صدور دستور بازداشت غیرقانونی

صدور دستور بازداشت غیرقانونی

فرشاد  اسکندری

صدور دستور بازداشت غیرقانونی :

 

 

نکته ۱ : صدور دستور بازداشت غیرقانونی یا تعقیب کیفری یا قرار مجرمیت توسط قضات و یا اشخاصی که صلاحیت دارند جرم است. ماده ۵۷۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ به جرم انگاری این رفتار پرداخته است. هدف قانونگذار آن بوده که اشخاصی همچون از قضات که از اختیارات وسیع در توقیف یا بازداشت یا تعقیب افراد دارند از موقعیت خود سواستفاده نکنند و دستورات غیرقانونی صادر نکنند. ماده پیش‌گفته بیان می دارد: " هرگاه مقامات قضایی یا دیگر مامورین ذیصلاح برخلاف قانون توقیف یا دستور بازداشت یا تعقیب جزایی یا قرار مجرمیت کسی را صادر نمایند به انفصال دائم  از سمت قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت ۵ سال محکوم خواهند شد."

نکته ۲ : شرایط تحقق جرم:

۱. مرتکب جرم " مقامات قضایی یا ماموران ذی صلاح " هستند. منظور از قضات روشن است و مراد قضات دادسراها ، دادگاه ها و دیوان است. اما منظور از " ماموران ذی صلاح " اشخاصی هستند که صلاحیت صدور دستور بازداشت یا تعقیب را دارند مانند بازرسان سازمان بازرسی که پایه ی قضایی داشته و در خصوص جرایم کارکنان دولت صلاحیت دارند یا ضابطان دادگستری در خصوص جرایم مشهود که صلاحیت بازداشت اشخاص را دارند. منتهی ابهامی که ذیل ماده وجود دارد دو مجازات انفصال از سمت قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی آمده است درحالی که می دانیم که ضابطان دادگستری،  قاضی نیستند که منفصل از خدمت قضایی شوند. برای همین برخی گفته اند ماده تنها مشمول قضات است اما با این تفسیر ذکر " مامورین ذیصلاح صلاح " در صدر ماده لغو می شود و مصداقی پیدا نمی کند . بنظر می رسد ماموران ذی صلاح شامل اشخاصی همچون ضابطان دادگستری است و النهایه تنها مجازات محرومیت از مشاغل دولتی به مدت ۵ سال نسبت به ایشان اعمال می شود و از شغل خود و سایر مشاغل دولتی به مدت ۵ سال محروم می شود.

اگر در این زمینه به راهنمایی بیشتر
نیاز داریــد با ما در تـماس باشــید

۲. رفتار فیزیکی جرم صدور دستور توقیف یا بازداشت یا تعقیب جزایی یا قرار مجرمیت ( قرار جلب به دادرسی در قانون جدید آیین دادرسی کیفری است.) است. بنابراین یکی از ۴ رفتار فوق برای تحقق جرم کافی است. پیش از واژه ی " توقیف " کلمه" دستور" نیامده است. اما به نظر می رسد واژه دستور توقیف مراد بوده چون مباشرت قضات در توقیف افراد در شان ایشان نیست. جرایم پیش گفته تماما مطلق بوده و نیاز به تحقق نتیجه خاصی نیست. 

۳. برای تحقق جرم شرط است که دستور غیر قانونی باشد و مرتکب از موقعیت شغلی خود سواستفاده کند و در راستای شغل خود مرتکب این جرایم شود‌.

۴. عنصر روانی جرم عمد است. مرتکب اولا باید بداند دستور و قرارش غیرقانونی است و ثانیا عامدا دستور بازداشت یا قرار جلب به دادرسی یا دستور تعقیب کسی را صادر کند.

۵. مجازات مرتکب نیز دز صورتی که قاضی باشد انفصال دائم از سمت قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدتذ۵ سال  است و اگر شخص ذی صلاح غیر قاضی مثل ضابط باشد تنها محرومیت از شغل فعلی و سایر مشاغل دولتی به مدت ۵ سال است.

نکته ۳: اگر اقدام مرتکب منجر به بازداشت شخص باشد و دستور غیرقانونی باشد چون مرتکب از کارکنان دولتی مثل قاضی و ضابط است در این صورت مشمول ماده ۵۷۰ بوده و مجازات مرتکب انفصال از خدمت و محرومیت ۱ تا ۵ سال از مشاغل حکومتی و حبس از ۲ ماه تا ۳ سال است.

توصیه پایانی 

در صورتی که با پرونده ای با مضمون بازداشت غیرقانونی مواجه هستید، به شما توصیه می شود که پیش از مطرح کردن دادخواست خود از وکلای هموکیل مشاوره بگیرید.