اثر و سرایت جنایات چیست و تاثیر آن بر دیه

اگر صدمه وارد شده از نوعی باشد که موجب سرایت به سایر اعضای بدن بشود به آن اثر جنابات  می گوییم.

در این مقاله به شرح مواردی می پردازیم که جنایت انجام شده به سایر اعضای بدن هم نفوذ نماید همچنین سرایت و اثر در جنایات را بررسی می نماییم.

مقدمه

جنایات در اکثر مواقع یعنی ایراد ضر و جرح و یا تقویت خوی وحشی گری که موجب شود به افراد اسیب برسد و درخصوص کلمه جنایت باید بدانیم که شامل دو عبارت جانی و مجنی علیه هم می شود جانی فردی است که خشم خود را نتوانسته است کنترل نماید و موجب ورود اسیب به دیگری شده است که هیچ ویژگی خاصی برای جانی در قانون شرط نشده است و درمقابل مجنی علیه فردی است که نسبت به ان جرم انجام شده است یا بهتر است این طور بگوییم که علیه او جرم انجام شده است.وقتی جانی نتواند به هردلیل عصبانیت یا نفرت خود را کنترل کند موجب می شود که به مجنی علیه اسیب برساند و در نهایت خودش گرفتار خواهد شد حال بماند که مجنی علیه در بسیاری از موارد با وجود درمان هم نمی تواند به سلامت گذشته خود بازگردد مثل دختری که بر روی صورت او اسید پاشیده شده است.اما جالب است بدانید منظور از جنایات همیشه ان مواردی نیست که عمدی باشد و از روی قصد رخ داده باشد گاهی انجام غیر عمدی اعمالی موجب می شود جنایتی رخ دهد و حتی گاهی حادثه ای در رانندگی موجب مستحق شدن مجنی علیه به دریافت دیه است بنابراین وقتی صحبت از دیه و جنایت می شود نباید فقط به جرم عمدی فکر کنیم. 

سرایت عفونت و آسیب

گاهی حتی بر اثریک ضربه ی خفیف ، بدن انسان که از قبل زمینه ی بیماری داشته یا ضعیف بوده است نمی تواند از خود مراقبت کند و ایمنی بسیار پایین او موجب می شود عفونت نماید و اسیب به سایر نقاط بدن برسد ممکن است سرایت، اسیب بزرگ تری مثل قطع ان عضو ایجاد کند یا باعث مرگ بشود یعنی اثر  شدیدتری نسبت به صدمه ابتدایی وارد می کند .

اثر جنایت

اگر صدمه وارد شده از نوعی باشد که موجب سرایت به سایر اعضای بدن بشود به ان می گوییم اثر جنابات. هر جنایتی اثری دارد در برخی جنایات اثر سطحی و در برخی دیگر اثرات باقی مانده بسیار شدید می شود و حتی برخی از ضربات موجب اثر مرگ مجنی علیه می شود.

فوت بر اثر سرایت یا صدمه غیرعمد

فرص کنید الف به پهلوی ب چاقو می زند و در اثر عفونت و سرایت ان جراحت به سایراعضای بدن ب فوت می کند باید بدانید که اصل جنایت در این جا فقط عمدی است و اثرات ان غیرعمدی می باشد چون جانی در این مثال الف فقط به پهلوی ب چاقو زده و نسبت به پهلو که اصل جنایت است جرم عمدی ولی نسبت به سرایت عفونت و بیشتر شدن اسیب جنایت او غیرعمدی می شود  چون الف اسیب به باقی نقاط بدن ب را قصد ننموده بود پس نسبت به اسیب سایر نقاط که جراحت به ان سرایت نموده است جنایت غیر عمدی محسوب می گردد ممکن است عفونت حاصل از سرایت که نام دیگر ان موجب می شود به قلب شخص ب برسد و او فوت کند یا مثلا الف یکی از انگشت های  دست ب را قطع کند و در اثر عفونت، کل دست ب قطع شود یعنی اصل اسیب کم باشد ولی بعد در اثر سرایت زیاد بشود حال چگونه دیه در این صورت محاسبه می شود ماده ۵۳۹ پاسخ را بیان می کند بدین شرح که اگر اسیب ایجاد شده یک اسیب محسوب شود فقط دیه اسیب بیش تر ملاک عمل قرار می گیرد مثلا اگر یک ضربه باشد و در اثر این یک ضربه مجنی علیه اسیب بیش تری ببیند و نهایتا فوت کند  یک دیه فوت باید پرداخت بشود همچنین که اگر ضربه ها و اسیب اهای وارد شده زیاد باشد محاسبه دیه ان بستگی دارد به این که مرگ یا اسیب شدیدتر که بعد حاصل شده است بخاطر تمام این صدمات به صورت یک جا است یا خیر اگر اثر فوت یا سرایت به اسیب شدیدتر ناشی از صدمات به طور یک جا باشد یک دیه باید پرداخت و ان هم دیه اسیب شدیدتر یا دیه سلب حیات است.

ولی چناچه مرگ یا اسیب شدیدتر در اثر همه ی صدمات وارد شده نباشد و فقط برخی از این صدمات باعث شده باشد که مجنی علیه بمیرد یا اسیب بیش تری ببیند در این شرایط ان اسیب های ناشی از سرایت با دیه ی مرگ یا دیه سرایت یکی محاسبه می شود یعنی تداخل به کار می اید ولی دیه ی اسیب هایی که ربطی به سرایت نداشته اند باید جدا بررسی شود و جدا پرداخت شود.

محاسبه دیه بر اثر سرایت اثر

ماده ۵۴۰ قانون مجازات اسلامی:

 این ماده موردی را بیان می کند که  ضربه و صدمه ای که وارد شده از روی عمد و قصد بوده باشد ولی غالبا این نوع ضربه طوری نبوده که منجر به اسیب بزرگ تر بشود و ضمنا  طبق عرف و عموما و نوعا این عمل کشنده نبوده و نباید منتهی به مرگ بشود ولی از روی شانس بد شخص جنایت کار یا به دلیلی این ضربه منجر به مرگ مجنی علیه یا قطع عضو و اسیب شدیدتر در او شده است دیه در این شرایط چگونه محاسبه می شود؟ 

باید بگوییم که در این صورت دیه ی اصلی بر جنایت بیش تر باید مجاسبه شود و به همراه ان در خصوص جنایت با اثر کم هم که اتفاقی سرایت نموده دیه یا قصاص ثابت است و می تواند ان را بگیرد مثلا فرص کنید شخص الف انگشت پای شخص ب را قطع کند و در اثر خونریزی شدید و عفونت متاسفانه ب فوت کند در این شرایط اگر مجنی علیه فوت نماید حق قصاص یا دیه ی فوت او پابرجاست و اگر فوت نکند ولی اسیب شدیدتری ببنید علاوه بر دیه اسیب اصلی، باید دیه اسیب شدیدتر را هم جانی پرداخت کند

نتیجه گیری و توصیه پایانی

از جمع ماده پیش گفته و مطالب فوق در می یابیم که اثر و سرایات در جنایت دو مقوله متفاوت هستند و هر کدام شرایط و وضعیت مخصوص به خود را برای مجنی علیه ایجاد می کند که این اثرات نسبت به هر مجنی علیه واکنش متفاوتی دارد چرا که ممکن است بدن قربانی یک جنایت بسیا قوی باشد و قربانی دیگری در همان جنایت بدن بیمارو ضعیفی  داشته باشد و بیش تر اسیب ببیند بنابراین  بهتر است برای دفاع جامع تر در مقابل قضات و نزد کلیه محاکم قضایی از وکلای متخصص در رشته کیفری و در زمینه دیات راهنمایی بگیرید.