مفهوم حق حبس در مهریه و تمکین

مفهوم حق حبس در مهریه و تمکین

میلاد کریمی

مفهوم حق حبس در مهریه و تمکین

 

 

مقدمه

بر اساس ماده 1085 قانون مدنی «زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهریه او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود».

اگر زن اعلام کند، تازمانی که کل مهریه را به من پرداخت نکنید در منزل مشترک حاضر نمی شوم  و... به معنی اعمال حق حبس توسط زن است

اگر زن قبل از اینکه مهریه را دریافت کند، یکی از وظایف خود را انجام دهد، دیگر امکان اعمال حق حبس ندارد( هرچند که برخی از حقوقدانان بر این عقیده هستند که مقصود از عبارت « ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد» در ماده 1085 قانون مدنی، تمکین خاص یا همان نزدیکی است) .

اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه یا به صورت مدت دار( موجل ) باشد، زن حق حبس نظر اکثر حقوقدان و رویه قضایی متمایل بر این است که حکم اعسار و اقساطی شدن مهریه، موجب سقوط حق حبس زن نمی شود. (مهریه عندالاستطاعه).


حق حبس زوجه به چه معناست ؟


حق حبس زوجه بدین معنا میباشد که زن میتواند تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده، از انجام وظایفی که در مقابل مرد دارد، امتناع ورزد مانند انجام رابطه جنسی

مستندات قانونی حق حبس زن کدام است؟ 


ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی : «زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر  اینکه مهراو حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهدبود» 
ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی : «اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیارخود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد»

در چه مواردی حق حبس زوجه ساقط میشود؟ 


1-    داشتن رابطه زناشویی قبل یا بعد از عروسی (تمکین خاص) 
2-    مستند به رای وحدت رویه 718 مورخ 13/02/1390 اگر زن بدون داشتن رابطه جنسی تمکین عام کرده باشد به طور مثال در منزل مشترک شروع به زندگی کرده باشد، حق حبس وی ساقط میشود 
3-    مستند به ماده 1085 قانون مدنی، اگر برای پرداختن مهریه مهلتی معین شده باشد، در این صورت فرض براین است که زن از حق حبس خود گذشته است

 

استفاده از حق حبس زن و پرداخت نفقه


اگر زن از حق حبس خود استفاده کند و تمکین نکند، مستند به ماده 1085 قانون مدنی، همچنان مستحق دریافت نفقه بوده و دراین صورت ناشزه محسوب نمیشود و اگرچنانچه مرد نفقه وی را پرداخت نکند، زوجه میتواند درخواست طلاق خود را مطرح نماید

استفاده از حق حبس زن و ازدواج مجدد شوهر 
براساس صورتجلسه نشست قضایی «چنانچه زوجه با استفاده از حق قانونی خود (حق حبس) به موجب ماده 1085 قانون مدنی از ایفاء وظایفی که در مقابل زوج دارد امتناع کند، مرتکب تقصیری نشده تا زوج به استناد آن بتواند درخواست ازدواج مجدد نماید؛ مفاد رای وحدت رویه شماره 716 مورخ 89/7/20 هیات عمومی دیوان عالی کشور موید این امر است. بنا به مراتب درخواست ازدواج مجدد زوج قابل پذیرش نیست.»

استفاده از حق حبس زوجه در صورت تقسیط مهریه


اگر چنانچه اعسار مرد از پرداخت مهریه پذیرفته شود و متعاقبا مهریه قسط بندی شود، در این صورت مستند به رای وحدت رویه شماره 708 مورخ 22/05/1387 ، زن همچنان میتواند از حق حبس خود تا زمانی که مهریه به صورت کامل به او پرداخت نشده است، استفاده کند حتی اگر سالیان زیادی این امر طول بکشد

حق حبس زن و شرط تنصیف اموال


اگر چنانچه مرد دادخواست طلاق به طرفیت زن مطرح کند و زوجه در دعاوی قبلی به حق حبس خود استناد کرده باشد، در این صورت شرط تنصیف اموال متوجه زوجه نخواهد بود و زن تنها میتواند مهریه خود را مطالبه کند

اولویت ما پاسخ به پرسش شماست
با همـــوکیـــل در ارتبــاط باشیــد

سوالات متداول در خصوص حق حبس و تمکین

سوال: اگر زنی قبل از دریافت مهریه، تمکین کرده باشد آیا امکان مطالبه مهریه از شوهر وجود دارد؟ 


جواب:  بله. زوجه هر زمان که بخواهد می تواند برای گرفتن مهریه اقدام نماید چه  تمکین کرده یا نکرده باشد یا به حق حبس خود استناد کرده یا نکرده باشد

سوال: آیا در صورت اطلاع زوجه از عدم توانایی زوج به پرداخت مهریه پیش از عقد ازدواج، حق حبس زوجه ساقط می‌شود؟


بله اگر زن قبل از عقد از عدم توانایی مالی مرد نسبت به پرداخت مهریه اطلاع داشته باشد، نمیتواند پس از ازدواج به حق حبس خود جهت عدم انجام وظایف زناشویی خود، استناد کند.

 

توصیه آخر در مورد حق حبس در مهریه و تمکین:

در خصوص دعوای مربوط به امور خانواده  به شدت به دوستان توصیه می گررد از وکیل متخصص در امور خانواده و مهریه استفاده نمایند.