و مانند آنها حل می‌نماید» البته به صراحت ماده ۲ همان قانون، منظور از صنعت‌، معنای وسیع آن، بوده و شامل مواردی همچون صنایع‌ دستی‌، صنعت گردشگری، صنعت ورزش، صنعت سینما، صنعت توریسم، کشاورزی‌، ماهیگیری و حتی خدمات نیز می‌شود.

سیستم ثبت اختراع چگونه است ؟

این سیستم در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری بیان شده است. برای ثبت هر اختراعی دو گونه شروط لازم است:

شروط ماهوی و شروط شکلی اختراع

در مجموع یک اختراع باید واجد شروط ماهوی و شکلی باشد. شروط ماهوی خود به شروط ماهوی سلبی و شروط ماهوی ایجابی قابل تقسیم است. لذا در وهله نخست، شروط ماهوی ایجابی که عبارتند از تازگی، داشتن گام ابتکاری و کاربرد صنعتی مورد بررسی قرار گرفته و سپس، شروط ماهوی سلبی مورد مداقه قرار می‌گیرد و نهایتا، شروط شکلی ثبت اختراع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شروط ماهوی ایجابی

منظور از شروط ماهوی ایجابی، شروطی هستند که اختراع باید دارای این شروط و ویژگی‌ها باشد که عبارتند از:

1) تازگی یا نو بودن اختراع ( یعنی قبل از آن، کسی آن فرآورده یا فرآیند را بوجود نیاورده باشد).

2)کاربرد صنعتی داشته باشد؛ بدین معنا که در هر یک از صنایع (در معنای گسترده آن) همچون صنایع‌ دستی‌، صنعت گردشگری، صنعت ورزش، صنعت سینما، صنعت توریسم، کشاورزی‌، ماهیگیری و حتی خدمات قابل بکارگیری باشد و مشکلی را در آن عرصه حل نماید.

3) داشتن گام ابتکاری؛ بدین معنا که دستیابی  به آن فرآورده یا فرآیند برای فرد متعارف بدیهی، معلوم و آشکار نباشد.  

شروط سلبی حق اختراع

بر عکس شروط ماهوی ایجابی حق اختراع، شروط ماهوی سلبی حق اختراع مجموعه شروطی هستند که یک اختراع در راستای کسب حمایت‌های قانونی نباید واجد هیچ یک از آنها باشد. در حقیقت، شروط پیش گفته، موارد و جهاتی هستند که موجب می‌شوند یک ابتکار مشمول ممنوعیت‌های قانونی شده و ثبت آن با مانع مواجه شود. وفق ماده ۴ قانون، این موارد عبارتند از:

«‎‎‎الف - کشفیات‌، نظریه‌های علمی‌، روشهای ریاضی و آثار هنری‌»؛

« ‎‎‎ب - طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی‌»؛

« ‎‎‎ج - روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان‌» (البته این بند شامل فرآورده‌های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی‌شود.)؛

 «‎‎‎د - منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها»؛

‎‎‎«هـ - آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد. فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه‌ای از جهان ازطریق انتشار کتبی یا شفاهی یا ازطریق استفاده عملی و یا هرطریق دیگر، قبل از تقاضا و یا درموارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع‌، افشاء شده باشد. ‎‎‎درصورتی که افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاریخ تقاضا یا درموارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود»؛

«و - اختراعاتی که بهره‌برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق‌حسنه باشد.»

شرایط شکلی ثبت اختراع

ثبت اختراع منوط به تنظیم یک اظهارنامه ثبت اختراع است که میبایست به مرجع ثبت اختراعات (اداره مالکیت معنوی واقع در تهران) تقدیم شود. تاریخ تسلیم این اظهارنامه مهم است چرا که از این تاریخ مخترع 20 سال حق انحصاری بهره برداری از اثر را داراست. وفق ماده ۶ قانون،‎‎‎در تنظیم و تسلیم اظهارنامه باید موارد زیر رعایت شود:

« ‎‎‎الف - نام و سایر اطلاعات لازم درخصوص متقاضی‌، مخترع و نماینده قانونی او، درصورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود»؛

 «‎‎‎ب - در مواقعی که متقاضی شخص مخترع نیست‌، مدارک دال بر سمت قانونی وی همراه اظهارنامه تحویل گردد»؛

« ‎‎‎ج - ادعای مذکور در اظهارنامه‌، گویا و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرائی برای اختراع ارائه کند. خلاصه توصیف فقط به منظور ارائه اطلاعات فنی است و نمی‌توان برای تفسیر محدوده حمایت به آن استناد کرد»؛

لذا به طور خلاصه، موارد مندرج در اظهارنامه شامل اسم و فامیل مخترع، تابعیت وی ، مشخصات شغلی و شناسایی، نشانی وی و درصد مالکیتش میباشد. لازم به ذکر است که امکان اخذ ورقه ثبت اختراع به صورت اشتراکی؛ یعنی در صورتی که مخترعین چند نفر باشند نیز وجود دارد. ویژگی ابتکاری اختراع نیز باید در برگه قید گردد و خلاصه ای از اختراع شامل اطلاعات فنی و وضعیت موجود باید مشخص شود. همچنین باید مشکلی که در صنعت وجود داشته و راه حلی که اختراع بدان دست یافته به نحو مشخصی در برگه بیان شود. لازم به ذکر است که برای احراز شرایط ماهوی اختراع (ابتکاری بودن و نو بودن و کاربرد صنعتی) میتوان مرجعی را معرفی نمود. مثلا اگر اختراع در حوزه فضای مجازی است میتوان از مراجع مربوط به این فضا خواست که این ویژگی ها را تایید نمایند. پس از بررسی، با پرداخت هزینه ثبت اختراع، به وی گواهی ثبت اختراع داده شده و این اختراع نیز به اطلاع عموم خواهد رسید.

جهات قانونی ابطال گواهینامه ثبت اختراع

اختراع نبودن موضوع

به موجب قوانین و مقررات کنونی، «اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای نخستین بار فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه کرده و مشکلی را دریک حرفه‌، فن‌، فناوری‌، صنعت و مانند آنها حل ‌نماید». لذا اختراع مورد ادعا حتما باید در قالب فرآورده (یا همان محصول) و یا فرآیند (یا شیوه و روشی نظیر شیوه تولید یک فرآورده که تا کنون در جهان شناسایی نشده است)

شایسته ذکر است که فرآورده یا فرآیند بودن شروط ایجابی تلقی شده و اختراع پذیری یک موضوع را تعیین می‌کنند. با این وجود، در نظام ثبت اختراعات شروط ایجابی هم وجود دارند که موضوع نباید مشمول آن ها باشد .چنین شروطی رد قوانین کشور ها با عنوان استثنائات ثبت اختراع تلقی شده و یک اختراع مورد ادعا نباید مشمول آن ها باشد  که بر اساس آن

الف) کشفیات‌، نظریه‌های علمی‌، روشهای ریاضی و آثار هنری‌

ب) طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی 

ج)تشخیص و معالجه بیماری های انسان و حیوان 

د)منابع ژنتیک و اجزاءژنتیک تشکیل دهنده آن ها و همچنین فرآیند های بیولوژیک تولید آن ها 

ه) روش های جراحی و درمانی اگر چه فی نفسه اختراع هستند لیکن از حیطه اختراعات قابل ثبت استثناء شده است 

قابلیت پیش  بینی اختراع مورد ادعا یا جدید نبودن (فقدان شرط تازگی)

بدین معنا که اختراع مورد ادعا نباید پیش از تاریخ ثبت اظهار نامه ثبت اختراع، در هیچ جای جهان به طریقی افشاء شده یا در اختیار و دسترس افراد قرار گرفته باشد. در غیر این صورت موضوع با ایراد فقدان شرط تازگی مواجه بوده و امکان ثبت آن به عنوان اختراع وجود ندارد. با عنایت به مطالبی که عنوان شد، جدید نبودن اختراع مورد ادعا یا موضوعی که به عنوان اختراع به ثبت رسیده است از جهات ابطال به شمار می آید

بدیهی نبودن اختراع مورد ادعا یا داشتن گام ابتکاری

پس از ارزیابی و احراز شرط تازگی باید مشخص شود که آیا اختراع مورد ادعا برای فرد ماهر بدیهی است یا خیر. توضیح اینکه ممکن است موضوعی واجد شرط جدید بودن باشد لیکن برای فرد ماهر در آن فن یا رسته، بدهی و واضح باشد. در چنین مواردی اختراع مورد ادعا علیرغم داشتن شرط تازگی، به دلیل ابتکاری نبودن غیر قابل ثبت است و چنانچه که بدون توجه به مسائل مربوطه به ثبت رسیده است از جهات ابطال می باشد

بدیهی نبودن اختراع مورد ادعا یا داشتن گام ابتکاری

لذا چنانچه اختراع مورد ادعا یا ادعایی که به ثبت رسیده باشد، به جای اینکه یک فرآورده یا فرآیند علمی باشد، یه پدیده نظری صرف باشد قابل ثبت نیست و در صورت ثبت،امکان ابطال گواهینامه ثبت اختراع آن وجود دارد.لذا چنانچه اختراع مورد ادعا یا ادعایی که به ثبت رسیده باشد، به جای اینکه یک فرآورده یا فرآیند علمی باشد، یه پدیده نظری صرف باشد قابل ثبت نیست و در صورت ثبت،امکان ابطال گواهینامه ثبت اختراع آن وجود دارد.

 عدم افشای کافی اختراع

در مجموع، اختراع مورد ادعا در اظهارنامه‌، باید گویا و مختصر بوده و با «توصیف» همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرائی برای اختراع ارائه کند. لذا در صورتی که اختراع مورد ادعا فاقد ویژگی افشای کافی و کامل باشد و فرد با مهارت عادی نتواند با مطالعه اظهارنامه، اختراع عملی سازداختراع باطل است یا به این جهت می توان آن را ابطال نمود

 ثبت یا تحصیل همراه با سوءنیت یا تقلب گواهینامه ثبت اختراع: به ویژه در صورتی که متقاضی ثبت، مخترع، نمایند یا قائم مقام قانونی وی نباشد

در صورتی که شخصی به طور غیر قانونی موضوع متعلق به شخص دیگر را که به طور بالقوه یا بالفعل امکان ثبت آن به عنوان اختراع وجود دارد از طریق سرقت یا رفتارهای غیر قانونی مشابه به دست آورد و به نام خود ثبت کند، مخترع واقعی می‌تواند به این علت درخواست ابطال گواهی نامه ثبت اختراع را نماید 

سیستم ثبت علائم تجاری

در مقاله "تفاوت علائم تجاری و نام تجاری" اشاره کردیم که علائم تجاری به منظور ایجاد تمایز میان محصولات و خدمات یک بنگاه از محصول یا خدمات رقبا یا سایر بنگاه‌ها بکار میروند و باعث تمایز بخشی میان کالاها و خدمات میشوند. در این قسمت از مقاله قصد داریم که چگونگی ثبت علائم تجاری را بررسی نماییم.

شرایط ماهوی لازم برای ثبت علائم تجاری

در مجموع می‌توان گفت یک نشان برای اینکه قابلیت ثبت داشته باشد باید واجد یکسری ویژگی‌ها باشد (شروط ایجابی) و در عین حال، نباید متضمن برخی از ویژگی‌ها (شروط سلبی) باشد که هر کدام از شروط پیش گفته به تفکیک در ادامه بررسی می‌شود.

شروط ایجابی

 شروط ایجابی را می‌توان در بصری بودن و تمایزبخشی یک علامت یا نشان خلاصه نمود.

در رابطه با قابلیت ثبت، نشان یا علامت مورد نظر حتما باید نشانه بصری، نظیر رنگ، شکل، نوشته یا ترکیبی از موارد پیش گفته باشد و بر خلاف کشورهایی نظیر آمریکا و اتحادیه اروپا که مواردی نظیر رایحه یا صدا قابل ثبت است، در ایران موارد پیش گفته که به علائم تجاری غیر سنتی شهرت دارند، قابل ثبت نیستند؛

علاوه بر این، علامت مورد نظر حتما باید دارای ویژگی تمایز بخشی بوده و  موجب ایجاد تمایز میان کالاها و خدمات یک بنگاه  از کالاها و خدمات بنگاه‌های دیگر شود. 

شروط سلبی

با عنایت به ماده ۳۲ قانون سال ۱۳۸۶ می‌توان شروط سلبی را شامل موارد و مصادیق زیر دانست:

«(۱) همانطور که عنوان شد، یک علامت برای اینکه قابل ثبت باشد، باید واجد ویژگی تمایزبخشی باشد؛ لذا چنانچه علامتی که تقاضای قبت آن به عمل آمده است نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد، قابل ثبت نیست؛

(۲) ‎‎‎نشان یا علامتی که تقاضای ثبت آن به عمل آمده است، نباید خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد؛ برای مثال علامت نباید متضمن تصویر برهنگی، کلمات و جمله مستهجن یا نژاد پرستانه باشد، در غیر این صورت قابل ثبت به شمار نمی‌آید.

(۳) ‎‎‎مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدأ جغرافیایی (محل تولید کالا یا ارائه خدمات) کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند. ‎‎‎

(۴) عین یا تقلید نشان نظامی‌، پرچم‌، یا سایر نشانهای مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمانهای بین‌الدولی یا سازمانهایی که تحت کنوانسیونهای بین‌المللی تأسیس شده‌اند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذی‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود. 

(۵) ‎‎‎عین یا به طرز گمراه کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است‌. در واقع علامت تجاری نباید عین یا به طرز گمراه کننده‌ای شبیه علامت تجاری ثبت شده بنگاه دیگر باشد و گرنه مصرف کننده را راجع به بنگاه اقتصادی تولید کننده آن؛ یا به تعبیر دیگر، منشا تولید کالا یا خدمات  به شک و تردید می اندازد؛ برای نمونه مصرف کننده به دلیل شباهت چنین تصور می‌کند که کالا توسط بنگاه الف تولید شده و کیفیت بالایی دارد در حالی که در حقیقت کالا توسط بنگاه ب تولید شده و کیفیت نازلتری را داراست.

‎‎‎(۶) عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیر مشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفاً میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد. ‎‎‎ لذا علامت مورد نظر نباید با یک علامت مشهور غیر مرتبط با آن صنعت مشابه باشد مثلا علامت بی ام وی نمیتواند برای یک پفک استفاده شود ولو در صنعت جداگانه ای ( خوراکی) مورد استفاده واقع شود. در حقیقت، علائم تجاری مشهور، علائم تجاری هستند که شهرت آنها جهانی بوده و حتی اگر در کشوری ثبت نشده باشند، همچنان از حمایت‌های قانونی سود برده و اشخاص نمی‌توانند عین یا مشابه آن علامت را حتی برای طبقات کالا یا خدمات دیگر ثبت کنند. برای مثال، اگر چه علامت تجاری بنز در آلمان ثبت شده و تا کنون در ایران مورد ثبت قرار نگرفته است، لیکن به دلیل شهرت تجاری این برند، اشخاص ایرانی نمی‌توانند عین یا مشابه این علامت را، حتی در طبقات کالا یا خدمات غیر مرتبطی نظیر، خوراک یا پوشاک در ایران به ثبت برسانند. به این دلیل گفته می‌شود که علائم تجاری مشهور از حمایت مضاعف برخوردار بوده و حتی بدون ثبت در سایر کشورها نیز از حمایت قانونی برخوردار هستند.

(۷) عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به‌لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.»

شرایط شکلی لازم برای ثبت علامت تجاری

متقاضی باید به پورتال مرکز مالکیت معنوی مراجعه کرده و سپس یک اظهارنامه را ثبت کند. در این اظهارنامه موارد زیر درج میگردد:

حقیقی یا حقوقی بودن مالک

مشخصات شناسایی ( اسم و شماره شناسنامه، نام پدر و...)

مشخصات شغلی 

نشانی و اطلاعاتی که برای تماس با متقاضی لازم است.

اگر مالکیت متعدد باشند، مشخصات همه درج خواهد گردید.

لازم به ذکر است که اظهارنامه میتواند از طریق یک وکیل ارائه شود.

در مرحله بعد، متقاضی طبقه کالاها و خدمات را انتخاب خواهد نمود تا این علامت با موردی در آن طبقه مشابهت نداشته باشد( مثلا طبقه مواد شیمیایی یا طبقه مواد دارویی و..).

در مرحله آخر باید علامت توصیف شود. سایز فونت و شکل آن و رنگ های بکار رفته در آن و.. باید در علامت ذکر گردد.

در ضمائم نیز باید مدارک مثبته هویتی اصیل یا مدارکی که نشانگر نمایندگی از جانب دیگری است ارائه شود. پس از بررسی و رفع نقص، علامت با پرداخت هزینه های مربوطه که در سایت مشخص شده است، در روزنامه رسمی منتشر خواهند گردید.

در مجموع، اظهارنامه ثبت‌ علامت تجاری باید به همراه نمونه علامت و فهرست کالاها یا خدماتی که ثبت علامت برای آنها درخواست شده به اداره مالکیت صنعتی تسلیم می‌شود که در حال حاضر تمام این فرایند به صورت برخط (آنلاین) و از طریق وبسایت اداره مالکیت معنوی قابل انجام می‌باشد.

چنانچه اداره مزبور از طریق کارشناسان ارزیاب احراز نماید دهد که شرایط و الزامات  قانونی رعایت شده است و علامتی که تقاضای ثبت آن به عمل آمده است با ضوابط و سنجه‌های قانونی منطبق است، علامت را ثبت کرده و آگهی مربوط به ثبت آن را منتشر و گواهینامه ثبت را به ‌نام متقاضی صادر می‌شود.

‎‎‎پس از ثبت علامت و اخذ گواهی ثبت علامت، مدت اعتبار این گواهی ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت می‌باشد که این مدت با درخواست مالک آن برای دوره‌های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه‌های قانونی قابلیت تمدید دارد. 

لازم به ذکر است که حقوق ناشی از ثبت علامت‌ شامل موارد زیر است‌: 

‎‎‎(۱) استفاده از  علامتی که در ایران مورد ثبت واقع شده ، توسط هر شخصی غیر از مالک آن، منوط به موافقت مالک علامت است.

 ‎‎(۲) مالک علامت ثبت شده این حق را دارد تا علیه هر شخصی که بدون موافقت او از علامت استفاده کرده است و یا شخصی که مرتکب عملی شود که  منتهی به تعرض و تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت تلقی شود، در دادگاه طرح دعوی کند.

در مقاله شرایط لازم برای ثبت اختراعات و علائم تجاری به طور مفصل به این موضوع پرداخته شده است.

امکان ابطال علامتی که بدون رعایت شرایط قانونی مورد ثبت قرار گرفته است

در مجموع، هر شخصی که «ذی‌نفع» به شمار آید، می‌تواند ابطال ثبت علامتی که بدون رعایت شرایط قانونی که در بالا توضیح داده شد، مورد ثبت قرار گرفته است را  از دادگاه درخواست نماید. در حقیقت به محض اینکه علامتی مورد ثبت قرار گرفت و گواهی ثبت آن صادر شد، چنین فرض می‌شود که علامت مورد نظر با شروط قانونی منطبق بوده، این موضوع به درستی توسط کارشناسان ارزیاب اداره مالکیت معنوی احراز شده و به طور کلی، فرایند ارزیابی، ثبت و صدور گواهی علامت به درستی انجام یافته است. در مقابل، چنانچه شخصی ادعا نماید که علامت مورد نظر به اشتباه و بدون رعایت و انطباق با شروط قانونی به ثبت رسیده است، به ادعای او رسیدگی می‌شود لیکن بار اثبات چنین ادعایی بر عهده وی خواهد بود. با این وجود، چنانچه با اثبات ادعای خود در این دعوی پیروز شود، حکم به ابطال علامت صادر می‌شود. شایان ذکر است که ‎‎‎ابطال ثبت یک علامت از تاریخ ثبت آن مؤثر است؛ بدین معنی که پس از ابطال، چنین تصور می‌شود که علامت از ابتدا وجود نداشته است. باید توجه شود که فرآیند قانونی ابطال علامت در صورتی تکمیل می‌شود که ابطال علامت آگهی شده و در روزنامه منتشر شود.

نقض علامت تجاری

در مجموع، حق استفاده علامت ثبت شده انحصارا به مالک یا دارنده گواهی ثبت علامت تعلق دارد. لذا استفاده از  علامت  ثبت شده توسط اشخاص  غیر از مالک آن، منوط به موافقت مالک  است؛ به نحوی که مالک از این حق قانونی برخوردار است که علیه شخص یا اشخاصی که بدون موافقت او از علامت استفاده کرده در دادگاه اقامه دعوا کند. 

شایسته ذکر است که حقوق انحصاری مالک ناشی علامت‌، شامل اقدامات مرتبط با  کالاها و خدماتی  که توسط مالک علامت یا با موافقت او به کشور وارد و در بازار ایران عرضه شده‌اند،  نخواهد شد. برای مثال چنانچه يك شركت سرنگ سازي كه صاحب علامت تجاري «MWX» است، محـصولات خـود را بـه بـازار عرضه کند، اين محصولات در فروشگاههاي مربوطه در معـرض فـروش  قرار ميگيرند. در این هنگام هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند با خرید جزئی یا کلی محصولات، نیازهای شخصی خود را برآورده سازد و یا با اهداف تجاری، سرنگ‌ها را به اشخاص دیگر بفروشد. در حقیقت، اگرچه تا پیش از فروش محصولات، مالک علامت ثبت شده می‌تواند هرگونه کنترلی، از جمله طریق تعیین قیمت، توع قراردادی که ممکن است محصول دارویی به موجب آن به دیگری منتقل شود و…. بر آن مال داشته باشد لیکن با اولین فروش توسط وی یا با رضایت وی، حق کنترل مالک خاتمه پیدا کرده و خریدار می‌تواند محصولات خریداری شده را، بدون دخالت مالک علامت تجاری به اشخاص دیگر منتقل نماید.پیشنهاد می شود مقاله دعوای نقض حق اختراع را مطالعه کنید.

دستور موقت در دعاوی نقض علامت تجاری و سایر حقوق ناشی از مالکیت‌های فکری 

به طور کلی، در دعاوی مرتبط با حقوق ناشی از دارایی‌های فکری، از جمله  ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی، علائم تجاری، دارنده حق اعم از مخترع، دارنده گواهی ثبت علامت یا طرح صنعتی می‌تواند در هر مرحله از مراحل رسیدگی حقوقی یا کیفری (یعنی پیش از طرح دعوا، مقارن با آن یا متعاقب طرح دعوا)، از مراجع قضایی که پرونده در آنجا مطرح و تحت رسیدگی است، ضمن دادخواست، علاوه بر درخواست صدور قرار تامین دلیل، تقاضای  صدور دستور موقت مبنی بر   عدم ساخت، فروش یا ورود محصولات ناقض  را مطرح کند. 

برای نمونه، می‌توان با ذکر یک مثال در رابطه با طرخ صنعتی ثبت شده طلاجات، اهمیت و کارکرد اصلی دستور موقت در دعاوی مالکیت فکری را درک نمود؛ به نحوی که اگر یک طرح گردنبند که متعلق به هنرمندی خاص است توسط افرادی سودجو مورد سوء استفاده قرار گیرد و گردنبندهای زیادی از آن طرح و بدون اجاره دارنده گواهی ثبت طرح صنعتی تولید و روانه بازار شود، از طریق دستور موقت (پیش از دعوای نقض، مقارن با طرح دعوا یا در خلال دادرسی) می‌توان تمام نمونه‌هایی که بدون اذن و اجازه مالک طرح صنعتی تولید شده‌اند را از بازار جمع‌آوری کرد. 

بهترین موسسه حقوقی برای ثبت علائم و برند در تهران :

مجموعه هم وکیل با نگاه تخصصی به حوزه وکالت در صورت تمایل به دریافت مشاوره در حوزه ثبت علائم و برند می توانید درخواست خود را از طریق لینک های موجود در این صفحه ثبت نمایید وجه تمایز هم وکیل با دیگر موسسات ثبت علائم و برند در این است که در هم وکیل بر خلاف موسسات دیگر که ثبت علائم و برند را به کارشناسانی می سپارد که صرفا مراحل اداری ثبت برند و علامت تجاری را می دانند و گاها اصلا این کارشناسان سواد حقوقی نیز ندارند و بسیار دیده شده است که که متقاضی ثبت برند و علامت کار خود را به این کارشناسان سپرده اند ولی به جهت اینکه این عزیزان اشراف حقوقی به مباحث ثبت برند نداشته اند اقدام به ثبت برندی نموده اند که به راحتی قابل ابطال در مراجع قضایی می باشند ولی در هم وکیل ثبت علائم وبرند شما به وکلای داگستری که دارای تحصیلات در حوزه مالکیت معنوی را دارند سپرده می شود تا برند شما به بهترین نحو ممکن ثبت شود و اگر روزی برند شما در کشور معروف شد شرکت های رقیب نتوانند آن برند را توسط دادگاه باطل نمایند.
 

پیشنهاد پایانی

ثبت اختراع و علائم تجاری از جمله مسائلی  است که به دلیل اثبات شرایطی همچون ابتکاری بودن و منحصر بفرد بودن، نیاز به احاطه به مسائل دادرسی و حقوقی دارد. بهتر است در این رابطه با یک وکیل مشورت نمایید. مجموعه هم وکیل با دارا بودن بیش صد نفر وکیل اقدام به ارائه مشاوره در زمینه خدمات حقوقی به صورت تخصصی می نماید که شاید برای قالب مرد پیدا کردن وکیل متخصص امری سخت و دشوار باشد پس اگر نیاز به دریافت مشاوره با وکلای متخصص را دارید هم اکنون از طریق لینک بالا درخواست مشاوره خود را ثبت نمایید.