دریافتی‌ها و کمک‌های مختص بازماندگان کارگر متوفی

چنانچه بیمه‌شده تامین‌اجتماعی فوت نماید، بازماندگان او مستحق دریافت کمک‌هایی از طرف سازمان تامین‌اجتماعی خواهند بود، این کمک‌ها عبارت‌اند از:

الف-هزینه کفن و دفن کارگر فوت شده که این مبلغ به بازماندگانی که عهده‌دار این مسئولیت گشته‌اند پرداخت خواهند شد.

ب-پرداخت مستمری بازماندگان متوفی و یا تأدیه غرامت مقطوع در موارد کسری سنوات پرداخت حق‌بیمه.

حالات مختلف استحقاق مستمری بازماندگان

موارد مختلف استحقاق مستمری بازماندگان و یا پرداخت غرامت به آنان در صورت کسری سنوات پرداخت حق‌بیمه در ماده 80 قانون تأمین‌اجتماعی پیش‌بینی گردیده که این موارد عبارت‌اند از:

1-از دنیارفتن بازنشسته بیمه‌شده

2-از دنیارفتن شخص از کار افتاده کلی که بیمه‌شده و مستمری دریافت می‌کرده است.

3-از دنیارفتن کارگر بیمه‌شده بر اثر حوادث ایجاد شده از کار

4-درصورتی‌که کارگر بیمه‌شده متوفی در ده‌سال آخر زندگی‌اش حداقل حق‌بیمه یکسال را پرداخت کرده‌باشد، البته به شرط آن‌که در این پرداخت، نود روز این مدت در آخرین‌سال حیات‌ وی بوده‌باشد.

5-اگر بیمه‌شده تا قبل از مرگ حداقل بیست‌سال حق‌بیمه خود را پرداخت کرده‌باشد.

پرداخت غرامت مقطوع بازماندگان

چنانچه کارگر بیمه‌شده‌ای پس از تاریخ 1379/1/17 از دنیا رفته‌باشد یا برود، درصورتی‌که سابقه پرداخت به مدت یک یا ده‌سال را داشته‌باشد، در مقابل هرسال سابقه پرداخت بیمه توسط او، مبلغی برابر با یک‌ماه حداقل دستمزد کارگر عادی در زمان فوت به بازماندگان او به صورت یکجا پرداخت خواهدشد.

مشمولین دریافت مستمری بازماندگان یا غرامت مقطوع

1- همسر دائمی کارگر فوت‌شده تا زمانی‌که مجدداً ازدواج نکرده‌باشد مستمری دریافت می‌کند. در صورت ازدواج‌ مجدد این مستمری قطع خواهد شد.با این‌حال، در صورت فوت شوهردوم، مستمری‌ زن مجدداً به او پرداخت می‌گیرد.

چنانچه زن مستمری‌بگیر پس از آن مجدداً به ازدواج سوم دست بزند، مستمری وی قطع‌شده و حتی با وجود ازدنیارفتن شوهر سوم، دیگر مستمری او برقرار نمی‌گردد.

این مقررات هم‌اکنون دچار تغییراتی به این‌گونه گشته‌اند: اولا ازدواج بعدی زوجه دائم متوفی مانع دریافت حقوق وظیفه یا مستمری‌او نخواهدشد. ثانیاً در صورت فوت شوهر بعدی و تعلق حقوق به زوجه در اثر آن، ملاک پرداخت مستمری به همسر بیشترین مستمری میان این دو خواهدبود. ثالثاً دریافت حقوق توسط زوجه (اعم‌از بازنشستگی و یا ازکارافتادگی یا مستمری آن)، مانع از دریافت حقوق وظیفه یا مستمری متوفی نیست. قابل ذکر است این مقرره قانونگذار شامل تمام صندوق‌های بازنشستگی است.

2- فرزندان‌دختر اگر شغل یا شوهر نداشته‌باشند تا هر سنی و همچنین فرزندان‌پسر تا سن بیست‌سالگی و بعد از آن نیز در صورتیکه معلول ازکارافتاده باشند یا مشغول به تحصیلات دانشگاهی باشند، حسب مورد از کمک‌هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخواردار می‌شوند.

3- مادر و پدر شخص فوت‌شده ممکن است تحت شرایطی مستمری بازماندگان را دریافت کنند.به این منظور اولاً آنها باید تحت تکفل فرزند فوت‌شده خود بوده‌باشند و ثانیاً سن پدر از 60‌سال و سن مادر از 55سال بیشتر باشد و اگر این‌گونه نیست باید بنا بر تشخیص کمیسیون پزشکی ازکارافتاده شناخته‌شوند. در همه این حالت‌ها ایشان نباید از سازمان تامین‌اجتماعی مستمری دریافت کنند.

در مورد بازماندگان زن نیز شوهر متوفیه باید دارای همان شرایطی باشد که در بند دو بیان کردیم. در مورد فرزندان هم علاوه بر اینکه شرایطی که در بند دو عنوان شد که باید وجود داشته باشد، پدر آن‌ها نیز نباید زنده‌باشد و یا پدرشان مستمری‌بگیر همسرش باشد. سهم مستمری هریک از بازماندگان از قرار زیر است:

1. همسر یا همسران دائمی شخص بیمه‌شده پنجاه‌درصد مستمری استحقاقی بیمه‌شده.

2. هر فرزند پسر یا دختر بیست‌وپنج‌درصد مستمری استحقاقی بیمه‌شده.

3. هر یک از پدر و مادر بیست‌درصد مستمری استحقاقی بیمه‌شده.

بدیهی است مجموع مستمری‌های بازماندگان بیمه‌شده متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی متوفی تجاوز نماید و چنانچه تجاوز کند، سهم هرکدام به نسبت دریافت تقلیل می‌یابد.

در ضمن چنانچه یکی از مستمری‌بگیران فوت شود یا فاقد شرایط استحقاق دریافت مستمری گردد، سهم بقیه به نسبت مذکور اضافه می‌شود تا به صد‌درصد مستمری برسد.

*باید عنوان داشت که در این زمینه فرزند خوانده نیز در قواعد مربوط به دریافت مستمری بازماندگان همانند فرزند عادی بوده و از این جهت تفاوتی میان آنان نیست.

منظور از از مستمری استحقاقی بیمه‌شده متوفی، مستمری دریافتی حین فوت‌ او می‌باشد، در مورد بیمه‌شدگانی که بر اثر هرنوع حادثه یا بیماری فوت شوند، مستمری استحقاقی عبارت است از مستمری که برای بیمه‌شده ازکارافتاده کلی حسب مورد برقرار می‌شود.