مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

زهرا محمدی

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

مقدمه :

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت و زناشویی مانند مهریه و نفقه از جمله حقوق مالی زوجه می­باشد که زوج در صورت مطالبه از سوی زوجه ملزم به پرداخت آن خواهد بود.

حقوق ایران برای کارهایی که افراد انجام می­دهند ارزش قائل شده و در صورتی که کسی برای دیگری و به امر وی کاری انجام بدهد که عرفا برای آن عمل اجرتی باشد شخص مستحق این اجرت خواهد بود اگر طرفین از قبل بر میزان اجرت توافق بکنند طبق همان عمل می­شود در غیر این صورت کرشناس میزان اجرت را تعیین می­کند.

در رابطه زناشویی نیز زن تکلیفی به انجام کارهای خانه و نگهداری از فرزندان ندارد بنابراین در صورت انجام این کارها می­تواند از همسر خویش اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند.

 

اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟

بعد از عقد ازدواج زوجین در مقابل یکدیگر تکالیفی بر عهده دارند زن فقط تکلیف تمکین خاص و عام را در مقابل شوهر به عهده دارد که شامل انجام وظایف زناشویی و  امور دیگری مانند حسن معاشرت با او،اقامت در منزل شوهر و آراستگی ظاهری است بنابراین زوجه برای انجام اموری مثل آشپزی،نظافت،نگهداری فرزندان تکلیفی ندارد و اگر در طول زندگی مشترکش این اقدامات را انجام بدهد می­تواند برای آنها اجرت المثل بگیرد بنابراین اجرت المثل مانند مهریه و نفقه از جمله حقوق مالی زوجه می­باشد که زوج در صورت مطالبه از سوی زوجه ملزم به پرداخت آن خواهد بود. پس می توان گفت مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت ناظر بر کار هایی است که زوجه به جهت کار هایی که در منزل شوهر خارج از وظایف قانونی و شرعی خود کرده است تقاضای حق الزحمه و دستمزد نماید کارهایی نظیر آشپزی ، نظافت منزل ، شست و شوی لباس و نگه داری فرزندان و حتی شیر دادن به بچه 

برای طرح دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت چه شرایطی لازم است ؟

۱-احراز رابطه زنکاح بین زن و شوهر 

۲-انجام کار توسط زن و کار ها جزء کارهایی باشد که جزء وظایف زن نباشد 

۳-انجام کار توسط زن به دستور مرد بوده باشد 

۴-زن قصد تبرع برای انجام کار ها نداشته باشد 

۵-در عرف برای انجام این کار ها اجرت یا همان دستمزد قائل شود 

نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که اصل بر عدم تبرع است یعنی اصل بر این است که هیچ کس کاری را مجانی انجام نمی دهد و در صورتی که مرد مدعی تبرعی بودن اقدامات زن باشد باید بتواند این موضوع را اثبات نماید 

آیا اجرت المثل در ازدواج موقت وجود دارد ؟

قانونگذار در این خصوص سکوت کرده اما به نظر می­رسد اگر شرایط در ازدواج موقت هم مثل ازدواج دائم باشد و زن در منزل همسرش زندگی کند  و امور منزل را هم انجام بدهد  و شرایط دریافت اجرت المثل هم وجود داشته باشد زن می­تواند تقاضای دریافت اجرت المثل بکند.

شرایط دریافت اجرت المثل چیست؟

مطابق تبصره ماده 336 قانون مدنی باید برای دریافت اجرت المثل شرایطی وجود داشته باشد:

1.کارهایی که زوجه انجام می­دهد شرعا بر عهده او نباشد و عرفا برای آن کارها اجرت المثل در نظر گرفته شود.

2.این اعمال باید به دستور زوج باشد

3.زوجه قصد انجام رایگان آن اعمال را نداشته باشد؛در دعوای دریافت اجرت المثل اصل بر عدم تبرع است  یعنی اصل برآن است که زوجه کارها را به قصد مجانی بودن انجام نداده است و بنابراین اثبات اینکه زوجه کارهای منزل را رایگان انجام داده به عهده زوج است.

باید بدانیم که طلاق دادن زن شرط دریافت اجرت المثل نیست بلکه زن در طول زندگی مشترک هم می­تواند اجرت المثل اعکالی که انجام داده را دریافت بکند.

آیااجرت المثل به زن ناشزه تعلق می گیرد؟

زن ناشزه کیست؟

زن ناشزه زنی است که تمکین خاص(انجام وظایف زناشویی) و عام نمی­کند و مرد حکم الزام به تمکین زوجه را از دادگاه گرفته است.

حال سوالی که پیش می­آید این است که آیا به زن ناشزه اجرت المثل تعلق می­گیرد؟

با اصلاح مقررات مربوط به طلاق؛ تمکین ازشرایط دریافت اجرت المثل نیست بنابراین حتی اگر زنی ناشزه باشد و مرد حکم الزام به تمکین او را بگیرد باز هم زن حق دریافت اجرت المثل را دارد.

آیااجرت المثل به زوجه بعد از فوت شوهر تعلق می گیرد؟

ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که آیا بعد از فوت زوج هم زوجه می­تواند درخواست اجرت المثل بکند؟

به نظر می­رسد با توجه به اینکه اجرت المثل مثل نفقه و مهریه جزو حقوق مالی زوجه است و بر عهده زوج می­باشد این حق با فوت زوج از بین نمی­رود و زوجه می­تواند از ماترک زوج اجرت المثل خویش را مطالبه کند.

اجرت المثل زوجه بعد از فوت او به وراث به ارث می رسد؟

سوال دیگری که مطرح می­شود این است که آیا با فوت زوجه دیگر حق مطالبه اجرت المثل از بین می­رود یا اینکه به ارث می­رسد؟

با توجه به اینکه مطالبه این حق محدود به زمان خاصی نشده است می­توان گفت به ارث می­رسد و وراث زوجه می­توانند از زوج اجرت المثل را مطالبه کنند؛البته خود زوج نیز جزو ورثه است بنابراین بخشی از این اجرت المثل به وی می­رسد.

طلاق از طرف زوج و گرفتن اجرت المثل زوجه چگونه است؟

وقتی مرد درخواست طلاق می­دهد و زوجه رضایت ندارد اصولا رویه دادگاه ها این است به صرف درخواست زوجه قرار کارشناسی برای تعیین اجرت المثل صادر می­کنند و سهل گیر هستند.

نکته ای که باید توجه داشت این است که اجرت المثل ایام زوجیت با شرط تنصیف دارایی که در عقدنامه درج شده قابل جمع است یعنی زن می­تواند هر دو را از زوج مطالبه کند.

نحوه اقامه دعوای مطالبه اجرت المثل چگونه است؟

زن ابتدا باید دادخواست مطالبه اجرت المثل بدهد بعد از ارجاع دادخواست به شعبه دادگاه خانواده وقت رسیدگی تعیین شده و طرفین دعوا یعنی زوجین برای ارائه توضیحات خود در دادگاه حضور می­یابند قاضی دادگاه رسیدگی می­کند و بعد از احراز شرایط دریافت اجرت المثل برای تعیین میزان آن به کارشناس ارجاع می­دهد کارشناس هم با توجه به زمان زندگی مشترک،نحوه کار زن و سن و میزان تحصیلات وی و موارد دیگر میزان آن را تعیین می­کند.

اگر به وکیل مجـــرب در این زمینـه
نیاز دارید، هموکیل همراه شماست

دفاع زوج در دعوای مطالبه اجرت المثل چیست؟

زوج اگر بتواند اثبات کند زوجه امور خانه را به صورت تبرعی انجام داده می­تواند از دادن اجرت المثل شانه خالی کند چون یکی از شرایط مطالبه اجرت المثل این است که زوجه کارهای منزل را به قصد اینکه مجانی باشد انجام نداده باشد.

مرجع مطالبه اجرت المثل کجاست؟

طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده رسیدگی به دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت در صلاحیت دادگاه خانواده است.

مدارک لازم برای طرح دعوای اجرت المثل چیست؟

1.عقدنامه ازدواج

2.شناسنامه

آیا امکان تقسیط اجرت المثل وجود دارد؟

بعد از اینکه دادگاه رسیدگی و حکم به محکومیت زوج به پرداخت اجرت المثل داد زوج مکلف است تمام مبلغ را یکجا پرداخت بکند مگر اینکه زوج دادخواست اعسار بدهد و اعلام کند توان پرداخت تمام مبلغ را یکجا ندارد که اگر اعسار زوج برای دادگاه محرز شد دادگاه مبلغ را قسط بندی می­کند.

نتیجه گیری

اجرت المثل ایام زوجیت زمانی قابل مطالبه است که زن کارهایی را که در منزل قانونا و شرعا به عهده او نیست با دستور زوج و بدون قصد تبرع انجام بدهد. برای مطالبه اجرت المثل زوجه باید دادخواست خود را به دادگاه خانواده بدهد.

پرسش و پاسخ های متداول در حوزه مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت :

سوال: آیا قبل از طلاق زن می تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت نماید؟

در خصوص این سوال باید گفت زن حتی قبل از وقوع طلاق نیز می تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت نماید.

سوال: آیا نحوه رفتار زن در تعیین اجرت المثل ایام زوجیت تاثیر دارد ؟

خیر رفتار زن در زندگی مشترک هیچ تاثیری در میزان اجرت المثل ایام زوجیت ندارد .

سوال: آیا زن می تواند هم مطالبه اجرت المثل نماید و هم اقدام به مطالبه نحله نماید ؟

در این خصوص باید گفت تعیین نحله برای زن در زمانی است که امکان تعیین اجرت المثل برای زن نیست و در این حالت به زن نحله تعلق می گیرد پس امکان جمع نحله و اجرت المثل برای زن وجود ندارد 

سوال: آیا زن می تواند هم اقدام به مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت نماید و هم اقدام به مطالبه شرط تنصیف اموال و دارایی نماید؟

با توجه به رای وحدت رویه شماره ۷۷۹ امکان جمع شرط تنصیف اموال و دارایی با مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت وجود دارد 

سخن پایانی

بهتر است جهت سرعت بخشیدن به روند پیگیری و رسیدن به نتیجه مطلوب به وکیل دادگستری وکالت داد که پرونده را پیگیری بکند.

web-design