اقرار در محکمه و اقرار خارج از محکمه

اقرار در محکمه و اقرار خارج از محکمه

سوگند پناهی

اقرار در محکمه و اقرار خارج از محکمه

پس از تعریف مختصری از ماهیت اقرار و شرایط صحت آن به بررسی اقرار در محکمه و اقرار خارج از محکمه و دادگاه می‌پردازیم.

تعریف اقرار

اقرار یکی از ادله‌ی اثبات دعوا و به گفته‌ی برخی نظام‌های حقوقی ملکه‌ی ادله‌ها قلمداد می‌گردد. به تعریف ماده 1259 قانون مدنی: اقرار یعنی فرد به ضرر خود و به سود دیگری خبری را بیان دارد. بنابراین وقتی شخص از شکستن شیشه‌ی همسایه توسط خود خبر می‌هد یعنی علیه خویش اقرار نموده‌است.

بر اساس ماده 1262 قانون مدنی در فرد مقر باید بلوغ، عقل، رشد، اختیار و قصد احراز گردد. بنابراین اقرار شخص صغیر غیرممیز و فرد دیوانه در حال جنون به طور کلی در امور مالی و غیرمالی معتبر نیست لیکن اقرار صغیر ممیز یا سفیه تنها در امور مالی کارایی ندارد و در امور غیرمالی همچون نکاح پذیرفته‌است. منظور از قاصد بودن یعنی این‌که شخص مقر با اراده ی خویش و در حالی که بیدار و هوشیار است، اقراری را علیه خود مطرح کند. مختار بودن نیز بدین معناست که وی نباید به وسیله‌ی اعمالی اکراه آمیز، تهدید و مجبور به بیان مطالبی به ضرر خویش شده‌باشد.

اقرار در دادگاه و اقرار در خارج از دادگاه چه تفاوتی دارد؟

ماده 203 قانون آیین دادرسی مدنی اقرار قضایی و غیر قضایی را از هم تفکیک نموده‌است چنانچه در ضمن دادخواست یا لوایح تقدیمی به دادگاه و یا در حین مذاکرات در جلسه، اقراری صورت بگیرد اقرار در دادگاه محسوب می‌شود وگرنه اقراری که مشمول هیچکدام از موارد مذکور نباشد، خارج از دادگاه یا غیرقضایی خواهدبود. باید گفت جهت اعتبار بخشیدن به اقراری که ضمن لایحه یا دادخواست صورت می‌گیرد باید تعلق آن‌ها به منتسب‌الیه محرز شود. بنابراین اگر چنین اقراری طبق قواعد انکار و تردید یا جعل مورد اعتراض واقع گردد اصالت آن‌ها باید توسط قاضی بررسی شود. گفتیم اقراری که مشمول اقرار قضایی نگردد، خارج از دادگاه محسوب می‌شود پس اقراری که در ضمن یک سند عادی یا رسمی نوشته می‌شود یا به صورت شفاهی در خارج از محکمه بیان می‌گردد اقرار غیر قضایی است.

هموکیل میتواند در تمام زمینه های تخصصی حقوقی به شما مشاوره بدهد

اقرار قضایی و غیرقضایی چه آثاری دارند؟

اولاً اقراری که در محکمه باشد بدون نیاز به ادله‌ی دیگر برای دادگاه محرز و مسلم است، البته در خصوص لوایح و دادخواست‌ها چنانچه به اصالت آن‌ها تعرض شود، توسط قاضی قابل بررسی است. اقرار خارج از محکمه اگر به صورت مکتوب باشد، حسب مورد قابل انکار، تردید یا جعل است و در نتیجه قاضی باید بدواً به اعتراض مذکور رسیدگی کند در مورد اقرار شفاهی خارج از محکمه نیز اثبات صحت و سقم آن به وسیله ی شهادت شهود یا ادله و قرائن دیگر امکان پذیر است.

ثانیاً چنانچه رأی دادگاه بر مبنای اقرار قاطع دعوا در محکمه صادر شود، چنین رأیی از حیت تجدید نظرخواهی و یا عندالاقتضا فرجام‌خواهی، قابل شکایت نبوده و قطعی قلمداد می گردد در نتیجه اقراری که خارج از محکمه است قابلیت های فوق را خواهد داشت.

اثبات اقرار در خارج از دادگاه 

گفتیم که اقرار غیرقضایی حسب مورد می‌تواند شفاهی باشد یا کتبی. چنانچه در یکی از اسنادی که به دادگاه تقدیم می‌شود، مطالب آن حاوی اقرار باشد چه سند عادی بوده و چه رسمی، می‌تواند طبق مقررات قانونی مورد انکار؛ تردید و یا جعل قرار گیرد و دادگاه مکلف است راجع به اصالت آن سند تصمیم‌گیری کند. اقراری که خارج از محکمه و به طور شفاهی رخ می‌دهد به عنوان یک واقعه حقوقی با هر دلیلی توان اثبات دارد. به گفته ماده 1279 قانون مدنی: در صورتی می‌توان این نوع از اقرار را با شهادت شهود اثبات کرد که اصل دعوا با گواهی گواهان در خور اثبات بوده یا توسط امارات و ادله‌ی دیگر صحت آن محرز گردد. باید گفت امروزه جز در اموری که تنظیم سند رسمی الزامی است افراد می توانند اقرار شفاهی خارج از محکمه را به کمک شهادت اثبات کنند و باید گفت در هر صورت و در همه‌ی اقسام اقرار، تشخیص درجه ارزش آن با نظر قاضی محکمه است.

سخن پایانی

به جهت گستردگی مباحث مرتبط با اقرار اگر سوال یا ابهامی پیرامون آن دارید از وکیل دادگستری مشاوره تخصصی دریافت کنید.

web-design