الزام به صدور پروانه ی چرای دام

در این مقاله قصد داریم در مورد پروانه ی چرای دام، مراکز صدور این پروانه، الزام یا غیر الزامی بودن پروانه و دعاوی مربوط به آن صحبت کنیم.

در کشور ما کنترل مراتعی که در سراسر کشور وجود دارد به عهده ی منابع طبیعی می باشد و به جهت این که دام داران بتوانند دام های خود را به این مراتع برای چرا بیاورند باید یکسری از مجوز های لازم را از مراجع مربوطه دریافت نمایند . از جمله این مجوز ها مجوز پروانه ی چرای دام می باشد.

مقدمه

مجوز پروانه ی چرای دام  یکی از این مجوزها برای این منظور می باشد، درمنابع طبیعی یکسری هیأت هایی به عنوان هیأت های ممیزی به وجود آمده که شرایط افرادی که متقاضی پروانه چرای دام می باشند را بررسی کرده و اگر شرایط را مورد تائید خود بداند این پروانه ی چرای دام را صادر می نماید. اما در برخی از موارد ممکن است برای صدور پروانه ی چرای دام مشکلاتی به وجد آید. 

نحوه پروانه چرای دام 

برخی از اشخاص که به شغل دام داری مشغول می باشند به دلیل داشتن دام های زیاد باید محل مناسب را برای چرای این دام ها پیدا کنند و بهترین جا برای چرای دام که معمولا دام دار ها تمایل بسیاری برای چرای دام های خود به آن جا را دارند مراتع می باشد. 

مراتع به مکان هایی گفته می شود که نه جنبه ی مسکونی داشته و نه کشاورزی و گیاهان خود رو بی شمار در آن جا رشد می کند. این مراتع تحت نظارت و کنترل منابع طبیعی می باشد به همین خاطر دام داران برای انتقال دام خود به جهت چرای آن ها در این مراتع باید پروانه ای از این مرکز دریافت نمایند. 

مراکز صدور پروانه چرای دام 

با توجه به مطالب گفته شده مرتع های کشور تحت نظارت و کنترل منابع طبعی می باشد. منابع طبیعی با ایجاد هیأت هایی به عنوان هیأت ممیزی به تقاضای دام داران برای صدور پروانه ی چرای دام رسیدگی می کند بدین شکل که متقاضی درخواست صدور پروانه ی چرای دام را به هیأت ها ممیزی ارائه داده هیأت مذکور درخواست را بررسی کرده و در صورت وجود شرایط و تکمیل مدارک پروانه ی چرای دام را صادر می نماید. البته هیأت ممیزی برای صدور پروانه ی چرای دام باید ظرفیت مراتع مورد نظر را نیز تحت بررسی خود قرار داده و با توجه به این ظرفیت پروانه را صادر نماید. 

الزامی بودن پروانه چرای دام

ظرفیت مراتع مورد در کشور با محدودیت هایی رو به رو است و در واقع کنترل چرای دام به نوعی برای حفظ منابع طبیعی الزامی است. چرا که در صورت چرای بی رویه ی دام در برخی مراتع موجب از بین رفتن گونه های گیاهی می شود و با از بین رفتن این گونه های گیاهی حیات برخی از حیوانات و حشرات نیز در خطر جدی بوده و یا زندگی آن ها با مشکلاتی مواجه می شود. 

پس کنترل چرای دام امری الزامی است. به همین دلیل بعد از تقاضای دام داران هیأت های ممیزی برای کنترل چرای دام در مراتع ظرفیت مراتع  و به علاوه ی تعداد دام داران را بررسی سپس اقدام به صدور پروانه ی چرای دام می کند. 

اعتراض در دیوان عدالت اداری در خصوص پروانه صدور چرای دام 

در صورتی که متقاضی پروانه ی چرای دام به هیأت مراجعه کرده اما هیأت های ممیزی با وجود ظرفیت مراتع و داشتن شرایط از صدور پروانه خود داری نمایند متقاضی می تواند خود یا به وسیله ی یک وکیل متخصص در این دعاوی در دیوان عدالت اداری طرح شکایت کند. (آموزش و نحوه ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری )

آیا امکان نقل و انتقال پروانه چرای دام وجود دارد ؟

بر اساس ماده ۶ آیین نامه اجراییه قانون اصلاح تبصره یک ماده ۴۷ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت که بیان می دارد «تعلیف دام در جنگل ها، مراتع و آبخیز ها مستلزم اخذ پروانه چرا می باشد و پروانه های صادره در صورتی دارای اعتبار است که صاحب پروانه به شغل دامداری مشغول بوده و امتیاز پروانه چرای دریافتی را بدون اخذ مجوز قانونی به غیر واگذار نکرده باشد، مرجع اعطاء مجوز، ابطال و انتقال پروانه چرای دریافتی آبخیزداری و ادارات تابعه در استان های کشور می باشد» پس با اخذ مجوز امکان انتقال پروانه چرای دام به افراد زیر وجود دارد. 

۱-شخص می تواند پروانه خود را به یکی از فرزندان یا همسر خود انتقال دهد. 

۲-در انتقال پروانه چرای دام در مراتع مشاعی شخص می تواند پروانه خود را به مرتع داران همان مرتع یا همجوار مرتع انتقال دهد.

ولی باید بدانید انتقال می بایست تایید مراجع قانونی برسد. 

وضعیت انتقال پروانه چرای دام بدون تایید سازمان محیط زیست چیست 

سوال : شخصی دارای پروانه چرای دام در یکی از استان های کشور می باشد این شخص اقدام به خرید پروانه شخص دیگری در همان مرتع را به موجب سند عادی بدون اخذ مجوز می نماید شخص فروشنده فوت می کند تکلیف این انتقال چه می باشد؟

پاسخ : همانطور که در بالا بیان شد انتقال پروانه می بایست با موافقت سازمان های مربوطه باشد در صورت انجام معامله به صورت سند عادی شخص خریدار می تواند اقدام به طرح دعوی به طرفیت وراث فروشنده مبنی بر انتقال پروانه چرا دام نماید علاوه بر وراث فروشنده می بایست سازمان محیط زیست مربوطه را نیز طرف دعوی قرار داد تا آن سازمان موافقت یا عدم موافقت خود را مبنی بر انتقال پروانه چرای دام اعلام نماید.

در چه صورتی پروانه چرای دام باطل می شود 

برابر با ماده ۸ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره یک قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در موارد ذیل پروانه چرای دام باطل می شود:

«الف) اجازه استفاده از پروانه چرا به غیر بدون اخذ مجوز کتبی از سازمان یا واحد های استانی 

ب) تغییر کاربری تمام بخشی از محدوده پروانه چرا بدون اخذ مجوز قانونی 

پ) عدم اجرای مفاد مندرج پروانه چرا 

ت) عدم پرداخت قانونی عوارض سالیانه و یا شرایط مندرج در پروانه مرتعداری (پروانه چرا)

ث) انصراف از شغل مرتعداری 

ج) ترک مرتعداری به مدت دو سال متوالی بدون اخذ مجوز کتبی از سازمان 

چ) هرگونه جعل در پروانه چرا به تشخیص مراجع صالح

ح) واقع شدن محدوده پروانه چرا در محدوده شهرها که طرح جامع یا تفضیلی جدید آن ها به تصویب مراجع قانونی ذی ربط رسیده باشد به شرط رعایت و پرداخت حقوق عرفی مرتعداردر مرتع توسط دستگاه متولی 

خ) انعقاد قرارداد اجرای طرح های موضوع تبصره یک ماده سه قانون اصلاح حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب ۱۳۴۸ و اصلاحیه های بعدی آن

د) هرگونه واگذاری محدوده پروانه چرا با رعایت قوانین و مقررات مربوطه 

ذ) در مواردی که دامدار حقوق ما به ازای خود را در قبال خروج دام از جنگل و مرتع دریافت نموده باشد»

در صورت ابطال پروانه آیا می توان به ان اعتراض نمود ؟

بله دارنده پروانه می تواند به این تصمیم در دیوان عدالت اداری اعتراض نماید. و بهتر است قبل از اعتراض با یک وکیل متخصص در حوزه دیوان عدالت اداری مشورت نمایید.

مجازات چرانیدن دام بدون داشتن پروانه چیست ؟

با توجه به تبصره ۲ ماده ۴۷ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت «چرای دام در مراتع بدون پروانه چرا و یا مازاد بر ظرفیت تعیین شده در پروانه جرم محسوب می شود و مستلزم پرداخت بیست درصد واحد دامی در سال خواهد بود که پس از وصول باید درآمد عمومی واریز شود»

نحوه محاسبه جریمه برای واحد دامی چگونه می باشد ؟

هر ساله وزارت جهاد و کشاورزی اقدام به اعلام قیمت یک واحد دامی می نماید به طور مثال در زیر نحوه محاسبه یک واحد دامی در سال ۱۴۰۳ با توجه به نامه وزارت جهاد کشاورزی به شرح ذیل می باشد.

شرایط وقوع جرم چرا دام بدون داشتن پروانه 

۱- در صورت اعلام وقوع جرم توسط سازمان محیط زیست باید چرای دام در مناطقی صورت پذیرفته باشد که مالکیت آن متعلق به سازمان محیط زیست باشد گاهی اوقات با توجه به قانون حفاظت از جنگل ها و مراتع علی الخصوص ماده ۲ این قانون که در خصوص مراتعی که حتی برای مالکین سند صادر شده باشد در صورت عدم احیاء زمین سازمان محیط زیست می تواند اقدام به باطل نمودن زمین نماید در صورتی که چرای دام در مناطقی باشد که مالکیت آن متعلق به افراد دیگر است و هنوز سازمان محیط زیست نتوانسته سند آن را باطل نماید این جرم قابل تحقق در این زمین ها نمی باشد .

۲-چرای دام می بایست در مراتع صورت گرفته باشد 

تعریف مرتع به لسان عامیانه می شود زمینی که در آن گیاهان خودرو رشد می نماید و در این زمین ها فعالیت کشاورزی و مسکونی صورت نمی پذیرد پس در زمین هایی که دارای پوشش گیاهی می باشد که حاصل کار انسان است به طور مثال زمین دارای درختان تنومند و قدیمی بادام یا گردو است به این زمین ها مرتع نمی گویند.

۳-چرای دام در مرتع باید صورت پذیرفته باشد نه آنکه گله گوسفندان از آن زمین صرفا عبور کرده باشد 

گاهی اوقات دامداران یا چوپان گله برای اینکه گوسفندان را به جای مناسب برای چرا برساند ناگزیر است که گله را از مراتع عبور دهد بدون اینکه چرا گوسفندان در آن جا صورت پذیرد در صورت وجود چنین حالتی عنوان مجرمانه فوق دیگر صدق نخواهد کرد.

توصیه ی آخر 

به تمامی دوستان عزیز و همراهان گرامی توصیه می شود با توجه به پیچیدگی های دعاوی دیوان عدالت اداری قبل از اقدام به هر کاری با یک وکیل متخصص در این حوزه مشورت نمایید.