صندوق تأمین خسارت‌های بدنی

صندوق تأمین خسارت‌های بدنی یک نهاد عمومی است  که مخصوص همه افراد جامعه می باشد و متعلق به یک ارگان یا افراد خاص نمی باشد . این صندوق با بیت المال فرق دارد ، هدف این صندوق جبران خسارت بدنی به افراد البته با شرایط خاص می باشد که در اثر صانحه تصادف رخ داده باشد.

مقدمه

می دانید که اصل مجازات برای متهم طراحی و وضع شده است، یعنی متهم یا مجرمی که جرمی را انجام می‌دهد باید به عواقب آن هم فکر کند. مجازات هر جرمی بسته به نوع، کیفیت و میزان جرم بستگی دارد. چهار نوع مجازات وجود دارد که یکی از آن‌ها دیه است. دیه در واقع باید در وهله‌ی اول توسط جانی پرداخت شود. این موضوع در اکثر مقاله‌های سایت هم وکیل منعکس شده است. اما در مواردی غیر از جانی، افراد دیگر می‌توانند مجبور به پرداخت دیه شوند، مثل عاقله، بیت المال و یا صندوق تأمین خسارت‌های بدنی. درباره صندوقی که از آن نام بردیم، باید بدانید که مختص رانندگی و تصادفات است، به تعبیری مجازات جرم نامیده نمی‌شود. چرا که در رانندگی عموماً تقصیر و غفلت موجب مقصر شدن می‌شود، نه قصد مجرمانه. این چهار موردی که در فوق بیان کردیم، الزام به پرداخت دیه دارند، اما افراد ثالث می‌توانند بدون هیچ الزامی خود اقدام به پرداخت دیه مجنی علیه  نمایند. این اقدام کاملاً قانونی است و به اختیار انجام می‌شوددرواقع  پرداخت یا ایفای دین از جانب ثالث امکان‌پذیر است و حتی در قانون مدنی نیز مواد مخصوصی به این نوع پرداخت ها  اختصاص داده شده است. در این مقاله به صندوق تأمین خسارت‌های بدنی  و شرایط محکومیت ان به پرداخت می‌پردازیم.

تعریف صندوق تامین خسارات بدنی

صندوق تأمین خسارت‌های بدنی یک نهاد عمومی است، به این معنی که متعلق به همه افراد جامعه است، نه فقط افراد خاصی. تحت شرایطی، همه می‌توانند از این صندوق بهره‌برداری کنند. این صندوق یک نهاد غیردولتی است و با بیت‌المال که نهاد حکومتی است، شرایط و احکام متفاوتی دارد. هدف اصلی این صندوق، جبران خساراتی است که در اثر تصادف خودرو با افراد و یا برخورد اتوموبیل با خودروهای افراد دیگر، به وجود می‌آید و دیه آن‌ها را پرداخت می‌کند، البته با شرایط و موارد خاص خود.

ماده قانونی صندوق تأمین خسارت‌های بدنی:

اولین نکته این است که قانون مخصوص مربوط به این موضوع، قانون بیمه اجباری است. این قانون در سال 1395 تصویب شده است. در این قانون، همه مالکین خودروها موظف هستند که خودروی خود را بیمه شخص ثالث نمایند، به این معنی که اگر در تصادف با این خودرو، شخص ثالثی آسیب ببیند، بیمه شخص ثالث، یا همان بیمه اجباری، می‌تواند آن آسیب را جبران کند. هدف اصلی از وضع این قانون، جلوگیری از باقی‌ماندن خسارات افراد بدون جبران آن‌ها است. در ماده 28 این قانون، به صندوق تأمین خسارت‌های بدنی اشاره شده است.

موارد تکلیف پرداخت دیه توسط صندوق تأمین خسارت‌های بدنی:

در مواردی که خودرو خود را بیمه نکرده‌اید، باید بدانید بیمه خسارتی به شما پرداخت نخواهد کرد ولی   صندوق خسارات شما را پرداخت می‌کند. ظرفیت مجاز در خودرو در دوران منتشر شدن ویروس کرونا  علاوه بر راننده حداکثر 2 الی 3 نفر بود. اکنون با ضعیف شدن این ویروس یا ازبین رفتن نسبی آن، ظرفیت مجاز خودروها به 4 نفر افراد سرنشین به غیر از راننده افزایش یافته است.

 حتی وجود یک بچه یک روزه هم می‌تواند ظرفیت مجاز خودرو را افزایش دهد و باعث شود که بیمه به شما تعلق نگیرد. همچنین باید بدانید که در صورت بطلان قرارداد بیمه‌ای، بیمه‌ خسارات را پرداخت نمی‌کند و باید به این صندوق مراجعه کنید. گاهی اوقات، خودرویی با شما تصادف می‌کند و از روی ترس، بی‌خیالی و به هر دلیل دیگری، فرار می‌کند. 

در این مواقع، خودرویی که با شما تصادف کرده، مشخص و معین نیست. در این زمان، صندوق تأمین دیه را می پرازد. گاهی هم هر دو خودرو حاضر هستند، اما مشخص نیست کدام یک مقصر حادثه است. در این موارد هم خسارات از طریق این صندوق جبران می‌شود. گاهی ممکن است بیمه مبلغ کسری داشته باشد یا خساراتی به خودرو وارد شده باشد که در تعهدات شرکت بیمه جای نگرفته باشد. این هم موردی است که صندوق ملزم به پرداخت دیه است. هر جا که نقص بیمه کم رنگ می‌شود، نقش صندوق تأمین بیش تر خواهد شد.

فرق پرداخت توسط بیمه‌گر و پرداخت توسط صندوق تأمین خسارت‌های بدنی

اگر پرداختی توسط بیمه‌گر انجام شود، نیازی به عودت این مبلغ به بیمه‌گذار نیست، زیرا همان‌طور که می‌دانید، بعد از قرارداد بیمه با شرکت هرماه وجوهی را برای این شرکت واریز می‌کنید. اما در صندوق، این موضوع گاهی متفاوت است. بعد از برخی پرداخت‌ها توسط صندوق، صندوق خسارات را از فرد مقصر مطالبه می نماید. اما در برخی موارد، مطابق ماده 28 که در بالا ذکر شد، صندوق حق عودت ندارد.

کاربرد بسیار مهم صندوق تأمین برای پرداخت تفاوت دیه زن و مرد

باید بدانید که دیه مردان از دیه زنان بیشتر است. در واقع، دیه زنان نصف دیه مردان است. این صندوق مطابق تبصره 551 قانون مجازات اسلامی، در جرایمی که قربانی زن باشد، تفاوت دیه زن و مرد را جبران می‌کند.

پیگیری قضایی:

طبق عرف و رویه‌ی عملی در دادگاه‌ها، صندوق تأمین به دو روش محکوم به پرداخت می‌شود. روش اول این است که قاضی دستور می‌دهد نامه‌ای به جانی که محکوم شده است ارسال شود تا مبلغ دیه را از صندوق برداشت کند. روش دوم این است که مستقیماً صندوق محکوم به پراخت می شود و مبلغ دیه را پرداخت می‌کند.

بیمه‌گر و بیمه‌گذار:

باید بدانید که فردی که به شرکت بیمه مراجعه می‌کند تا اموال خود را بیمه کند، بیمه‌گذار نامیده می‌شود. بیمه‌گر، اصطلاح مربوط به شرکت بیمه است.

پرسش : آیا لازم است که حتما حکم قضایی اخذ کنیم تا صندوق تأمین یا بیمه خسارات را جبران کند؟

پاسخ به این سوال این است که در ماده 34 قانون بیمه اجباری ذکر شده که بدون نیاز به حکم قضایی، حداقل تا پنجاه درصد دیه توسط صندوق تأمین و یا بیمه‌گر پرداخت می‌شود. اما در عمل، اغلب به این ماده قانونی پایبند نیستندو حتما نیاز به حکم قضایی است.

توصیه پایانی

در مواردی که جانی متواری است یا فوت نموده و...که در فوق مفصل توضیح دادیم  پرداخت دیه باید توسط صندوق تأمین انجام شود تا هیچ خسارتی جبران نشده باقی نماند. در این موارد بهتر است از وکلای خ بره در زمینه تصادفات کمک بگیرید.