اخراج کارگر و نکات مهم کارگران در این خصوص

در این پژوهش در اخراج کارگر و نکات مهم کارگران در این خصوص در این رابطه باید بدانند، تحقیق میکنیم. پایان رابطه کارگر و کارفرما میتواند در شرایط مختلفی واقع گردد. مثلا مدت قرارداد به اتمام برسد یا آنکه کارگر از کاری که انجام میده استعفا دهد. اما چالش بر انگیز ترین حالت اتمام قرارداد، حالتی است که کارگر از جانب کارفرما اخراج شود. در حالت کلی آیا کارفرما حق اخراج کارگر را دارد؟ آیا کارگر میتواند نسبت به اخراج خود اعتراض داشته باشد؟ در این مقاله قصد داریم به این مسائل بپردازیم.

آیا کارفرما میتواند کارگر را به هر دلیلی اخراج کند؟

خیر برای اخراج کارگر و اتمام رابطه قراردادی با وی باید یکی از دلایل زیر وجود داشته باشد:

1) کارگر در انجام امور مربوط به وظیفه خود مرتکب تقصیر شده باشد

این مورد شامل دو مصداق میشود. مصداق اول حالتی است که کارگر وظیفه خود را بد انجام دهد. مثلا به وی محول شده که یک دستگاه ریخته گری را تعمیر نماید اما وی به درستی دستگاه را تعمیر ننموده و در این کار مرتکب تقصیر شده باشد. از مقالات سابق به یاد داریم که تقصیر یعنی خلاف انسان متعارف رفتار کردن. در مثال مذکور، اگر ثابت شود که کارگر خلاف انسان متعارف رفتار کرده و توجه کافی به تعمیر وسیله نداشته، میتوان وی را اخراج نمود. این دسته شامل رعایت نکردن مقررات کارگاه و عدم توجه به دستورات کارفرما و غیبت غیر موجه میشود.

مصداق دوم حالتی است که کارگر مانع از انجام وظایف کارگران دیگر شود یا اینکه نظم محل کارش را بهم بزند مثلا در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر در محیط کار حاضر شود یا آنکه در محیط کار به دیگران ناسزا گوید.

آیا صرف انجام هر کدام از موارد مذکور، مجوزی برای اخراج کارگر است؟

خیر. باید دید آیا تقصیر کارگر مهم بوده یا نه. اگر تقصیر مهم باشد، میتوان وی را اخراج نمود وگرنه باید دید آیا کارگر عمل مربوطه را تکرار میکند یا نه و در صورت تکرار، مجوزی برای اخراج وی خواهد شد

در این  رابطه ماده 27 قانون کار بیان میدارد:

اگر کارگر در انجام وظایف قصور ورزد، یا آیین نامه های انضباطی را پس از تذکر، نقض نماید، کارفرما حق دارد علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه کارگر، به نسبت هر سال کار وی، معادل یک ماه آخرین حقوق را به وی پرداخته و سپس قرارداد را خاتمه دهد.

این آیین نامه انضباطی توسط هیئت وزیران تصویب شده است( مقررات تعیین موارد قصور و نقض دستورالعمل ها و آیین نامه های انظباط کار در کارگاه موضوع تبصره 2 ماده 27 قانون کار). در این مقررات بیان شده است که هرگونه کوتاهی در انجام وظایف یا فعل یا ترک فعلی که موجب نقض آیین نامه های انضباطی کارگاه شود، قصور نامیده میشود. همچنین است، بروز اختلال و بی نظمی در محیط کار و نقض شئونات اسلامی و کاهش کمی تولید.. بنابراین ملاک قصور، آیین نامه انضباطی کارگاه است و کارگران باید این آیین نامه را به دقت مورد مطالعه قرار دهند.

2) مواردی که کارگر توانایی های خود را از دست میدهد یا صلاحیت انجام شغل را ندارد

از آنجا که قرارداد کار مبتنی بر شخصیت افراد است، مهارت ها و توانایی های آنان در انجام موضوع عقد حائز اهمیت است و اگر ثابت شود که شخص توانایی انجام موضوع عقد را ندارد میتوان وی را اخراج کرد. البته باید فرصت دفاع به کارگر داده شود. در رابطه با بیماری و از دست دادن توانایی های کارگر، اگر درجه کاهش قدرت کار، از 66 درصد بیشتر باشد، کارگر از کار افتاده محسوب خواهد شد. در این حالت کارفرما باید به نسبت هر سال سابقه کارگر ،30 روز مزد به وی پرداخت شود. این علاوه بر مستمری از کار افتادگی اوست.

3) مواردی که ضرورت های شرکت یا کارگاه ایجاب کند که شخص از کارش اخراج شود

مثلا تعدیل نیرو یا وضعیت اقتصادی موجب گردد که کارفرما اقدام به اخراج تعدادی از اشخاص از محیط کار نماید

پس به یاد داشته باشید: اخراج کارگر منوط به تقصیر وی و پرداخت تمامی حقوق معوقه و حق سنوات وی است

نکته بعد آنکه برای اخراج باید نظر مثبت شورای اسلامی کار یا هیئت تشخیص اتخاذ شود در غیر اینصورت، کارگر میتواند نسبت به طرح دعوا در مراجع اختصاصی حقوق کار اقدام لازم را انجام دهد

اگر اخراج به دلیلی ناموجه صورت پذیرفت، حکم قضیه چیست؟

در این صورت کارگر میتواند به هیئت های حل اختلاف کارگر و کارفرما رجوع کرده و شکایت کند و در صورت اثبات چنین امری، حکم بازگشت وی به کار و پرداخت حقوق وی از تاریخ اخراج صادر خواهد گردید و اگر کارگر نخواهد به سر کار برگرد باید بر اساس سابقه کار وِی، به ازای هر سال کار 45 روز حقوق به وی پرداخت گردد

توصیه پایانی

اخراج کارگر و شرایط ان منوط به احراز تقصیر وی میباشد. بهتر است در مواجه با چنین مقوله ای، جهت تضمین احقاق حق خود به یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص مراجعه نمایید