دیه چیست؟

دیه چیست؟

محمد رضا محمدی

دیه چیست؟

دیه چیست ؟ دیه مبلغ معینی است که به عبارتی وجه نقد است و شامل اموال دیگر و نوع پرداختی های دیگر نمی شود.البته این مسئله میان علمه اختلافی است اما اکثر فقها دیه را وجه نقد درنظر می گیرند.دیه یکی از مجازات هایی است که قانونگذار برای مجرمین وضع نموده است و مجازات ویژه ای برای جرایم خاصی است. دیه در شرع مقدس هم به عنوان مجازات مقرر شده است می دانید که گاهی نمی توانیم برخی مجازات ها را اعمال کنیم و در این شرایط انتخاب پرداخت دیه هوشمندانه است. در این مقاله در خصوص دیه و انواع ان مطالبی را ارائه می دهیم.

مجازات دیه در خصوص چه جرایمی کاربرد دارد؟

 مثلا در جرم اسیدپاشی فرض کنید قربانی یک چشم و نصف صورت خود را از دست داده و در این مورد این قسمت ها آسیب دیده اند حال اگر مرتکب را به قصاص محکوم کنیم و روی صورت او هم اسید بپاشیم ایا دقیقا همانطوری که قربانی سوخته است می سوزد؟

مسلما خیر ممکن است این آسیب شدیدتر و یا کم تر باشد و به هزاران عامل بستگی دارد شاید در همان زمان متهم به بیمارستان منتقل شود و بعد صورتش خیلی کم تر آثار سوختگی پیدا کند و برعکس شاید اسید به روی هر دوچشم پاشیده شود پس هرچقدر هم که بخواهیم نمی توانیم این حکم قصاص را دقیق اجرا کنیم این موارد مانند موردی نیست که مجنی علیه به قتل رسیده باشد و بتوان جانی را قصاص کرد و از او سلب حیات نمود چون در مورد سلب حیات همه چیز مشخص است هدف گرفتن جان است اما در خصوص دیه معلوم نیست که دقیقا کدام قسمت بدن و چه مقدار اسیب می بیند پس ناچار هستیم در این موارد دیه تعیین کنیم‌..

همچنین در برخی مواقع مجرم به صورت ناگهانی و از روی غفلت سهل انگای کم کاری و به صورت غیرعمد یا شبه عمد به قربانی اسیب می رساند در این مواقع هم قصاص عادلانه نیست چون مجرم قصد مجرمانه نداشته است در این موارد باید برای مجرم مسئولیت پرداخت دیه را تعیین نمود.پس جنایات عمدی ای که نمی توان ان ها را قصاص نمود و جنایات غیرعمدی و جنایات بر عضو و منافع همگی دارای مجازات دیه هستند.

ماده قانونی  مجازلت مربوط به دیه

ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی درخصوص انواع مجازات ها است که یکی از ان ها دیه می باشد.

انواع دیات

دیه در قانون به 2 بخش تقسیم شده است که به نام های مقدر و غیر مقدر معروف هستند. همانطور که از نام ان ها پیداست دیه مقدر در شرع مقدس میزانش مشخص است اما نوع دیگری از دیه، دیه ی غیر مقدر است که میزان ان در شرع مشخص نشده است و با جلب نظر کارشناس و با توجه به اسیب ها مشخص می گرددارش همان دیه غیر مقدر می باشد ماده 449 قانون مجازات اسلامی این مورد را در خصوص ارش بیان می دارد که با توجه به نوع و کیفیت ان جنایت میزان ان معین می گردد.

اگر به وکیل مجـــرب در این زمینـه
نیاز دارید، هموکیل همراه شماست

چگونگی تعیین دیه

می دانید که رویه عملی در محاکم کمی متفاوت تر از ان چه تئوری است می باشد در خصوص دیه رویه دادگاه ها بدین شکل است که اگر میزان ان مشخص نباشد یعنی دیه از نوع غیر مقدر باشد بر اساس نظر پزشکی قانونی که همان کارشناس رسمی دادگستری می باشد مشخص می شود که کیفیت و میزان اسیب در چه حدی بوده است و باید چه مقدار باشد پس از تعیین این مقادیر در نزد پزشکی قانونی قضات بر اساس این مقادیر و اسیب ها مبلغ را تعیین می نمایند.

دادگاه رسیدگی کنند به مبحث دیه

دیه چون مجازات است پس باید در دادسرا یه این جرم رسیدگی شود و اگر بخواهیم دادگاه صالح را که بعد از بررسی دادسرا صالح می شود را معرفی کنیم باید بگوییم دادگاه کیفری 1 و 2 صالح هستند.

دیه زن نصف دیه مرد است

می دانید که طبق قانون دیه زن از مرد کم تر است و این موضوع امری است که در قران کریم مشخص گردیده است.باید بدانید که هر چند این مسئله مورد مذمت عموم افراد جامعه به خصوص زنان است اما همچنان این قانون پابرجاست و در خصوص پرداخت ان ساز و کار مخصوص در قانون و رویه وجود دارد

ساز و کار تعیین ارش برای زنان جامعه

هر ان چه که در خصوص دیه می باشد باید بدانیم که در خصوص ارش هم همان موارد جاری است ماده 449 قانون مجازات اسلامی این مورد اختلافات میان فقها را پایان داده است و بیان نموده که اگر جنایتی بر زنی وارد بشود حتی اگر چند ارش باهم بیش تر از یک سوم دیه بشوند همانطور محاسبه می شود که دیه محاسبه می گردد.

نتیجه گیری

دیه مبلغی است که یا در شرع تعیین شده است یا بسته به نوع جرم ارتکابی و کیفیت ان میزان این مبلغ متفاوت است و مقدار اثر ان بر بدن مجنی علیه از موارد تشدید یا تخفیف در موارد دیه است.دیه به 2 نوع که مقدر و غیر مقدر هستند تتقسیم می شود و میزان دیه غیر مقدر در پزشکی قانونی با توجه به مقدرا اسیب وارده معلوم می شود. توصیه می شود برای وصول دیه حتما به وکیل مراجعه نمایید.