موارد مهم حین عقد قرارداد با شرکت ها

موارد مهم حین عقد قرارداد با شرکت ها باید رعایت کرد، اهمیت و نوع شرکت، میزان سرمایه شرکت، حدود اختیارات مدیرعامل، عقد قرارداد با شرکت باشد نه مدیرعاملو هیئت مدیره و همچنین تعهدات مدیرعامل.

عقد قرارداد با شرکت ها یکی از پیچیده ترین و مهم ترین قرارداد های اشخاص است. علت این امر آن است که معمولا چنین قرارداد هایی از لحاظ عوضین عقد، مبالغ بالایی را شامل شده و از سوی دیگر به دلیل وجود مشاوران کاربلد و متخصص، شرکت ها از تجربه بالایی در انعقاد عقود برخوردارند. برای آشنایی اولیه افراد با چنین مواردی، بر آن شدیم که نکات مهمی را که اشخاص میبایست در هنگام انعقاد عقد در نظر داشته باشند، در این مقاله بیان کنیم.

1) اهمیت موضوع شرکت در حین عقد قرارداد با شرکت

علت این امر آن است که معاملات خارج از موضوع شرکت باطل تلقی میگردد. یکی از شرایط مهم برای تشکیل شرکت های تجاری، داشتن یک موضوع تجاری است. مثلا یک شرکتی موضوعش تصدی گری امور بیمه است یا شرکت دیگری موضوعش حمل و نقل تجاری است. 

موضوع شرکت در اساسنامه شرکت یا شرکتنامه عنوان میگردد. توجه داشته باشید که اهلیت شرکت برای انجام معاملات محدود به موضوع آن است و مثلا اگر شرکتی که در زمینه حمل و نقل فعالیت میکند اقدام به انعقاد عقدی راجع به خرید ارز نماید، چنین معامله ای به دلیل فقدان اهلیت شرکت باطل تلقی میشود و هیچ اثری ندارد.

2) اهمیت نوع شرکت در حین عقد قرارداد با شرکت

در مقالات مختلفی که راجع به شرکت ها به رشته تحریر در آمده است، تفاوت انواع شرکت ها را گفتیم. در این رابطه باید بیان نمود که شرکت های تضامنی و نسبی برای منعقد کننده عقد حاشیه امن بیشتری را لحاظ میکنند چونکه در صورت عدم انجام تعهدات از جانب شرکت، شرکای شرکت میبایست بدهی ها را پرداخت کنند اما در شرکت های با مسئولیت محدود و شرکت های سهامی، شما اگر بدهکار شرکت شوید صرفا به اندازه سرمایه شرکت به شما پول پرداخت میشود نه بیشتر. پس  این امر را در معاملات مدنظر قرار دهید

3) در حین قرارداد با شرکت ها ، میزان سرمایه شرکت را حتما چک کنید

گفتیم که در شرکت های سهامی و مسئولیت محدود، میزان سرمایه شرکت وثیقه دین طلبکاران شرکت است و اگر طلبکاری بخواهد بدهی خود را وصل نماید، باید به دارایی شرکت مراجعه کند. در این رابطه میزان دارایی و سرمایه شرکت را میتوانید از طریق مرجع ثبت شرکتها یا سایت های اینترنتی پیدا کنید. اگر قرارداد برایتان مهم است میتوانید از مدیر عامل شرکت اسنادی دال بر گردش مالی بالای شرکت دریافت دارید(مثلا بیلان شرکت)

 در رابطه با شرکت های تضامنی و نسبی، میبایست علاوه بر سرمایه شرکت، از میزان دارایی صاحبان شرکت اطلاع داشته باشید. گرچه اطلاع دقیق از چنین امری ممکن نیست اما میتوان بر اساس شهرت شرکای چنین شرکتی یا شغل هایی که دارا هستند از این امر مطلع گردید. مثلا اگر در شرکت تضامنی، شریکی که اسمش در عنوان شرکت قید شده، شخص بازاری پر سابقه ای باشد، میتوان به درآمد و شهرت وی اعتماد کرده و وارد معامله با شرکت گردید.

4) در هنگام عقد قرارداد با حدود اختیارات مدیر عامل را بررسی نمایید

در شرکت های اشخاص (شرکت های نسبی و تضامنی) و با مسئولیت محدود، مدیر عامل وکیل شرکت است و اگر از حدود اختیاراتش عدول کند، معامله وی غیر نافد خواهد بود. برای جلوگیری از چنین امری، حتما در اساسنامه یا شرکتنامه شرکت حدود اختیارات مدیر عامل را بررسی نمایید و یا در سند جداگانه ای، تایید ارکان اصلی شرکت نسبت به این معامله مدیر عامل را درخواست کنید. مثلا اگر با شرکتی راجع به حل و فصل یک دعوا به مشکل خورده اید و با پرداخت مبلغی میخواهید دعوا ختم به خیر شود، حتما بررسی نمایید که آیا مدیر عامل اختیار صلح دعوا را دارد یا خیر وگرنه به مشکل خواهید خورد.

در رابطه با شرکت های سهامی حتما علاوه بر بررسی اساسنامه شرکت و سمت داشتن مدیر عامل، در معاملات مهم مصوبه هیئت مدیره را نیز درخواست کنید. مثلا اگر معامله ای میلیاردی را منعقد میکنید، از مدیر عامل درخواست کنید که مصوبه هیئت مدیره در رابطه با اختیار داشتن مدیر عامل را به دست شما بسپارد

5) عقد قرارداد با شرکت است نه مدیرعامل و هیئت مدیره

نکته توجه داشته باشید که معامله با مدیر عامل شرکت سهامی یا هیئت مدیره آن،  در حکم معامله با خود قرار نگیرد.

این محدودیت در ماده 129 لایحه قانون تجارت بیان شده است. در واقع مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی نمیتوانند در معاملاتی که به سود شرکت صورت میگیرد، به نحو غیر مستقیم یا مستقیم در معامله سهیم شده یا طرف معامله واقع شوند. همچنین این محدودیت در موری نیز پابرجاست که اعضای هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت دیگری بوده و از خلال معامله این دو شرکت به نحو مستقیم با غیر مستقیم منتفع شوند. تنها در حالتی این معاملات صحیح تلقی خواهد شد که هیئت مدیره مجوز آنرا صادر کرده باشد. اگر هیئت مدیره این معاملات را تصویب نکند و مجمع عمومی هم آنرا تایید ننماید، معاملات مذکور از جانب شرکت قابل ابطال تلقی خواهد گردید. مثلا اگر بخواهید صد دستگاه کالای صنعتی به یک شرکت بفروشید و مدیر عامل اظهار کند که من هم بیست دستگاه را تقبل کرده و در سود شریک میشوم، چنین معامله ای  به دلیل احتمال رد آن از جانب هیئت مدیره ریسک بالایی دارد. بهتر است حتی الامکان چنین موردی را نپذیرید

6) بررسی تضمین شرکت دیون یا تعهدات مدیر عامل 

نکته : توجه داشته باشید که شرکت دیون یا تعهدات مدیر عامل را نمیتواند تضمین کنید

چنین تضمینات و تعهداتی  باطل تلقی شده و هیچ اثر حقوقی ندارد. به هیچ عنوان تضمینی که از جانب شرکت در رابطه با دیون مدیر عامل داده شده است را نپذیرید.

توصیه پایانی

در پایان باید بیان نمود که شاید مهم ترین نکته در رابطه با معامله با شرکت های تجاری، مراجعه به یک مشاور یا وکیل متخصص در امور تجاری است. حتما چنین نکته ای را مدنظر داشته باشید.